معرفی شهرستان آبادان

معرفی شهرستان آبادان

آبادان مرکز شهرستان آبادان و از مناطق آزاد بازرگانی ایران است. شهر آبادان در جنوب غربی ایران و در استان خوزستان واقع است. پس از اهواز این شهر مهم‌ترین شهر خوزستان است. این شهر همچنین دارای فرودگاه و بندر است و به دلیل داشتن پالایشگاه نفت و راهبردی بودن و هم‌مرزی با کشور عراق، از زمان جنگ جهانی دوم یکی از مهم‌ترین شهرهای خاورمیانه و ایران بوده‌است.

یکی از بزرگ‌ترین پالایشگاه‌های نفت جهان (پالایشگاه نفت آبادان) در این شهر قرار دارد. نفت از اغلب مناطق خوزستان با لوله به این شهر می‌رسد و پس از تصفیه به کلیه جهان صادر می‌شود. نزدیکترین شهر به آبادان، خرمشهر است که حدود ۱۵ کیلومتر با این شهر فاصله دارد.

آبادان تا سال ۱۳۵۵ خورشیدی از نظر جمعیت شهر نخست استان خوزستان بود و پس از آن سال جای خود را در رتبه یکم به اهواز داد.

موقعیت جغرافیایی این شهر در طول ۴۸ درجه و ۱۷ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۰ درجه و ۲۰ دقیقه و با بلندای ۳ متر از سطح دریا و با پهناوری ۲۷۹۶ کیلومتر مربع است. حدود آبادان از شمال به شادگان، از خاور و جنوب به خلیج پارس از جنوب باختری و باختر به کشور عراق که حد فاصل مرز طبیعی را رودخانه اروند تشکیل می‌دهد و از شمال باختری به خرمشهر محدود می‌گردد.

در تجزیه و تحلیل واژه آبادان می توان به معنی "محلی برای پاسداری و نگهبانی از آب" رسید و بطلیموس پدر جغرافیای یونان نام "آرپفانا" و "آپفادانا" را برای آبادان به کار می برد. واژه "عبادان" که در دوره های اخیر به آبادان استناد می شد معرب همان واژه است. مارکیانوس جغرافیدان سده ۴ نیز آن را به صورت "آپفادانا" (Apphadana) آورده‌است.

آبادان (به پارسی میانه: Āpātān)، به معنای «آباد، باصفا، بارونق و ضدویران» گفته شده‌است. در فرهنگ معین، «معمور، دایر، برپا و مقابل ویران و خراب» گفته شده‌است.

نام آبادان تا پیش از ۱۳۱۴ش به شکل عَبّادان نوشته می‌شدکه به پیشنهاد فرهنگستان ایران و تصویب دولت، رسم‌الخط امروزی را پیدا کرد. همة مورخان و جغرافی‌نویسان اسلامی که در گذشته یادی از این ناحیة ایران کرده‌اند، همین رسم‌الخط یعنی عَبّادان را به کار برده‌اند. آنان، عبادان را هم بر دِه یا شهر آبادان اطلاق کرده‌اند، هم برخود جزیره. آبادان در گذشته روستایی به نام عَبّادان بوده‌است. عبادان معرب واژه پارسی "آبادان" بوده است.

بهرام فره‌وشی این نام را به معنای «ایستگاه پاسداران ساحلی» می‌داند. وی همچنین معتقد است که شکل کهن نام آبادان، اُپاتان بوده‌است که از سه بخش تشکیل شده‌است: اُ به معنای «آب»، پات از ریشهٔ پاییدن و ان، پسوند نسبت. به نظر می‌رسد نام آبادان، معرب همین نام باشد. تا پیش از سال ۱۳۱۴ به شکل عبادان نوشته و خوانده می‌شد. تمام مورخان و جغرافی‌دانان اسلامی که از این ناحیه یاد کرده‌اند، همین تلفظ و شکل نوشتاری را به کار برده‌اند.

