قدیمیترین شهر استان خوزستان
معرفی شهرستان بهبهان
بهبهان یکی از قدیمیترین شهرهای استان خوزستان است که قدمت آن به هزاره دوم پیش از میلاد بر میگردد. شهرستان بهبهان با وسعتی معادل 3195 کیلومتر مربع در جنوب غربی استان خوزستان قرار دارد. جمعیت بهبهان حدود 220 هزار نفر است. از لحاظ جغرافیایی در جنوب غربي استان خوزستان و در فاصله 180 کیلومتری اهواز قرار دارد. اگر برای خوزستان با توجه به شاخصهای جوی آن سه نوع آب و هوای بیابانی و نیمه بیابانی و کوهستانی در نظر بگیریم، بهبهان آب و هوای نیمه بیابانی و یا کوهپایهای دارد. بهبهان دارای دو رود قدیمی و پر آب نیز است که مارون و خیرآباد نام دارد.
در غرب بهبهان کنونی جایگاهی وجود دارد که مربوط به بغ بغان یعنی خدای خدایان است که با گویش محلی بعبعو گفته میشود. این لفظ در اثر تکرار در طول زمان به بهبهو و سپس بهبهون یا بهبهان بیان شده است. شهر قدیمی بهبهان بواسطه اشیاء بدست آمده در کشفیات باستان شناسی سال 1361 هجری شمسی تا کنون قدیمی ترین دوره تاریخی آن معلوم گردیده است که نشان از هزاره دوم پیش از میلاد مسیح دارد .گور مکشوفه کتین هوتران فرزند پادشاه ایلامی که در هزاره دوم پیش از میلاد مسیح سلطنت میکرده همراه با جام ارجان و حلقه قدرت شوکت و عظمت فرهنگی هنری ارجان را به نمایش میگذارد.
اماکن تاریخی بهبهان نیز نشان دهنده تاریخی بودن این شهر است که عبارتند از: دیوار و خندق اطراف شهر، مسجد جامع و راسته بازار ،بقعه بشیر نظیر، گور مکشوفه کتین هوتران ، مجموعه بکان، پل خیری مح خان، قلعه مدرسه، آتشکده چهار طاق، کتیبه تنگ تکاب ، برج های رضا خانی، کتیبه تنگ سروک. از مناطق گردشگری نیز میتوان به منطقه گردشگری نتگ تکاب ، منطقه گردشگری خائیز، منطقه گردشگری پشکر، کارونسرای خیر آباد، امامزاده اباذر اشاره کرد که سالانه افراد زیادی برای بازدید از این مناطق به این مکان ها مسافرت می کنند .مجموعه ارجان شامل حمام بکان ،پل امام رضا یا پل ارجان ،پل سفلائی ارجان ،قدم گاه امام رضا (ع) میباشد که همگی در کنار رودخانه مارون در نزدیکی روستای امام رضا قرار دارند. مجموعه فرهنگی ورزشی تفریحی خارستان نیز جز این مجموعه می باشد.
موقعيت، وسعت و حدود جغرافيايي
شهرستان بهبهان با وسعتی معادل 3195 کيلومترمربع در جنوب غربی استان خوزستان قرار دارد. اين شهرستان از سه بخش تشکيل شده است:
بخش مرکزي: متشکل از شهر بهبهان و حومه و دهستانهای دودانگه و تشان با وسعت 2086 کيلومترمربع
بخش زيدون به مرکزيت شهر سردشت، مشتمل بر دهستانهای سردشت، درونک با وسعت 990 کيلومترمربع
بخش آغاجاری با وسعت 119 کيلومترمربع اين دشت زيبا از طرف شمال وشمال شرقی به استان کهگيلويه (دهدشت و ليکک)، از جنوب به بخش زيدون، از غرب به آغاجاری و شهرستان اميديه (جايزان) و از شرق به شهرستان گچساران محدود ميشود.
ويژگيهای طبيعي
کوهها: در شمال دشت بهبهان رشته کوه خوئيز که بلندترين نقطه آن 1685 متر بر فراز تنگ شيخ و کوه حاتم با ارتفاع بيش از 2100 متر قرار دارد. در جنوب اين دشت پازنان و دريزه کوه با حداکثر ارتفاع 600 متر در غرب آلکوه و زرد با ارتفاع حداکثر 785 متر و در شرق کوه رمهچر (احمد و محمد) با حداکثر ارتفاع 700 متر واقع شده است.
