شیر غذایی است که متخصصان آن را برای اغلب افراد توصیه می‌کنند. اگر به‌راحتی می‌توانید شیر گاو مصرف کنید و مشکلی برایتان به‌وجود نمی‌آید، پس می‌توانید از بهترین گزینه که همان شیر گاو است استفاده کنید. اما شیر گاو برای همه مناسب نیست و افراد به دلایل مختلف از آن اجتناب می‌کنند.
اگر شما هم یکی از آن افرادی هستید که به‌دنبال یک جایگزین مناسب برای شیر گاو می‌گردید، بهتر است بدانید گزینه‌های بسیاری پیش روی شماست که هر کدام به‌نوعی به سلامت هر چه بیشتر شما کمک می‌کنند.
کافی است بدانید کدام یک از انواع شیر برای شما مناسب‌تر است و در حال حاضر چه هدفی را دنبال می‌کنید. آیا به دنبال پروتئین بیشتر می‌گردید یا می‌خواهید وزن‌تان را کم یا زیاد کنید، شاید هم فقط به شیر آلرژی دارید؟ در هر حال ما بهترین گزینه های جایگزین را به شما معرفی می‌کنیم.
شیر شتر؛ مناسب برای دیابتی‌ها
جدیدترین نوع شیری که به‌تازگی به بازار عرضه شده، شیر شتر است. یک لیوان یا یک فنجان (۲۵۰گرمی) شیر شتر حاوی ۱۰۷کالری، ۳گرم چربی اشباع شده و ۱۷گرم کلسترول است.
بنابر نتایج تحقیقات می‌توان گفت که شیر شتر در مقایسه با شیر گاو حاوی ۱۰برابر آهن بیشتر و سه‌برابر ویتامین Cبیشتر است.
علاوه بر این، تحقیقاتی انجام گرفته که بر‌اساس آنها شیر شتر برای افراد دیابتی مفیدتر است، چون حاوی انسولین است. نوشیدن شیر شتر در مقایسه با نوشیدن شیر گاو با افزایش سطوح انسولین در بیماران مبتلا به دیابت مرتبط است.
شیر شتر از آن نوع شیرهایی است که باید با احتیاط آن را مصرف کرد و حتما باید پاستوریزه باشد. به‌علاوه پیدا کردن این نوع شیر سخت و گران است.
شیر بز؛ با ارزش غذایی شیر گاو کم‌چرب
اگر در هضم لاکتوز دچار مشکل هستید و خواهان شیری هستید که ارزش‌های غذایی شیر گاو کم‌چرب را داشته باشد، شیر بز گزینه خوبی است.
با‌وجود این، شیر بز سرشار از کالری (هر فنجان ۱۶۸کالری)، چربی اشباع شده (۵/۶گرم) و کلسترول است. محدود کردن چربی‌های اشباع شده در رژیم غذایی به کاهش کلسترول خون و کاهش خطر بیماری‌های عروق کرونری کمک میکند.
علت این است که سطوح بالای کلسترول در خون موجب تجمع پلاک در شریان‌ها (تصلب شریان‌ها) می‌شود و این تصلب شریان‌ها وضعیتی است که خطر سکته مغزی و سکته قلبی را افزایش می‌دهد.
یافتن شیر بز کم‌چرب بسیار سخت است و این نوع شیر در مقایسه با شیر گاو کم‌چرب ویتامین‌ها و مواد معدنی اساسی، اسیدفولیک و ویتامین‌های B کمتری دارد. توجه داشته باشید که اگر شیر بز را به‌صورت خام مصرف کنید، بیشتر در معرض انواع بیماری‌ها خواهید بود، مگر آنکه بز را در حیاط خود بزرگ کنید و از نحوه تغذیه و سلامت آن اطمینان داشته باشید.
شیرسویا؛ محبوب‌ترین شیر غیرلبنی
شیرسویا یکی از محبوب‌ترین شیرهای غیرلبنی است که در سطح وسیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. خواص این شیر مشابه شیر گاو است و به همان اندازه پروتئین، کلسیم و ویتامینA و D دارد.
