گل ختمی

خَتمی (نام علمی Althaea officinalis) سرده‌ای از گیاهان است از تیره پنیرکیان یکساله و خودرو، گل و میوه و ریشه آن مصرف دارویی دارد.

گل ختمی به ارتفاع دو متر گل‌های صورتی، قرمز وسفید دارد که برای روکش داروها استفاده می‌شود. جنس بزرگی از گیاهان گلدار دارای ۲۰۰- ۲۲۰ گونه از نهان‌دانگان می‌باشد. بومی مناطق گرم، زیر گرمسیری استوایی و نواحی گرمسیری بین دو مدار شمال و جنوب استوا در جهان می‌باشد. گل ختمی در درمان امراض کبدی و جوش صورت اثر سودمندی دارد طرز استفاده آن گلبرگهای آنرا خشک نموده وآسیاب کنید سپس برای هر بار استفاده یک قاشق مرباخوری از پودر آسیاب شده را در یک لیوان آب جوشیده سرد شده یا عرق کاسنی برای مدت ۸ ساعت خیسانده و مصرف کنید.

گل ختمی در فرهنگ های مختلف

به لحاظ تاریخی گل ختمی در فرهنگ‌های مختلف به عنوان گزینه‌ای برای درمان چندین بیماری کاربرد داشته است.

* در مصر باستان از دم نوش گل ختمی برای کاهش دمای بدن، درمان بیماری‌های عصبی و قلبی و افزایش دهنده ادرار استفاده می‌کردند.

* در کشورهای آفریقایی نیز دم‌نوش گل ختمی را برای درمان یبوست، سرطان، بیماری کبد و علائم سرماخوردگی تجویز می‌کردند. همچنین خمیر تولید شده از برگ‌های این گیاه برای درمان جراحت روی پوست قرار داده می‌شد.

* در ایران این دم نوش به عنوان روش درمانی برای کاهش فشار خون بالا مورد استفاده بوده است. مطالعات جدید هم حاکی از آن است که گل ختمی می‌تواند در کاهش فشارخون و کلسترول بالا موثر باشد. هرچند لازم است بررسی‌های بیشتری در این باره انجام گیرد.

* در یونان باستان، گل ختمی را با عسل می‌جوشاندند و برای درمان زخم‌ها، اسهال خونی، درد سیاتیک و دندان درد استفاده می‌کردند.

خواص گیاه ختمی

قسمت‌های مختلف این گیاه از جمله گلبرگ‌ها، برگ، ریشه و ساقه خواص دارویی متفاوتی دارند. بیشترین کاربرد ختمی برای درمان مشکلات تنفسی و برونشیت است.

استفاده از ریشه گیاه ختمی به عنوان داروی گیاهی برای درمان سرماخوردگی، گلودرد و دیگر مشکلات تنفسی سابقه‌ای چند هزار ساله دارد که این خاصیت درمانی فوق‌العاده حاصل لعاب زیادی است که از خیس کردن گلبرگ‌ها و ریشه‌ این گیاه به دست می‌آید.

همچنین برگ‌های این گیاه برای درمان گازگرفتگی و سوختگی شفابخش است.

همچنین گل ختمی در درمان مشکلات مرتبط با التهاب دستگاه گوارش موثر است و می‌تواند در کاهش التهاب لثه نوزادان در زمان دندان درآوردن آن ها مفید باشد.

می‌توان عصاره ریشه و ساقه ختمی را برای درمان سوختگی‌ها و زخم‌های پوستی استفاده کرد و درمانی موثر برای کاهش قرمزی و سوزش ناشی از اگزماست.

استفاده از ریشه گیاه ختمی به عنوان داروی گیاهی برای درمان سرماخوردگی، گلودرد و دیگر مشکلات تنفسی سابقه‌ای چند هزار ساله دارد که این خاصیت اخیرا، گل ختمی در درمان مشکلات گوارشی از جمله سوزش معده، سوء هاضمه، کولیت زخمی و زخم معده استفاده می‌شود. همچنین محققان در نظر دارند تا کارآیی ختمی را به عنوان درمان طبیعی برای کنترل قندخون در دیابتی‌ها مورد بررسی قرار دهند.

این گیاه دارای خواصی است که می‌توان از آن در درمان سرطان و کاهش وزن استفاده کرد. در نتایج یک مطالعه دیگر آمده است عصاره گل ختمی روی متابولیسم اثر می‌گذارد و از چاقی و تشکیل چربی در کبد جلوگیری می‌کند.

این گیاه استوایی به عنوان ترکیبی دارویی در درمان شپش سر نیز تاثیرگذار است.

مراقب باشید

با این حال در برخی از مطالعات آمده است گل ختمی می‌تواند در فرآیندی که بدن استامینوفن را فرآوری می‌کند تاثیر بگذارد؛ هرچند این تاثیرگذاری احتمالا بسیار ضعیف است.

زنان باردار و مادران شیرده باید از زیاد خوردن آن پرهیز کنند.

کسانی که سرد مزاج هستند باید ختمی را با عسل بخورند.

خواص عرق گل ختمیختمی از نظر طب قدیم ایران سرد و تر است و بطور كلی روی تمام اعضای بدن مخصوصا روده ها ، ریه ها ، معده ، كلیه ها و مثانه موثر است

خواص دارویی

ختمی از نظر طب قدیم ایران سرد و تر است و بطور كلی روی تمام اعضای بدن مخصوصا روده ها ، ریه ها ، معده ، كلیه ها و مثانه موثر است .

خواص گل ختمی

1)ملین و برطرف كننده یبوست است .

2)بیماریهای تنفسی را برطرف می كند.

3)سرفه های خشك را از بین می برد .

4)برای رفع گلو درد جوشانده گل ختمی را غرغره كنید .

5)عادت ماهیانه را منظم می كند .

خواص ریشه ختمی

1)ناراحتی های پوستی را برطرف می كند و پوست را نرم می سازد .

2)سرفه های خشك را از بین می برد.

3)تب راپائین می آرود .

4)اسهال خونی را شفا می بخشد .

5)ادرار را زیاد می كند.

6)كمی ترشحات عادت ماهیانه را برطرف می كند.

7)تورم را رفع می كند.

8)ناراحتی های دستگاه ادراری را برطرف می كند.

9)قند خون را تنظیم می كند

طرز تهیه

یک قاشق غذاخوری گل ختمی را در قوری بریزید و روی آن آب با دمای ۷۰ یا ۸۰ درجه ریخته و اجازه دهید که به مدت ۱۵ دقیقه دم بکشد. در صورت تمایل می توانید آن را با کمی عسل شیرین کنید.

برای دم کردن ریشه این گیاه ابتدا ریشه آن را تمیز کرده و در یک لیتر آب جوش ریخته و اجازه دهید که به مدت ۳۰ دقیقه دم بکشد پس از سرد شدن آن را از صافی عبور داده و در صورت تمایل با عسل شیرین کنید.

مضرات

ختمی گیاه مفید و بی ضرری است فقط زنان باردار و مادرانش یدره باید از زیاد خوردن آن پرهیز كنند .كسانیكه سرد مزاج هستند باید ختمی را با عسل بخورند .