آب و هوا: اگر برای خوزستان با توجه به شاخصهای جوی آن سه نوع آبوهوای بياباني، نيمهبيابانی (کوهپايهاي) و کوهستانی در نظر بگيريم، بهبهان آبوهوای نيمهبيابانی يا کوهپايهای دارد. حداکثر مطلق دمای بهبهان بيش از 50 درجه در تير و مرداد و حداقل آن تا صفر درجه در آذر و دی ميرسد.
رودها: شايد بتوان رمز موجوديت و حيات شهر بهبهان با ديرينه تاريخياش را در دو شريان طرفين آن يعنی مارون و خيرآباد جستجو کرد.
وجه تسميه بهبهان:
در وجه تسميه بهبهان چند نظريه بيان شده است که مهمترين آنها:
بهو به معنای کوشک و کوشک عبارت است از قصر و عمارت عالی خارج از شهر گويند که در ميان باغ و بوستانی قرار گرفته باشد و بهبهون يعنی بهترين کوشک.
بهبهو به فضای باز و جا و مکانی مناسب گفته ميشود که عشاير و ايلات بخصوص در فصل بهار در آن موقتاً اطراق ميکنند و چون اين مکان از نظر جغرافيايی با تعريف دشت همخوانی دارد لهذا بهو يعنی دشت و بهبهو (بهبهان) يعنی بهترين دشت.
در غرب بهبهان کنونی (کوهپايههای زاگرس) جايگاهی وجود دارد که مربوط به بغ بغان يعنی خدای خدايان (عهد باستان) است که با گويش محلی بعبعو گفته ميشود. اين لفظ در اثر تکرار در طول زمان به بهبهو و سپس بهبهون يا بهبهان بيان شده است. (نظريه فوق صادق است)
پيشينه تاريخی بهبهان:
تاريخ بهبهان همواره و همهجا با تاريخ ارگان همراه بوده است و اساساً يکی محسوب ميشود. شهر قديمی بهبهان(ارجان) بواسطه اشياء بدست آمده در کشفيات باستانشناسی سال 1361 هجری شمسی تاکنون قديميترين دوره تاريخی آن معلوم گرديده است که نشان از هزاره دوم پيش از ميلاد مسيح دارد. گور مکشوفه کتين هوتران فرزند پادشاه ايلاميکه در هزاره دوم پيش از ميلاد مسيح سلطنت ميکرده همراه با جام ارجان و حلقه قدرت، شوکت و عظمت فرهنگی و هنری ارجان را به نمايش ميگذارد و با عرضه اطلاعات گرانبهايی ازتاريخ بهبهان را معلوم ميدارد که اين شهر قديمي چگونه از نشر فرهنگی بر تارک منطقه ميدرخشيده است.
صنايع دستی بهبهان
بهبهان از قديمالايام دارای صنايع دستی متنوعی بوده است که با برچيده شدن راسته بازار تحولات اقتصادی و ظهور مشاغل جديد اکثر آنها از ميان رفتهاند مهمترين آنها عبارت بودند از: مسگري، ورشوسازي، ساخت قليان، ظروف سفالي، عبابافي، نمدمالي، لحافدوزي، توليد کلاه نمدي، گيوه و ... از اين ميان تنهاعبابافي، نمدمالي، لحافدوزی و گيوهدوزی باقی مانده است.
