ضرب المثلهای فارسی و ایرانی به ترتیب حروف الفبا:
🍁 🍂 🌷 🌹 🌻 🌼 🌸 🌺 💐 🍀 ☘️ 🌿 🌱 🌴 🌳
👇 👇 👇 👇 👇 👇 👇

- مادر را ببین، دختر را بگیر
سفارش به خواستگار برای انتخاب همسر به این معنی که: چون دختر زیر نظر و زیر دست مادرش بزرگ شده از لحاظ لیاقت و هنرمندی و خانهداری تا حدّ زیادی به او شباهت دارد.

به کسی میگویند که به موقع بر سر سفرة غذا و هر چیز آماده و بیدردسری از راه برسد.

اصطلاحاً به زن چاق پیر خشن میگویند.

- مادر که نباشه باید با زن بابا ساخت
هر چیز مورد نیاز که اصل و بهترین آن یافت نشده یا قابل دسترسی نباشد ناچار باید به کمتر از آن رضایت داد.

- مار از پونه بدش میآید در لونهاش سبز میشود
معمولاً آدم از هر چیز که متنفر و بیزار و گریزان باشد با آن روبرو شده یا بر سرش آمده و نصیبش میگردد.

شخص خیانتکار یا دشمن خطرناکی را بیاطلاع پروراندن و به او محبت و رسیدگی کردن.

- مار گزیده از ریسمان سیاه و سفید میترسد
کسی که بلایی بر سرش آمده و تجربه تلخی از چیزی دارد، در آن مورد بدگمان و محتاطتر میشود.

پوشاندن و اصلاح ظاهری و بیفایدةی عیب یا خرابکاری.

ترسیدن و حساب کار خود را کردن، جا زدن و تسلیم شدن.

- ماشین مشدی ممدلی، مه بوق داره نه صندلی
به طعنه و مسخره در مورد هر اتومبیل خراب و قراضه میگویند.

چیز بد و عیبناک ناچار همیشه نزد صاحبش باقی مانده و صاحب باید آن را تحمل و نگهداری کند چون کسی حاضر به پذیرفتن آن نیست.

بعضیها وقتی به چیز مفت و مجانی میرسند بدون رعایت اصول و اندازه با بیرحمی از آن استفاده میکنند.

- مال یک جا میرود ایمان هزار جا
خطاب به شخص دزد زده که بدون اینکه مطمئن باشد به کسی یا کسانی مظنون باشد و تهمت بزند.

کسی که در مورد کاری از خود اختیاری ندارد و مجبور است فقط دستور را اجرا کند.

بالاخره حقیقت آشکار خواهد شد و راز برای همیشه پنهان نخواهد ماند.

کار به مراحل پایانی خود رسیده، وقت کار یا چیزی سر آمده.

- ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه است
هیچگاه برای انجام کاری دیر نیست و هر لحظه میتوان اقدام کرد، کار هر زمان شروع کنی چنان است که پیش از آن شروع کردهای.

سرمایه و دارایی، پول و پَله.

دقت و وسواس و سختگیری بیمورد و بیش از حد در انجام کاری.

کنایه از ترکیدن بغض و به شدت به گریه افتادن.

کنایه از آدم بسیار اخمو و عبوس و ترشروی.

با سرعت بسیار.

کنایه از ترسیدن زیاد.

کنایه از آدم بسیار زیبا و دلربا.

کنایه از ناگهان عصبانی و آتشی شدن.

اشاره به آدم زبل و زرنگی که هر کاری از دستش بر میآید.

دو چیز یا دو کس که هرگز نزدیک هم نیایند و از یکدیگر فراری باشند.

کسی که در انجام کاری فرومانده و عاجز شده باشد و قادر به ادامهاش نباشد.

زن نافرمان و گریزپا که کمتر در خانه قرار گرفته و بیشتر در کوچه وخیابان و گشت و گذار باشد، زن ددری.

ترس و وحشت زیاد از کسی یا چیزی.

- مثل سگ و گربه به هم پریدن
درگیری و مشاجره و ناسازگاری دائمی بین دو نفر.

- مثل سیبی که از وسط نصف شده
دو چیز یا دو شخص که دقیقاً و کاملاً مثل هم باشند، شباهت فراوان دو چیز یا دو نفر.

به آدم شل و وارفته و بینمک میگویند.