شیرسویا فاقد لاکتوز است از این رو برای کسانی که از عارضه عدم تحمل لاکتوز (نارسایی لاکتوز) رنج می‌برند، بی‌خطر است. از آنجایی که این شیر فاقد کلسترول بوده و چربی کم و پروتئین زیادی دارد، برای قلب هم مفید است. به علاوه مطالعات نشان می‌دهند که مصرف شیرسویا از ابتلا به سرطان پیشگیری میکند.
اگر اولین‌بار است که شیرسویا مصرف می‌کنید، به علائم آلرژیک توجه کنید. اگر نسبت به شیرسویا آلرژی نداشتید، می‌توانید به مصرف آن ادامه دهید. همچنین قبل از خریدن شیرسویا باید به برچسب مواد تشکیل‌دهنده آن توجه کنید.
شیرسویا نباید حاوی شکر افزوده باشد، بلکه باید از کلسیم غنی شده باشد. اگر می‌خواهید در منزل شیرسویا تهیه کنید لوبیاهای سویا را پاک کرده و به مدت ۱۰ تا ۱۶ساعت در آب خیس کنید.
در صورت دلخواه می‌توانید پوست دانه‌های سویا را بگیرید. سویاها را حرارت دهید تا آنزیم‌های مولد طعم لوبیا، از بین بروند. برای این کار می‌توانید به مدت دو دقیقه سویاهای خیس خورده را داخل مایکروویو قرار دهید یا اینکه داخل فر بگذارید.
سویای خیس خورده را به‌همراه یک لیتر آب داخل مخلوط‌کن بریزید و مخلوط کنید یا اینکه می‌توانید سویاهای خیس‌خورده را کاملا آسیاب کنید و با یک لیتر آب مخلوط کنید. سپس مایع مخلوط شده را آبکش کنید.
مایعی که از آبکش رد شده، شیر سویا نام دارد. شیر سویا را مدت ۵ تا ۱۰دقیقه بجوشانید. بعد از خنک شدن، شیر سویا آماده مصرف است و می‌توانید تا سه روز آن را در یخچال نگه دارید.
برای بهبود طعم شیر سویا می‌توانید مقداری نمک به آن اضافه کنید، چون شیر گاو هم حاوی مقدار زیادی نمک است. شکلات، وانیل یا طعم‌دهنده‌های میوه‌ای نیز مناسب هستند.
شیربادام؛ جایگزینی لذیذ برای شیر گاو
شیربادام نوشیدنی است که می‌توانید آن را به تنهایی یا به‌صورت ترکیبی با بعضی نوشیدنی‌های دیگر مصرف کنید.
برای تهیه شیربادام ابتدا تعداد ۱۵ تا ۲۰عدد مغز بادام خام را به‌همراه مقداری آب در یک ظرف ریخته و روی حرارت می‌گذاریم. به محض اینکه آب به جوش آمد ظرف را از روی حرارت برداشته و بادام‌ها را پوست می‌گیریم.
سپس بادام‌ها را با دو لیوان آب سرد، سه قاشق غذاخوری عسل و دو تا سه تکه یخ در مخلوط‌کن ریخته تا به مدت پنج الی هفت دقیقه کاملا مخلوط شوند.
شیربادام مانند شیرسویا فاقد کلسترول، چربی‌های اشباع و لاکتوز است، اما بر‌‌خلاف آن پروتئین کمی دارد، بنابراین بهتر است از شیربادام غنی شده استفاده کنید تا ویتامین‌ها و مواد آلی لازم برای بدن را به‌دست آورید.
شیربادام برای کسانی که از عارضه نارسایی لاکتوز رنج می‌برند مناسب است، اما به کسانی که آلرژی دارند توصیه نمی‌شود.
شیربرنج، شیرین بی‌شکر
اگرچه یک فنجان شیربرنج مانند شیر کم‌چرب حاوی همان مقدار کالری (۹۰کالری) و بدون چربی اشباع شده و کلسترول است، اما شیربرنج به‌طور طبیعی سرشار از کربوهیدرات‌هاست که گزینه خوبی برای سلامت قلب نیست.
به‌علاوه شیربرنج پروتئین کمی هم دارد، بنابراین اگر شیربرنج می‌نوشید، سعی کنید با خوردن دیگر مواد غذایی پروتئین کافی جذب بدن خود کنید.