معرفی اماکن تاريخی بهبهان:
ديوار و خندق اطراف شهر، مسجد جامع و راسته بازار، نارين قلعه (تخريب شده)، مقوم (از بين رفته)، آب انبار و برکهها، بقعه بشير نذير، عمارت کلاه فرنگی (تخريب شده)، مجموعه ارجان گور مکشوفه کيدين هوتران)، مجموعه بکان (پل، حمام)، پل خيری مح خان (خيرآباد)، قلعه مدرسه (خيرآباد)، آتشکده چهارطاق (خيرآباد)، کتيبه تنگ تکاب، برجهای رضاخاني، خرابههای کلگهزار، کتيبه تنگ سروک
معرفی اماکن ديدن طبيعی بهبهان:
تنگ تکاب، تنگ بن، تنگ خوئيز، تنگ سروک، دره گرمابه، امامزاده شيرعلي، باغ بهو
معرفی اماکن غيرطبيعی بهبهان:
پارک جنگلی سلمان فارسی (جاده اهواز)، پارک جنگلی ارجان (جاده سيمان-نرگسزار)، اردوگاه شهيد رجايی (جاده اهواز)، پارک ساحلی خارستان (جاده اهواز)، سد مخزنی مارون
اسامي اماکن مذهبی بهبهان :
امامزاده حيدر، امامزاده شاهمير عالی حسين، امامزاده شاهفضل، بيبی خديجه، بيبی زبيده خاتون، بيبيصالحهبيگم، امامزاده ابراهيم، امامزاده شيرعلي، امامزاده ابوذر، سيد فقه، آخوند ملاعلی بهبهاني
حيات وحش و مناطق طبيعی بهبهان:
شهرستان بهبهان به علت واقع شدن در دشت و مجاورت با ارتفاعات رشته کوه زاگرس و بنادر جنوبی ايران و نيز واقع در گذرگاه چهار استان و برخورداری از رودخانههای پرآب مارون و خيرآباد و زهره دارای موقعيت خاص و مناطق ويژهای است.اين مناطق تحت نظارت مستمر پرسنل اداره حفاظت محيط زيست شهرستان بهبهان بوده تا بستر مناسبی جهت حفاظت و ادامه حيات و بالندگی محيط زيست شهرستان بوجود آيد. در اين مناطق بکر و زيبا گونههای مختلف از حيوانات و پرندگان حمايت شده از قبيل کبک، تيهو، دراج، زنبورخوار، کل و بز و ... ديده ميشود.
محيط زيست انسانی ولزوم توجه به آن:
امروزه بعلت وجود صنايع مختلف نفت و گاز در اطراف شهرستان (زيدون و آغاجاري) و ديگر صنايع کوچک و بزرگ در مرکز شهرستان رعايت ضوابط و استانداردهای زيست محيطی از سوی صاحبان صنايع امری اجتنابناپذير است که در اين رابطه نقش نظارتی محيط زيست شهرستان در کاهش ميزان آلودگيهای زيست محيطی بسيار مهم و موثر ميباشد.
منطقه گردشگری تنگ تکاب
اين روستا در 20 کيلومتری شمال بهبهان، نواحی اطراف کارخانه سيمان و در نزديکی سد مارون، در دامنه کوه تنگ تکاب واقع شده است. راه باريک و پرپيچ و خم کوهستانی ما را به اين منطقه خوش آب و هوا ميرساند که به طور کامل بر شهر بهبهان و رودخانه مارون که در پای آن جريان دارد مسلط است. مخصوصاً د ر شب چشمانداز شهر بسيار ديدنی است.
باغهای انبوهی در دامنه کوه واقع شدهاند و هرکدام دارای چشمه و استخر ميباشد. کوهستانی بودن، وجود مناظر زيبای طبيعی و دور بودن از هياهوی شهر باعث شده است تا در همه فصول سال علاقمندان زيادی جهت تفريح و استراحت به اين منطقه بيايند. کوهستانی بودن منطقه به دوستداران کوهنوردی و صخرهنوردی امکان پرداختن به علاقه خود را ميدهد. علاوه بر اين از قلعههايی به جای مانده که به حسن صباح نسبت داده ميشوند و آن طور که در کتاب خداوند الموت آمده يکی از معاونان حسن صباح در اين قلعه بر منطقههای خوزستان و فارس و کهگيلويه نظارت ميکرده است.
منطقه گردشگری خاييز
اين روستا در شمال شرقی بهبهان در دامنه کوه خاييز و با فاصله حدود 22 کيلومتری از شهرستان واقع شده است.
روستا دارای تاريخچه طولانی از دوران پادشاهان ساسانی است و آثار آن عبارتند از سنگچينيهای راه شاهی و همچنين سه آسياب واقع در دهانه تنگ خاييز که رونق منطقه را تا قرون گذشته يعنی تا دورههای اسلامي ميرساند.
جاذبه های گردشگری روستای خاييز عبارتند از:
امکان انجام فعاليت کوهنوردي، وجود گونههای جانوری در محيط کوهستان و وجود چشمه آب خاييز که از تنگ خاييز سرچشمه ميگيرد. مهمترين عامل جذب گردشگران زيارتگاه امامزاده محمد ميباشد.