بداخلاق و ترشرو.

اشاره به کسی که هر چه سنش بالا میرود خودش رنگ و روتر میشود (معروف است که قالی کرمان هر چه بیشتر پا میخورد بیشتر رنگ باز کرده و مرغوبتر میشود).

- مثل کبک سرش را زیر برف کرده
کسی که متوجه عیب خود نیست و از اوضاع و محیط دور و برش بیخبر است و نمیداند در اطرافش چه میگذرد و مردم راجع به او چه میگویند، گویی آنها را نابینا میپندارد.

بداخلاق و غرغرو، کسی که خیلی نق میزند.

لخت و عوری، پررویی و پرمدعایی.

کسی که ظاهری خوب و فریبنده اما باطنی زشت و پلید و بد ذات دارد.

شل و وارفته و بیرمق.

آدم شُل و ول و بیحال.

کلافه، بیآرام و قرار، پریشان و مظطرب.

کسی که خیلی خیس شده و یا از آب و گل و لای بیرون آمده باشد.

از خبر ناگوار یا ناامید کنندهای حیران، شُل و از خود بیخود شدن.

بیمحلی بیش از حدُ و اندازه.

کنایه از شدت عصبانیت و یا گرما.

افسوس کسی که به یاد گذشته از دست رفته افتاده و یاد و خاطره خوب یا بد چیزی یا کسی برایش تجدید و زنده شود.

- مرا به خیر تو امید نیست، شرّ مرسان
اگر نفعی نمیرسانی لااقل ضرر هم نزن، اگر کمکی نمیکنی لااقل مزاحمت و دردسر هم ایجاد نکن.

چرا که نزد هیچکدام آسایش و همچنین ارزش و احترام آنچنانی ندارد.

- مرد را باید دست به پشتش بزنی خاک بلند بشه
مرد باید اهل کار و تلاش باشد.

- مرده را که رو بدهی به کفنش خرابی میکند
به کم ظرفیت که ارزش و اهمیت داده شود، پرتوقع و پررو میشود.

چیزهای دیگران به نظر بهتر و چشمگیرتر از مال خود آدم میآید.

کنایه از یکدندگی و لجبازی، با قُدّی و سماجت روی حرف خود ایستادن.

هر چیز بدی را برای دیگران خواستن، در خطر و ضرر دیگری را جلو انداختن.

کسی که در موقعیت مناسب و ایدهآل قرار گرفته و چیزی کم نداشته باشد و بازهم گلهمند بوده و ناز بکند.

به سیم آخر زدن و قضیه را تمام کردن، هرچه باداباد گفتن.

- مروارید باشه، غلتون باشه، ارزون باشه
خوش سلیقه و مشکل پسندی که بخواهد چیزی همه محاسن و مزایا را با هم داشته باشد.

قصد دانستن و پیبردن به نظر یا هدف کسی، سر در آوردن از مقصود دیگری.

در هنگام مستی عقل و هوش و قوه ادراک شخص زایل شده و هرچه در دل وجود دارد راست و حقیقتی بیان شده و اسرار فاش میگردد.

رسوا و برملا شدن، راز یا دروغ کسی افشا و آشکار گردیدن.

جزء و مقداری از هر چیزی که نشان دهندة کیفیت و خصوصیت کل آن چیز باشد.

- مشک آن است که خود ببوید، نه آنکه عطار بگوید
رفتار هر کس باید معرّف و بیانگر فضائل و منزلت او باشد نه اینکه دیگران از او تعریف کنند.

- مشکلی نیست که آسان نشود/ مرد باید که هراسان نشود
هر مشکل و مسئلهای راه حلی داشته و با عقل و همّت بالاخره حل خواهد شد، نباید ترسید و جا زد.

اشاره به کسانی که پس از حل معضل و رفع مشکل ادعای کاردانی میکنند.

دیوانگی، نفهمی، متوجه امر نبودن.

کنایه از بیکاری بیش از حدّ.

بد اخلاق و عصبانی شدن، سماجت و بد خُلقی برای به کرسی نشاندن حرف (نظر به سماجت و آزارندگی مگس).

کسی که پشت هم و با عجله در بزند و بیقراری نشان دهد.