در وجه نام‌گذاری آبادان، چند قول وجود دارد: بلاذری در ریشه‌یابی این نام را برگرفته از نام عبّاد بن حصین حبطی از قبیلهٔ بنوتمیم می‌داند که از ملازمان حجاج بن یوسف بوده و در این منطقه پادگانی برپا کرده‌است. گروهی آن‌را بر گرفته از نام مردی مقدس به نام عبّاد که در سده‌های دوم و سوم قمری می‌زیسته‌است نسبت داده‌اند و گفته‌اند که وی عبادان را بنا نهاده‌است. حاج عبدالغفار نجم الملک همانند سایر مورخین پیش از خود آن ناحیه را جزیرة الخضر نامیده‌است.

در سال ۱۳۱۴ هجری خورشیدی به موجب تشکیل فرهنگستان ایران و با تصویب هیئت دولت در دورهٔ رضاشاه واژهٔ عبادان به آبادان تغییر نام یافت. بخشی از جزیرهٔ آبادان در دورهٔ ساسانیان بهمن‌اردشیر خوانده می‌شده‌است که نام رود بهمنشیر یادگار آن نام کهن است. اوپاتان نیز که نام کهنتر آبادان است امروز بیشتر زیب شرکت‌ها و سازمان‌ها در شهر آبادان است. به دلیل وجود زیارتگاه کوچکی که ادعا می‌شود خضر نبی در آن دیده شده‌است گاهی به این منطقه نام مذهبی جزیرةالخضر هم داده شده‌است.

در نزهت‌القلوب حمدالله مستوفی آبادان مرز آخر ایران‌زمین در جنوب غرب معرفی می‌شود و در گذشته دور نیز آبادان را آخرین شهر ایران می‌دانستند و ورای آن جایی دیگر در ایران‌زمین نمی‌پنداشتند که مصداق آن مصرعی از منوچهری دامغانی شاعر دورهٔ غزنوی است که به صورت مثل درآمده‌است که می‌گوید:

بر فراز همت او نیست جای        نیست آنسوتر ز عبادان دهی

بر اساس نوشته‌های مورخان و جغرافی‌دانان، آبادان روزگاری از لحاظ کشتی‌رانی و سیاحت، اعتباری داشته‌است. به نوشتهٔ ابن بطوطه این شهر در زمینی شوره‌زار قرار داشته، بارندگی در آن کم و کشاورزی در آن رونقی نداشته‌است. نویسنده حدود العالم آن‌را شهرکی کوچک و آباد بر کرانه دریا دانسته‌است. او می‌گوید:

تقسیمات کشوری

تقسیمات کشوری این شهرستان، بنابرآنچه در نتایج آمارگیری سرشماری سال ۱۳۹۵ کل کشور آمده‌است، بر حسب بخش، شهر، دهستان و روستا به شرح زیر است

بخش‌ها

    بخش مرکزی شهرستان آبادان

    بخش اروندکنار

شهرها

    اروندکنار

    آبادان

    چویبده

دهستان‌ها

    دهستان بهمن‌شیر شمالی

    دهستان بهمن‌شیر جنوبی

    دهستان شلاهی

    دهستان مینوبار

    دهستان نصار

    دهستان نوآباد

همه حصیرهای عَبّادانی و حصیرهای سامانی از آن‌جا خیزد و نمک بصره و واسط از آن‌جاست

انصاری دمشقی از آبادان به عنوان «آخرین ده بر کناره دریا»، ابن بطوطه به عنوان «قریه‌ای بزرگ» و ابن حوقل به عنوان «قلعه کوچک آبادی بر کناره دریا» یاد می‌کند. برخی پیشینیان، بنای آن‌را به اردشیر نسبت داده‌اند.

بر اساس رهنامه دریای اریتره "در انتهای دریای پارس بر کنار رود، شهر بسیار آباد و سعادتمندی وجود دارد که تجار پارسی -هندی - رومی در آنجا تجارت دارندو حاکم آن عادلترین است" .

برخی آپلوگوس را اُبُله و نزدیک بصره می دانند و عده ای آنرا منطقه آبادان می دانند.در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید آمده است که بصره و شهرهای اطراف آن را بحر فارس سه بار نابود کرده است.
.

شهرت آبادان در سده‌های نخست هجری، بیشتر مربوط به کاروان‌سراها، خانقاه‌ها، و مساجد و نیز به خاطر وجود مقبره‌ای منسوب به خضر و الیاس بوده‌است. این مقبره همچنان وجود دارد و به همین علت، آبادان را تا مدت‌ها جزیرةالخضر می‌گفتند. آبادان به تدریج از سده‌های ۷ و ۸ رو به ویرانی رفته و به دلیل پیش‌روی کرانه‌اش در دریا، اهمیت بازرگانی خود را نیز از دست داد.