اين روستا در طول سال در ماههای اسفند تا اوايل خرداد دارای شرايط آب و هوايی مناسب ميباشد و سرسبزی منطقه در اين اوقات شرايط مناسبی جهت تفريح خانوادگی و دسته جمعی همشهريان فراهم مينمايد.
منطقه گردشگری پشکر
اين روستا در شمال بهبهان و در نزديکی سد مارون در پای يکی از کوههای رشته کوه تنگ تنکاب، ميان کوه و درهای به عمق 40 متر که رودخانه خروشان مارون در آن ميگذرد، قرار دارد. در اين روستا، باغهايی از ليمو و نخل و نارنج در دو بخش شرق و غرب وجود دارد. همچنين در فاصله ميان روستا و باغهای غربی حدود دويست متر تپههايی وجود دارند که در ماههای پرباران سال از چمن و گل پوشيده ميشوند. خانههای روستا گلی و قديمي هستند و بافت قديميآن پلکانيشکل و زيبا و با وجود غير مسکونی بودن هنوز قابل استفاده هستند.
جاذبه های گردشگری اين روستا عبارتند از:
الف – استعداد گردشگری اين روستا بيشتر مربوط به بافت قديميوزيبای منازل آن است که هنوز هم سرپا و قابل استفاده هستند و همچنين نزديکی آن به رودخانه پر آب مارون است. با اين توضيح که ميتوان از اين بافت قديميبرای راه اندازی سفره خانههای سنتی استفاده شد. راه اندازی چنين سفره خانههايی در پای کوه لطف و صفای خاصی دارد.
ب – ساحل رودخانه و استفاده از فضای اطراف آن جهت شنا و ماهيگيري
ج- کوهستانی بودن منطقه اين امکان را به دوستداران کوه و طبيعت ميدهد تا به علاقه خود بپردازند.
د – جاده طولانی که بين کوه و دره است جهت پياده روی و دوچرخه سواری مناسب است.
کاوانسرای خيرآباد
بنای کاروانسرا (مدرسه) خيرآباد که با شماره 3840 در فهرست آثار ملی به ثبت رسيده در 25 کيلومتری شرق بهبهان در روستای خيرآباد (قلعه مدرسه) با چهار قرن قدمت در سال 1089 ه.ق همزمان با سلطنت شاه سليمان صفوي، به دستور حسين علی خان زنگنه (حاکم ايالات بهبهان و کهگيلويه) ساخته شد.
وسعت اين بنا که تماماً از آجر پخته و گچ ساخته شده است، در ابتدا 9943 متر مربع بوده و دارای قسمتهای مختلف از جمله مسجد، حجره برای معلمان، آشپزخانه، حمام و بازارچه بود، که هم اکنون تنها بنای اصلی مدرسه (حدود 2500 متر مربع) باقی مانده و آثار بقيه بناها از بين رفته است.
به دليل اينکه از سال 1135 ه.ق که علمای اخباری در آن اقامت کردند، از اين محل به عنوان برج و بارويی مستحکم جهت مقابله و مباحثه علميبا آيتالله وحيد بهبهانی استفاده ميکردند. از اين زمان به بعد مدرسه خيرآباد به قلعه مدرسه معروف گرديد. اين بنا نماينگر خصيصه علم دوستی مردم بهبهان است.
امامزاده اباذر
بقعه امامزاده اباذر در 40 کيلومتری جنوب بهبهان در بخش زيدون سردشت واقع گرديده است که با توجه به نقاشيها و مشبککاريها و گچبريهای به کار رفته در آن به کار استادکاران شيرازی به روزگار زند واوايل دوره قاجار شباهت دارد، از معدود بناهای اين دوره است که به طور کامل تخريب و بازسازی نشده است.
اين بنا که به صورت يک ايوان ساخته شده، در گذشته دو غرفه در طرفين ايوان سرتاسری داشته که دو گوشواره با روکاری آيينه کاری داشت. بر هر طرف ايوان پايه مناره و گلويی مناره با کاشيکاری و نقش يامحمد، ياعلي، يافاطمه، ياحسن و ياحسين باقی مانده است.