- ملا شدن چه آسان، آدم شدن چه مشکل
داشتن سواد و تحصیلات به تنهایی دلیل بر انسانیت و فضیلت نیست چرا که آدمیت و تکامل از مجموع تمام فضایل انسانی که علم جزئی از آن است حاصل میشود.

- ملانصرالدین کاری نداشت سوزن به تخمش میزد داد میکشید
کسی که به دست خود برای خود دردسر درست کند.

ناامید کردن و عدم امکان انجام کاری یا موقعیتی که در گذشته انجام شده.

- من اینور جوی تو اونور جوی
به حالت قهر از هم جدا شدن، تسویه حساب قهر آمیز.

کسی را در کاری و یا در جایی سرگردان و معطل و علاف کردن.

اتمام حجت کسی که پیشبینی و نظر خود را درست دانسته و به وقوع آن مطمئن باشد اگرچه بعد از مرگش.

- من میگم نره، اون میگه بدوش
هنگامی که عدم امکان اجام کاری را با دلیل و منطق به کسی بگویند و او باز هم به دلیل نفهمی یا زورگویی خواسته خودش را تکرار کند.

- مواظب مالت باش مردم را دزد نکن
به دقت مراقب چیزهایت باش تا به دیگران تهمت دزدی نزنی.

اشاره به دقت و نکتهبینی و حساسیت بیش از حدّ، ریزبینی و جزئینگری بیاندازه.

- مورچه چیه که کله پاچش باشه
چیز کوچک و بیارزشی که جزئی از آن را بخواهند.

در کار کسی خلل و مشکل مزاحمت ایجاد کردن.

- موش موشک آسه بیا آسه برو که گربه شاخت نزنه
سفارش به احتیاط و ملاحضهکاری به خاطر اوضاع نامساعد و اجتناب از شرّ و ضرر و خطر.

رفتاری توأم با تعقیب و گریز و آمیخته با فریب و خدعه و ریا.

- موشه تو سوراخ نمیرفت جارو به دمش میبست
مشکل و گرفتاری و دردسر اضافه برای خود بوجود آوردن.

بسیار دقیق و حسّاس عمل کردن.

- موهاشو تو آسیاب سفید نکرده
اشاره به آدم با تجربه و دنیا دیده.

ترسیدن یا چندش شدن به دلیل مواجه شدن با مسئلهای هولناک یا دلخراش و ناگوار.

در جا و به موقع سر رسیدن و درجایی حاضر شدن.

- مویی از خرس کندن غنیمت است
از آدم خسیس یا بد حساب و لدهکار اگر یک چیز کوچک و بیارزش هم گرفته شود غنیمت است.

حرف زنی که از دست شوهر به ستوه آمده و در صدد جدایی و نجات خود باشد.

قدرت فراوان در جلب و جذب علاقه و توجه دیگران داشتن.

- میان پیغمبرها جرجیس را پیدا کرده
کسی که بدترینها را انتخاب کرده باشد.

- میان ماه من تا ماه گردون/ تفاوت از زمین تا آسمان است
اشاره به دوچیز ظاهراً مشابه که از نظر ارزش و منزلت تفاوت زیادی با یکدیگر داشته باشند.

- میمون هر چی زشتتره، بازیش بیشتره
اشاره به آدم زشت یا معیوب که ادا و اطوار و رفتار ظاهری نامتناسب و نامعقول هم داشته باشد.

انگار نوبرش را آورده.

- میهمان گرچه عزیز است ولی همچون نفس خفه میسازد اگر آید و بیرون نرود
کنایه از یاد ماندن میهمان پررو در خانه میزبان که باعث خستگی و ناراحتی و مغذب شدن او میشود.


برچسب ها : ضرب المثلهای فارسی و ایرانی , ضرب المثل , ضرب المثل فارسی , ضرب المثل خنده دار , ضرب المثل کودکانه , ضرب المثل های خنده دار , ضرب المثل خنده دار کوتاه , ضرب المثل مسخره , ضرب المثل زشت , ضرب المثل های قدیمی , ضرب المثل خنده دار با معنی , ضرب المثل های محلی , ضرب المثل طنز امیز , ضرب المثل قدیمی با معنی , ضرب المثل خنده دار با معنی , ضرب المثل پانتومیم , بانک ضرب المثل , ضرب المثل های فارسی با معنی , بانک ضرب المثل با معنی , ضرب المثل فارسی با تصویر