همچنین باید دانست که عبادان از ولایات تابعه بصره به شمار می‌آمده‌است. البته راه «بصره ـ عَبّادان» به طور جزئی، چنین بود که از بصره تا ابلّه، دو برید (پیک)، سپس تا «بیان»  یک مرحله، و بعد تا عبادان یک مرحله دیگر راه بود.

معیت شهر آبادان طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ برابر با ۲۱۷٬۹۸۸ تن و جمعیت نسبی در هر کیلومتر مربع ۱۷۱ نفر است.

بیشتر مردم این شهر از آغاز ساخت پالایشگاه در این شهر از بخش‌های جنوبی، بختیاری نشین رامهرمز ایذه ماهشهر مسجد سلیمان عرب‌ها به این شهر کوچ کردند و با هم جامعه و فرهنگ این شهر را ساختند. این مهم در اوایل سده بیستم اتفاق افتاد که از دههٔ نخست آن دهه با شکل گیری فعالیت‌های نفتی در منطقهٔ آبادان مهاجرت مردم به آن منطقه آغاز شد.

تقریبا تمام اقوامی که به آبادان کوچ کردند مساجد و معابد و کلیساها و حسینیه‌هایی برای خود تدارک دیدند که بسیاری از آنان تا به امروز پابرجاست. مانند حسینیه و مساجد لاری‌ها، بلوچ‌ها، زنگویی‌ها، بوشهری‌ها،بهبهانی ها، عرب‌ها، اصفهانیها، دوانیها، بختیاریهاو دیگران. بیشترین مردمانی که در شهر آبادان جاگیر شدند از شمال خوزستان و منطقه نفتی مسجدسلیمان بودندوبا رونق بیشتر این شهر مردم در جستجوی کار از جاهای دورتر به این شهر آمدندکه بیشتر ایشان نیزاز استانبوشهر و چهارمحال بختیاری بودند.

از ترکیب این مردمان جامعه، لهجه آبادانی پدید آمد؛ چنانکه لهجه آبادانی آمیزه‌ای از لهجه‌های لری دشتی با لهجه محلی شده‌است. اشغال ایران در جنگ دوم جهانی بر رونق و اهمیت این شهر راهبردی افزود. در واقع عمده پیشرفت این شهر در دوره پهلویها و به ویژه دومین شاه این دودمان بود. با رویداد انقلاب اسلامی و پس از آن جنگ ایران و عراق این شهر رو به ویرانی نهاد و بسیاری از مردمش به شهرهای دیگر و به ویژه به بیرون از کشور کوچیدند و بیشتر آنان نیز دیگر بازنگشتند.

صنايع و معادن

پالايشگاه نفت آبادان، يكی از نخستين واحدهای بزرگ صنعتی كشور به شمار می رود. اين پالايشگاه كه از نظر تنوع توليد يكی از بزرگ ترين پالايشگاه ها و دارای فرآورده های بيش تری است يكی از مراكز بزرگ صنعت نفت دنيا محسوب می شود، به طوری كه تعداد توليدات آن را بيش از 100رقم ذكر نموده اند كه از آن ميان می توان نفت چراغ، نفت كوره، قير، نفت، گاز، نفت سفيد، بنزين اتومبيل، هواپيما و جهت سوخت ديزل، سوخت كشتی و انواع حلال های را نام برد.

شركت سهامی پتروشيمی آبادان نيز يك مجتمع پتروشيمی مركب از هفت كارخانه می باشد كه فرآورده هايی از قبيل اتيلن، كلر، سود سوزآور، پلی وينيل كلرايد و مانند آن توليد می نمايد. وجود شركت شيلات جنوب، كارخانه های متعدد رنگ سازی، ظروف آلومينيوم و… سبب رونق صنايع در اين منطقه شده است. مهم ترين معادن اين شهرستان معادن نفت و گاز است كه در اكثر نقاط وجود دارند. منابع نمك آن نيز به علت رسوبات دريايی فروان است.