ايوان ورودی با گچبريها و طاقچه نماها و کاشيهای سبز و سياه و سفيد و زرد که کاشيکاری دوره قاجاری است، تزيين شده بود که در چند سال اخير تخريب و بازسازی شده است. درون بقعه که زير گنبد شلجمی قرار دارد مقرنسکاری و آيينهکاری نفيسی از دوره قاجار دارد. تفريحگاه احداث شده در محوطه امامزاده اباذر شامل فضای سبز ودرياچه ميباشد که محل مناسبی جهت استراحت و تفريح زائران محسوب ميگردد.
بافت تاريخی بهبهان
بافت تاريخی شهر بهبهان که قديميترين منطقه بهبهان فعلی پس از ارجان است، به شرح زير ميباشد:
از شمال به خيابان شريعتي، از جنوب به خيابان گرايمي، از شرق به نحوی و ادامه آن به موازات مسيل آبخروار تا خيابان شريعتی و از غرب به خيابان پيروز منتهی ميشود. خيابان عدالت و خيابان جوانمردی بصورت دو محور عمود بر هم از وسط اين ناحيه عبور مينمايد که خيابان وانمردی فعلي، سالها قبل به صورت مسيلی از وسط شهر ميگذشته و حد فاصل بين دوقوم قنوات و بهبهان بوده است. مساحت کلی اين منطقه حدود 146 هکتار است.
از ديگر ويژگيهای اين بافت وجود بيش از 84 مسجد، حسينيه و امامزاده در لابلای مکان مسکونی آن است. قدمت بيشتر خانههايی که در بافت واقع شدهاند به دورههای قاجار و پهلوی ميرسند. از ويژگيهای معماری اين بناها ميتوان به وجود زيرزمين در اثر آنها وجود ايوان با ستونهای مدور، سردرهای قوسی به صورت نيم دايره و آجرکاريهای زيبا در نمای بيشتر آنها اشاره نمود.
راسته بازار
اين مجموعه که با شماره 3769 در فهرست آثار ملی ثبت گرديده در حال حاضر قديميترين بازار شهر ميباشد که در زمان گذشته مرکزثقل تجاری شهر بهبهان و حومه آن بوده است. اين مجموعه که متعلق به دوره قاجار ميباشد، دارای چندين راسته بوده که حرفههای مختلف در راستههای مخصوص به خود فعاليت داشتند. در حال حاضر تنها يک راسته از آن باقی مانده که از اين قسمت باقی مانده است. برروی ديوار راسته باقی مانده دو کتيبه قرار دارد. مصالح به کار رفته در ساخت ابزار سنگ و گچ است و از ويژگيهای آن ميتوان به سقف گنبدی حجرهها و کاربرد طاق و تويزه در پوشش سقف راستهها اشاره نمود.
مجموعه ارجان (شامل پل، حمام و قدمگاه)
حمام بکان
اين حمام متعلق به دوره ساسانی و مرتبط با شهر قديم ارجان است و در کنار رودخانه مارون در نزديکی روستای امام رضا واقع شده است. معماری اين بنا به صورت چهار ايوانی است که در حال حاضر به علت اينکه کف آن تا ارتفاع زيادی بر اثر ريزش سقفها و سنگهای کناره دره پر شده است، پلان آن کاملاً ديده نميشود، يک قمست مربع شکل مرکزی است که چهارايوان در چهار جهت آن قرار داشته است. ايوانها که در روی چهار ستون قرار داشتهاند با طاقهای جناقی به هم متصل شده و قسمت مرکزی سقف گنبدی شکل داشته که در حال حاضر ريخته است.
پل امام رضا يا پل ارجان:
اين پل که در کنار رودخانه مارون در نزديکی روستای امام رضا (ع) و قدمگاه امام رضا (ع) واقع شده است متعلق به دوره ساسانی ميباشد. اين پل دارای دهانه ای طاق مانند در دست راست رودخانه باقی مانده است و چند پل و سنگفرش بستر زير پل نيز در حول و حوش بالا و پايين ديده ميشود. تماميآثار به جامانده ساسانی است و از سنگ و ملاط گچ ساخته شده است. آثار پل کوچک ديگری پائينتر از پل بزرگتر ديده ميشود.
