کیست

همه چیز درمورد کیست‌ها (cysts)

کیست چیست؟

کیست ساختاری بسته و کیسه‌مانند است که حاوی مایعات، گاز یا مواد شبه‌جامد می‌باشد که بخش عادی یک بافت به حساب نمی‌آید. کیست‌ها بسیار متداول هستند و ممکن است در هر جای بدن و در هر سنی اتفاق بیفتد. کیست‌ها در اندازه‌های مختلف ایجاد می‌شوند؛ ممکن است فقط زیر میکروسکوپ قابل مشاهده باشند و یا تا جایی رشد کنند که جایگزین اندام‌ها و بافت‌های طبیعی بدن شوند. دیواره بیرونی کیست، کپسول نامیده می‌شود.

علت پیدایش کیست

کیست ممکن است به علت فرایندهای مختلف بدن ازجمله موارد زیر ایجاد شود:

• انسدادهای ساده در جریان مایع

• عفونت‌ها

• تومورها

• مشکلات التهابی مزمن

• مشکلات ژنتیکی

• نقص در رشد اندام‌ها در جنینی

اکثر کیست‌ها به علت مشکلاتی که در بالا ذکر شد اتفاق می‌افتند و فقط تاجایی قابل پیشگیری هستند که علت اصلی آن قابل پیشگیری باشد.

علائم، نشانه‌ها و طریقه تشخیص کیست‌ها

گاهی‌اوقات خود فرد وقتی توده‌ای غیرعادی حس می‌کند، می‌تواند کیست را احساس کند. بعنوان مثال، کیست‌های پوستی یا بافت‌های زیر پوست معمولاً قابل ملاحظه هستند. کیست‌های غدد پستانی (سینه‌ها) نیز ممکن است قابل‌لمس باشند (به این معنی که وقتی با انگشتانتان به آن ناحیه دست بزنید، آن را احساس خواهید کرد).

کیست‌های اندام‌های داخلی مثل کلیه‌ها یا کبد ممکن است هیچ علامت و نشانه‌ای نداشته باشند و توسط خود فرد قابل‌تشخیص نباشند. این کیست‌ها ابتدا با عکس‌برداری (رادیولوژی، سونوگرافی، توموگرافی کامپیوتری یا cat اسکن و mri) تشخیص داده می‌شوند. کیست‌ها، برحسب اندازه و محلشان ممکن است علائمی داشته باشند یا نداشته باشند.

انواع مختلف کیست

کیست‌ها صدها نوع مختلف دارند که ممکن است در بدن ایجاد شود. در زیر به برخی از معروف‌ترین آنها اشاره می‌شود:

کیست تخمدان

اکثر بانوان کیست تخمدان را حداقل یک بار تجربه می‌کنند، که عمدتاً بدون درد است، هیچ علائمی ندارد و وجود آن هنگام معاینه لگن مشخص می‌شود. پیش‌آگهی درمان کیست تخمدان بانوان در دوره قبل از یائسگی مناسب است.

کیست مویی یا سینوس پیلونیدال تا هنگامی که به حالت حاد دچار عفونت نشده باشد؛ علامتی ندارد. در این حالت، فقط تظاهر بیماری، وجود حفره ای زیر پوستی در فاصله دو باسن و کمی بالاتر از باسن می باشد که احتمال دارد اندازه ای به قطر یک تا چند سانتیمتر داشته باشد؛

کیست سینه

تقريبا همه خانم‌ها در طول عمرشان براي يك بار هم كه شده كيست سینه را تجربه مي‌كنند. كيست، فضايي داخل سینه است كه ديواره نازكي دارد و مايع درون آن يكدست و زلال است. كيست‌ها معمولا كوچك هستند ولي ممكن است كيست‌هاي بزرگ هم تشكيل شوند كه البته جاي نگراني نيست؛ چون اندازه كيست دليل خطرناك بودن آن نیست.

کیست کلیه

کیست‌های وابسته به کلیه که به عنوان کیست‌های کلیوی نیز شناخته می‌شوند، کیسه یا انبان‌های کوچک از بافتی ظریف هستند که ممکن است با هوا، مواد نیمه جامد یا مایع پر شوند. این کیست‌ها نوعی بیماری کلیوی هستند که می‌توانند به صورت یک یا چند کیست در کلیه ایجاد شوند.

کیست بارتولن

غدد بارتولن کوچک ، که به اندازه یک نخود هستند در ابتدای واژن بصورت 2 طرفه (چپ و راست) و پایین قرار دارد. اگر دهانه واژن را به ساعت تشبیه کنیم ، محل ساعت 5 و 7 ، محل قرارگیری غدد بارتولن است .

کیست پانکراس

کیست های پانکراس (لوزالمعده) کیسه های حاوی مایع هستند که داخل یا روی پانکراس قرار دارند. پانکراس یک اندام بزرگ است که در پشت معده قرار دارد. این اندام هورمون و آنزیم هایی را به منظور کمک به هضم مواد غذایی تولید می کند.

غده صنوبری یا پینه آل (Pineal gland)‏ در عمق مغز قرار دارد. کارکرد دقیق آن هنوز مشخص نیست، البته این غده هورمونی به نام ملاتونین را ترشح می‌کند که با چرخه روزانه خواب و بیداری مرتبط می‌باشد و احتمالا یک نقش مخالف با هورمون محرک بیضه‌ها و تخمدان‌ها نیز دارد.

توده های متعددی که زیر پوست جمع می شوند، لیپوم (LIPOMA) نام دارند. لیپوم، غده های خوش خیم بافت چربی است و بیشتر در بافت های نرم بدن دیده می شود.

کیست بیکر

کیست بیکر یک برآمدگی است که بر اثر برجسته شدن و تجمع مایع مفصلی در پشت زانو ایجاد می شود. به ناحیه پشت زانو ناحیه پوپلیتئال Popliteal area هم می گویند و به همین خاطر نام دیگر این کیست، کیست پوپلیته یا پوپلیتئال است. ویلیام بیکر اولین کسی بود که این بیماری را توضیح داد.

کیست تیروئید

کیست تیروئید مثل هرجای دیگر بدن میتواند به ندرت ایجاد شود. کیست ساده تیروئید نمیتواند خطرناک باشد مگر اینکه اثر فشاری روی مناطق مجاور داشته باشد. ولی ممکن است که کیست تیروئید، نوعی و یا قسمتی از آبسه باشد و یا میتواند به سمت بدخیمی تمایز یافته باشد که در اینصورت هم با بیوپسی تشخیص داده میشود. به هر حال بیمار باید توسط متخصص غدد معاینه شده و از مایع کیست و دیواره کیست نمونه برداری(بیوپسی) برداشته شود. و در صورت لزوم جراحی شود.