پالایشگاه آبادان

کشاورزی و دام داری

درآبادان كشاورزی به كشت و پرورش درخت خرما (نخل) اختصاص دارد. تعداد نخل های موجود در اين ناحيه را 4 ميليون اصله برآورد كرده اند كه از انواع خرماها می توان «سعمران برمی»، «قنطار»، «حلاوی»، و «بريم» را نام برد. جهت آبياری اين نخلستان ها از رودخانه های كارون و اروند رود استفاده می‌شود. شهرستان آبادان به علت مجاورت با شاهرگ اقتصاد كشور يعنی نفت و تاسيسات نفتی، از رفاه نسبتا بيش تری برخوردار بوده و مهم ترين رشته های فعاليت اقتصادی اهالی به ترتيب اهميت كارگری، كشاورزی، بازرگانی، ماهي‌گيری و صنايع دستی است.

بازرگانی از جمله اموری بوده كه به علت فراوانی خرما در منطقه رواج داشته و بيش تر معاملات بر صادرات خرما و واردات مواد خوراكی، البسه، كالاهای صنعتی و غير صنعتی استواراست كه با كشورهای مختلف خارجی صورت می گيرد. ماهی گيری نيز از جمله مشاغل رايج اهالی بومی آبادان بوده و ماهی های صيد شده تحت نظر شركت شيلات مقداری صادر و مقداری هم به مصرف محلی می رسد.

مشخصات جغرافيايي

شهرستان آبادان با مساحتي حدود 2796 كيلومتر مربع در جنوب باختري خوزستان و منتهي اليه خليج فارس واقع است. اين شهرستان از جانب شمال به شهرستان‌هاي شادگان و خرم‌شهر از خاور به شهرستان بندرماه‌شهر و رودخانه بهمن‌شير، از جنوب به خليج فارس و از باختر به مرز ايران و عراق و اروند رود محدود است. شهر آبادان مركز شهرستان بين 30 درجه و 22 دقيقه و 30 ثانيه عرض شمالي و 48 درجه و 12 دقيقه و 30 ثانيه درازاي خاوري از نصف اللنهار گرينويچ قرار گرفته و بلندي آن از سطح دريا 2 متر است. براساس سرشماري سراسري سال 1375 جمعيت شهرستان آبادان 252047 نفر برآورد شده است كه از اين تعداد 206073 نفر در مركز اين شهرستان ساكن بوده اند.

اروند رود و كارون مهم ترين رودهای منطقه و ايران محسوب می شوند. آبادان به شكل جزيره ای در كنار خليج فارس قرار گرفته و آب و هوای آن گرم و مرطوب است. شهرستان آبادان به دليل اهميت اقتصادی دارای انواع راه های زمينی، هوايی و دريايی است.

چهار راه آسفالته درجه يك از مركز شهرستان آبادان به اطراف منشعب می شود:

راه آبادان – اهواز به سمت شمال خاوری به درازای 115 كيلومتر

راه آبادان – بندرامام خمينی به سمت شمال خاوری به درازای 100 كيلومتر

راه آبادان – خرم‌شهر به سمت شمال باختری به درازای 14 كيلومتر

راه آبادان – اروند كنار به سمت جنوب خاوری به درازای 48 كيلومتر

از آن جا که راه آهن سراسری ايران به خرم‌شهر ختم مي‌شود، دسترسی به ايستگاه راه آهن نيز پس از طی 14 كيلومتر امكان پذير است.

در آبادان يك فرودگاه بين المللی وجود دارد كه در آن پروازهای مستقيمی به تهران و بيش تر پايتخت های اروپايی و آسيايی صورت می گيرد. هم‌چنين به بعضی از شهرهای ايران نيز پرواز مستقيم دارد. از طريق بندر آبادان كشتی ها و نفت‌كش های زيادی دررفت و آمد هستند كه كالاهای مختلفی به آن وارد كرده و مواد نفتی متعدد را به ساير نقاط دنيا می رسانند.