پل سفلائی ارجان:
اين پل که در کنار رودخانه مارون واقع شده پهنائی برابر 13 متر داشته است. سمت غربی پل تقريباً سالم مانده ولی سمت شرقی که در معرض جريان آب قرار داشته به شدت آسيب ديده است. قسمتهايی که جريان آب به سوی آنها ميآيد از قسمتهايی که آب از آنها دور ميشود باريکترند. بر ديوار ميانی حفرههايی به پهنی 1/1 متر يا 95 سانتيمتر وجود دارد. در سمت غربي، اين حفرهها بوسيله راههای 10/1 متری به هم مربوط ميباشند. اين پل ميتواند بر مبنای پل عليائی خيرآباد قابل نوسازی باشد. شيبهای درازی از جاده تا نزديک آب وجود دارد و اين جاده از روی پلی با يک قوس بزرگ عبور مينموده است. آثار اين پل را ميتوان در ارتباط با ارجان در نظر گرفت. پس از نابودی اين شهر ديگر دليلی نداشت که از اين نگهداری شود. آثار باقيمانده را بايد حداکثر به اواخر دوره قبل از صفوی منسوب دانست.
قدمگاه امام رضا (ع)
بنای قدمگاه امام رضا (ع) در کناره رود مارون در حدود 10 کيلومتری شمال شرقی بهبهان واقع شده است.
طبق آنچه که در بين مردم سينه به سينه منتقل شده، اينجا محل استراحت امام رضا (ع) در هنگام عزيمت به خراسان بوده است. قدمت بنا به دوره ديالمه ميرسد که در دوه های بعدی تعميراتی روی آن صورت گرفته است.
بنا شامل يک حياط در سمت شمال است که ساختمان اصلی در قسمت جنوبی آن قرار گرفته است. اين قسمت شامل يک بنای چهارگوش به ابعاد 15 متر در 17 متر ميباشد که 6 ستون قطور آن را به صورت يک تالار ستوندار درآورده است. ستونها در دو رديف موازی قرار گرفتهاند. دو رديف آن که شامل چهار ستون است و در غرب قرار گرفتهاند به ابعاد 90/2 متر در 45/1 متر و دو ستون بعدی 60/1 متر در 30/1 متر ميباشند.
بنا در گذشته و حال کاربری مذهبی داشته و محل زيارت اهالی اطراف ميباشد. در صورتی که تحت حمايت ميراث فرهنگی قرار گرفته و مورد مرمت قرار گيرد با توجه به قرار گرفتن در نزديکی شهر قديمی ارجان و آثار به جای مانده از حمام و پلهای ارجان ميتواند عامل مهمی در جذب گردشگر باشد.
مجموعه فرهنگي، تفريحی و ورزشی خارستان
اين مجموعه در شمال غربی بهبهان، در 3 کيلومتری جاده بهبهان- اهواز، جنب سنگ شکن گلستانيمنش واقع است و فاز اول آن با وسعت 25 هکتار توسط شهرداری در کنار رودخانه مارون احداث شده است. نمای کلی اين مجموعه بيضی شکل است و بيشههای طبيعی از انواع گون در مرکز آن قرار دارد و جاده آسفالتی اطراف اين بيشهها کشيده شده است.
در ضلع شرقی آن دو راه فرعی وجود دارد که اولين راه به درياچه که با وسعت 5/1 هکتار ساخته شده و بزرگترين درياچه مصنوعی استان خوزستان ميباشد و دارای امکانات قايق سواری است و دومين راه به چهار قلعه زمين فوتبال و واليبال ساحلی ( هر کدام 2 قطعه ) ختم ميشود. ضلع غربی مجموعه موازی با رودخانه مارون است و ميان رودخانه و پارک يک جاده ساحلی به طول 1100 متر کشيده شده است که در کناره آن، تعداد 140 سکو دايرهای شکل جهت استفاده خانوادهها ساخته شده است. امتداد اين سکوها به بيشهای زيبا و طبيعی ختم ميشود که همچنان دستنخورده باقی مانده است.
در قسمت جنوب غربی پارک پيست دوچرخهسواری به وسعت يک هکتار ساخته شده است.
برنامه های در نظر گرفته شده برای اين مجموعه طی سه فاز اجرا ميشود و تا کنون فاز اول آن اجرا شده است. که به طور کلی شامل احداث درياچه، زمين فوتبال ساحلی (2 قطعه)، زمين واليبال ساحلی (2 قطعه)، پيست دوچرخه سواری و احداث 140 سکو و خيابان سازی بوده است و فاز دوم شامل ساحل سازی و احداث سکوی ماهيگيری است
استان خوزستان