شیر برنج مانند شیربادام، فاقد کلسترول، چربی و لاکتوز است و پروتئین کمی دارد، با این حال دو خاصیت عمده دارد که آن را به یک انتخاب مطلوب تبدیل میکند؛ اول آنکه شیربرنج ماهیتی شیرین دارد و شما را از مصرف شکر بی‌نیاز میکند.
از‌سوی دیگر، واکنش‌های آلرژیک به برنج بسیار نادر هستند، از این رو برای کسانی که به برنج حساسیت دارند گزینه مناسبی خواهد بود.
شیر کنف، محصولی جدید برای شما که حساسیت دارید
شیر کنف یکی از جدیدترین شیرهای ارائه شده در بازار امروزی است. این شیر را از دانه‌های گیاه کنف (گیاه شاهدانه) می‌گیرند، اما این شیر حاوی THC (ماده روانگردان موجود در ماری‌جوانا) نیست و این گیاه نوع دیگری از گیاه شاهدانه است.
اگر دچار عدم تحمل لاکتوز هستید و به سویا آلرژی دارید این شیر جایگزین خوبی برای شماست. یک کاسه شیر کنف حاوی ۸۰کالری، ۵/۰ گرم چربی اشباع شده و بدون کلسترول است.
طعم و غلظت این شیر هم شبیه شیر بادام است. شیر کنف سرشار از اسیدهای چرب امگا۳ به‌خصوص اسید آلفا لینولنیک همچنین منبع خوبی از کلسیم و منیزیم است که برای سلامت قلب مفید است.
کسانی که به سویا، شیر، آجیل و غلات حساسیت دارند، می‌توانند از شیر کنف استفاده کنند. شیر کنف پروتئین مناسبی دارد و از اسیدهای چرب، ویتامین و کلسیم برخوردار است و طعم و بافت منحصر به فردی دارد.
شیر نارگیل، منحصر‌به‌فرد
شیر نارگیل از گوشت نارگیل تهیه می‌شود و به‌طور کلی در دسته جایگزین‌های منحصر‌به‌فرد شیر قرار می‌گیرد.
یک لیوان (۲۵۰گرمی) شیر نارگیل حاوی ۴۵کالری است و از آن می‌توان به‌عنوان یک شیرین‌کننده طبیعی برای شیرین کردن قهوه، بلغور جو دو سر و غلات صبحانه استفاده کرد. اگرچه یک کاسه شیر نارگیل شیرین نشده حاوی ۴گرم چربی اشباع شده است، اما این شیر بیشتر از اسیدهای چربی تشکیل شده که برای سلامت قلب مفید هستند.
اگرچه بعضی مردم نارگیل زیادی می‌خورند و هرگز دچار مشکلات قلبی نمی‌شوند، اما در مورد تاثیر مثبت و چشمگیر نارگیل و شیرنارگیل روی سلامت قلب به تحقیقات بیشتری نیاز است.
اگر دوست ندارید پوره یا آب نارگیل را به همراه غذای‌تان مصرف کنید، می‌توانید از نارگیل در تهیه سس و ادویه‌جات مورد‌علاقه خود استفاده کنید. شیرنارگیل پروتئین کمی دارد، اما سرشار از فیبر و مواد آلی مانند آهن است.
محبوب‌ترین شیر غیرلبنی
شیرسویا یکی از محبوب‌ترین شیرهای غیرلبنی است که در سطح وسیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. خواص این شیر مشابه شیر گاو است و به همان اندازه پروتئین، کلسیم و ویتامینA و D دارد.
شیرسویا فاقد لاکتوز است از این رو برای کسانی که از عارضه عدم تحمل لاکتوز (نارسایی لاکتوز) رنج می‌برند، بی‌خطر است.
شیر بدون شکر مصرف کنید
نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که بسیاری از جایگزین‌های شیر که در بازار به فروش می‌رسند، با استفاده از مواد افزودنی ناسالم یا مضر مانند شکر خوش‌طعم می‌شوند، بنابراین حتما به برچسب این محصولات توجه کنید و حتی‌الامکان محصولاتی بخرید که فاقد مواد شیرین‌کننده هستند.
منبع : مجله سیب سبز