وجه تسميه و پيشينه تاريخي

بندر آبادان در قديم «عبادان» و چندی نيز «جزيره الخضر» ناميده می شد. برخی از جغرافی نگاران عبادان را به عبادين حصين حبطی كه در زمان حجاج و خلافت عبدالملك اموی حاكم آن بوده است، منسوب می كنند. برخی ديگر علت انتخاب عبادان را وجود خانقاه عابدان و زاهدان در نزديكی آن دانسته ومی گويند ريشه آن عباد به معنای بسيار عبادت كننده می باشد. اين وجه تسميه درست نيست.

شكل كهن اين نام «اپاتان» است و از ريشه عبد و عابد نمی باشد. اپاتان از 3 كلمه ا- پات- آن – تشكيل شده است. «ا» به معنی آب و «پات» از ريشه پاييدن و«آن» پسوند نسبت است. بنابراين اپاتان به معنی جايی است كه در آن جا از آب دريا و رود پاسبانی می كنند و آن را می پايند. گفته ابن حوقل نيز گواه براين معنی است كه پاسبانان در آبادان، دزدان دريا را از دزدی باز می داشته و دهانه دجله و دريا را می پاييدند. بدون ترديد نام ايرانی «آبادان» از كلمه «آباد» گرفته شده است. زيرا پس از احداث پالايشگاه در آن رو به عمران و آبادی گذاشت و آبادان ناميده شد.

اقلیم و آب و هوای آبادان

خوزستان از زمان‌های قدیم به داشتن هوای گرم معروف بوده است و آبادان نیز که از شهرهای جنوبی خوزستان است، از این ویژگی مانند سایر شهرهای جنوبی استان برخوردار بوده است. در برخی از کتاب‌ها از آن به \‌عنوان شهری که فاقد زمستان است نام برده‌اند.

آبادان به علت قرار گرفتن در کنار اروندرود، رود بهمن‌شیر و رود کارون و به‌طور کلی در جوار خلیج فارس دارای تابستانی بسیار گرم و زمستانی معتدل و فرح‌بخش است چنان که لطافت هوای آن گردشگران زمستانی و نوروزی را به خود جذب می‌کند.

آبادان در دشت واقع شده و در مجموع هوای گرمی دارد. گرمای آن در ماه‌های تیر و مرداد ماه تا ۵۸ درجه سانتی‌گراد بالا می‌رود و در بهمن ماه تا صفر درجه سانتی‌گراد هم پائین می‌آید. میانگین حداقل درجه حرارت آن در سال ۷٫۱۷ و حداکثر ۶٫۳۲ درجه سانتی‌گراد است.

پراکندگی فشار هوا در آبادان در طی سال، به دو صورت مشخص فصلی در می‌آید، بدین ترتیب که در آخر فصل پائیز و آغاز زمستان (آذر، دی و بهمن) درجه گرما پایین است و میزان فشار جو به حداکثر خود می‌رسد و در تابستان (خرداد، تیر و مرداد) که درجه گرما بالا است، فشار هوا به حداقل کاهش می‌یابد. بنابراین هوا در فاصله ماه‌های آبان تا فروردین سال بعد مطبوع و مناسب است.

منطقه آبادان در کل مرطوب است، رطوبت نسبی در آبادان در میانه روز کاهش می‌یابد و در مواقعی که باد از جنوب جریان دارد رطوبت به سرعت بالا می‌رود.

میزان متوسط بارندگی سالانه در شهر آبادان ۱۵۷ میلی‌متر است، باران‌های موسومی و گاه بسیار شدید از آذر تا اردیبهشت برخی مواقع حتی موجب آب گرفتگی در سطح خیابان‌ها می‌شود. اوج بارندگی آبادان در ماه‌های آبان، آذر و دی است و در ماه‌های بهمن، اسفند و فروردین باران نسبتا مناسبی می‌بارد، اما شدید نیست و صرفا در تغییرات جوی مؤثر است.

در فصل تابستان علاوه بر گرمای شدید این شهر، ریزگردها نیز هوای این شهر را به شدت آلوده می‌کنند و به‌ گونه‌ای که سطح دید افقی به شدت کاهش می‌یابد و تنفس بسیار مشکل می‌شود. منشا برخاستن گرد و غبار  از جنوب شرق کشور عراق و جنوب اهواز است که این دو کانون فعالیت یکدیگر را تشدید کرده‌اند. همچنین، سرعت باد باعث  گسترش گردوغبار در سطح استان خوزستان و شهر آبادان می‌شود.

جمعیت دین و زبان مردم آبادان

لهجه آبادانی

بیشتر مردمانی که در شهر آبادان جاگیر شدند، از شمال خوزستان و منطقه نفتی مسجدسلیمان بودند و با رونق بیشتر این شهر مردم در جستجوی کار از جاهای دورتر به این شهر آمدند که بیشتر ایشان نیز از استان بوشهر و چهارمحال بختیاری بودند. از ترکیب این مردمان جامعه، لهجه آبادانی پدید آمد؛ چنانکه لهجه آبادانی آمیزه‌ای از لهجه‌های لری دشتی با لهجه محلی شده است.

جمعیت

جمعیت شهر آبادان طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ برابر با ۲۱۷٬۹۸۸ نفر و جمعیت نسبی در هر کیلومترمربع ۱۷۱ نفر است و در سرشماری ۹۰ رشد جمعیتی شهرستان آبادان منفی ۴٫۶ بوده است که بخشی از جمعیت آن به‌ویژه در مناطق روستایی را ایرانیان عرب تشکیل می‌دهند. اما طبق آمار جدید که شهرداری شهر آبادان منتشر کرده رشدی معادل ۲۰ درصد را از سال ۹۲ تاکنون نشان می‌دهد و جمعیت این شهر به بالای ۳۰۰ هزار نفر رسیده است.

فرهنگ مردم آبادان

آنچه آبادان را بیش از هر چیز دیگری از بقیه شهرهای ایران متمایز می‌کند، فرهنگ خاص آن است، در گذشته وجود خارجی‌ها و به‌ویژه انگلیسی‌ها و نیروهای آموزش دیده هندی از یک سو فرهنگ غربی را به این شهر تحمیل كرده بود و از سوی دیگر قومیت‌های مختلف ایرانی ساكن شده در این شهر فرهنگی درآمیخته را به وجود آورده است.

در آبادان پیروان مذاهب مختلف، در كمال دوستی و صمیمیت در كنار یكدیگر به اجرای فرایض مذهبی می‌پردازند و تضاد و برخوردی بین آن‌ها وجود ندارد؛ شاهد این موضوع وجود مسجد امام موسی بن جعفر (ع) و كلیسا، حسینیه جهرمی‌ها و مسجد اهل سنت در كنار هم است. البته امروزه بیشتر مردم این شهر را شیعیان تشکیل می‌دهند و به میزان بسیار کمی نیز از هم‌وطنان اهل سنت در این شهر زندگی می‌کنند. طبق تخمین انجام شده ۳۰ درصد جمعت شهر را نیز عرب‌ها تشکیل می‌دهد و باقی جمعیت نیز فارس (۷۰%) هستند. همچنین قومیت‌های مختلف به‌ویژه لرهای بختیاری در آبادان حضور فراوانی دارند.

اقتصاد آبادان

پالایشگاه نفت آبادان، یكی از نخستین واحدهای بزرگ صنعتی كشور به‌شمار می‌رود. این پالایشگاه كه از نظر تنوع تولید یكی از بزرگترین پالایشگاه‌ها و دارای فرآورده‌های بیشتری است یكی از مراكز بزرگ صنعت نفت دنیا محسوب می‌شود، به‌طوری كه تعداد تولیدات آن را بیش از ۱۰۰ رقم ذكر کرده‌اند كه از آن میان می‌توان نفت چراغ، نفت كوره، قیر، نفت، گاز، نفت سفید، بنزین اتومبیل، هواپیما و جهت سوخت دیزل، سوخت كشتی و انواع حلال‌های را نام برد. شركت سهامی پتروشیمی آبادان نیز یک مجتمع پتروشیمی مركب از هفت كارخانه است كه فرآورده‌هایی از قبیل اتیلن، كلر، سود سوزآور، پلی وینیل كلراید و مانند آن تولید می‌کند.

وجود شركت شیلات جنوب، کارخانه‌های متعدد رنگ‌سازی، ظروف آلومینیوم و … سبب رونق صنایع در این منطقه شده است. مهم‌ترین معادن این شهرستان معادن نفت و گاز است كه در اكثر نقاط وجود دارند. منابع نمک آن نیز به علت رسوبات دریایی فروان است.

کشاورزی و دامداری

در آبادان كشاورزی به كشت و پرورش درخت خرما (نخل) اختصاص دارد. تعداد نخل‌های موجود در این ناحیه را ۴ میلیون اصله برآورد کرده‌اند كه از انواع خرماها می‌توان «سعمران برمی»، «قنطار»، «حلاوی» و «بریم» را نام برد. جهت آبیاری این نخلستان‌ها از رودخانه‌های كارون و اروندرود استفاده می‌شود. شهرستان آبادان به علت مجاورت با شاهرگ اقتصاد كشور یعنی نفت و تاسیسات نفتی، از رفاه نسبتا بیشتری برخوردار بوده و مهم‌ترین رشته‌های فعالیت اقتصادی اهالی به ترتیب اهمیت كارگری، كشاورزی، بازرگانی، ماهی‌گیری و صنایع دستی است.

بازرگانی از جمله اموری بوده كه به علت فراوانی خرما در منطقه رواج داشته و بیشتر معاملات بر صادرات خرما و واردات مواد خوراكی، البسه، كالاهای صنعتی و غیر صنعتی استوار است كه با كشورهای مختلف خارجی صورت می‌گیرد. ماهی‌گیری نیز از جمله مشاغل رایج اهالی بومی آبادان بوده و ماهی‌های صید شده تحت نظر شركت شیلات مقداری صادر و مقداری هم به مصرف محلی می‌رسد.

فرودگاه آبادان

فرودگاه آبادان (فرودگاه بین‌المللی آیت‌اله جمی) را می‌توان در زمره اولین فرودگاه‌های کشور محسوب کرد که در سال ۱۳۲۰ توسط شرکت ملی نفت ایران احداث شد، یک فرودگاه همگانی با کد یاتا ABD است که دو باند فرود آسفالت دارد و طول باند بزرگ‌تر آن ۳۱۰۴ متر است.

این فرودگاه در ضلع شرقی جزیره آبادان در موقعیت جغرافیایی ۴۸ درجه و ۱۳ دقیقه و ۴۲ ثانیه طول شرقی و ۳۰ درجه و ۲۲ دقیقه و ۱۶ ثانیه عرض شمالی در زمینی به مساحت ۳۸۳٫۴ هکتار واقع شده است که از شرق و جنوب به شهر آبادان به فاصله ۱۰ کیلومتر تا مرکز شهر، از شمال به خرمشهر به فاصله ۱۸ کیلومتر و از غرب به رودخانه اروند و مرکز کشور عراق منتهی می‌شود.

غذاهای خاص آبادان

در شهر آبادان غذاهایی طبخ می‌شود که در کشور شناخته شده‌اند. قلیه ماهی (غذای خورشتی)، دال عدس و سمبوسه که یکی از غذاهای هندی است و در ایران از طریق مردم آبادان به شهرت رسیده است. فلافل هم نوعی غذای خشک است که مربوط به کشور لبنان بود، اما در ایران به نام آبادان شناخته شده است و این شهر توانسته شخصیت خاصی به این غذای ساده بدهد.

    بازارهای آبادان

    بازار امیری

    بازار ته لنجی

    بازار احمدآباد

    بازار کویتی‌ها

محله‌های معروف آبادان

محله‌های معروف آبادان به نام احمدآباد، امیری، کوی کارگر، امیرآباد، بریم، بوارده (شمالی و جنوبی)، (کارون). کوی ولایت (اروسیه)، کوی لاله، هزاری‌ها، هلندی‌ها است. کوی بهار، کوی قدس، کوی بهارستان، کوی گلستان، کوی ذوالفقاری، کوی ملت، کوی بهمن، کوی ولی‌عصر، تانک فارم، جمشیدآباد، سرویس قنواتی، هلال بریم، فیه و ۷۰۰ دستگاه، همچنین کوی فرهنگیان است.

دانشگاه‌های آبادان

    دانشگاه صنعت نفت‏

    دانشگاه آزاد اسلامی آبادان

    دانشگاه پیام نور

بیماستان های آبادان

    بیمارستان امام خمینی آبادان

    بیمارستان طالقانی آبادان

    بیمارستان بهشتی آبادان

    بیمارستان ۱۷ شهریور آبادان

استان خوزستان