مهندس نفت
معرفی شغل، محیط کار، فعالیت های شغلی، شرح وظایف و ...
مهندسی نفت - اگر به مباحثی همچون زمین شناسی، شیمی و ریاضیات علاقه مندید و از کار کردن در شرکت های بزرگ و تکنولوژیک لذت می برید و در کنار اینها تحمل کار در نقاط دورافتاده و با شرایط آب و هوایی سخت را دارید شغل مهندسی نفت برای شما مناسب است.
مهندس نفت روش های استخراج نفت و گاز از زیر زمین را طراحی کرده و توسعه می دهد.محل کار مهندس نفت در دفاتر کاری، پالایشگاه ها، محل های حفاری و یا آزمایشگاه های تحقیقاتی می باشد.
پس از کشف منابع نفتی یا گازی، مهندس نفت با همکاری زمین شناسان و دیگر متخصصان، ساختار زمین و خصوصیات صخره های حاوی ذخایر و روشهای حفاری را تعیین کرده و عملیات حفاری را آغاز و مدیریت می کند. از آنجایی که تنها درصد کمی از نفت و گاز موجود در منبع تحت فشار طبیعی از چاه فوران می کند، لذا مهندس نفت از انواع روشهای مختلف به منظور استخراج منابع هیدروکربنی استفاده می کند. این روشها شامل تزریق آب، مواد شمیایی، گاز یا بخار به درون یک منبع نفت جهت با فشار بیرون راندن نفت بیشتر می باشد. از آنجایی که حتی با به کارگیری کاملترین روشهای امروزی تنها قسمتی از نفت یا گاز یک منبع کشف می شود، لذا مهندس نفت به امور تحقیقاتی و گسترش فناوری و روشهای کار آمدتری می پردازد تا میزان کشف را افزایش داده و از هزینه حفاری و مراحل تولید بکاهد.
در مجموع مهندس نفت در یکی از حوزه های اکتشاف، حفاری و یا بهره برداری کار می کند. مهندس نفت با تخصص بهره برداری به بررسی تولید از مخازن نفت و گاز و رفع مشکلات مربوطه میپردازد. تخصص او معمولا پس از به اتمام رسیدن کشف مخزن و حفاری آن به کار می آید و مهمترین کار یک مهندس نفت در حوزه بهره برداری، جلوگیری از افت فشار ناگهانی چاه به دلیل بهره برداری نامناسب و صیانت از مخزن جهت بهره برداری بیشتر می باشد.
مهندس نفت با تخصص مخزن، به عنوان یکی دیگر از بازیگران عرصه نفت، پس از اکتشاف منابع هیدروکربنی (نفت، گاز و .... ) توسط تیم اکتشاف، به منظور تکمیل کار و بررسی بیشتر مخازن یافت شده و مدل سازی آنها به منظور انجام عملیات بعدی وارد میدان می شود.
مهمترین کار یک مهندس نفت در بخش مخازن عبارت است از : بررسی قابلیت تولید در مخزن با بکارگیری و بهره مندی از شیوههای جدید مطالعاتی و مدلسازی، ارزیابی توزیع فشار و توجیه افت آن در مخزن و چگونگی کنترل آن، انتخاب و ارائه روش عملی افزایش برداشت از مخازن با احتساب ملاحظات فنی واقتصادی و مدیریت و صیانت از مخازن نفت و گاز کشور.
مهندسان مخازن فعالیتهایی شبیه به مهندسان بهرهبرداری دارند و درواقع یک جور پل ارتباطی بین تیم اکتشاف و حفاری و تیم بهرهبرداری هستند و حلقه گمشده ارتباطی بین این دو گروه میباشند.
ساعات کار مهندس نفت با توجه به نوع تخصص و محل کار او متفاوت است. به طور کلي پرسنل دکل و سکوهای نفتی (منطقه عملیاتی) به صورت اقماري (دو هفته کار و دو هفته استراحت) و در دو شيفت کاري (روزکار و شب کار) مشغول به کارند. به عبارت ديگر در يک ماه، چهار شيفت کاري وجود دارد. سایر کارکنان دکل همچون کمپانيمن، رئيس دستگاه، زمينشناس، گلنگار، گلشناس، پزشک، مکانيک و برقکار که حدود 100 نفر برای یک دکل می شوند، معمولا در طول شبانهروز در محل دکل حضور دارند.
پرسنل دکل حفاري خشکي و سکوهاي حفاري دريايي مشابه يکديگرند.همچنین کارکنان سکوهای دریایی در همان جا استراحت می کنند و امکانات امداد و نجات از جمله هلی کوپتر و قایق های نجات و تیم پزشکی در محل آماده است تا در مواقع خطر همچون وقوع حریق فورا عملیات امداد و نجات را آغاز نمایند.
شما به عنوان مهندس نفت در صورت کسب تجربه در این صنعت می توانید مراحل مختلف شغلی را طی کرده و در سمت های مختلف در شرکت های نفتی کار کنید. یکی از بالاترین سمت ها در روی دکل و منطقه عملیاتی، "کمپانی من" می باشد. کمپانی من یا ناظر عملیات حفاری و بالاترین مقام مدیریتی در محل، معرفی کننده شخصی به عنوان نماینده تمام وقت شرکت نفت در محل حفاری چاه است که بر اجرای برنامه حفاری ارائه شده از سوی اداره کل حفاری مطابق بر زمانبندی به صورت 24 ساعته نظارت داشته و با ارائه راهکارهای لازم در شرایط مقتضی، ضمن رعایت نکان ایمنی و صرفه جویی در هزینه ها سبب تسریع درحفاری چاه می شود.
وظایف مهندس نفت
وظایف و مسئولیت های مهندس نفت (در صورتی که مطابق با تخصصش به کار مشغول شده باشد) به حوزه ای که کار می کند بستگی دارد. به طور کلی وظایف کلی مهندس نفت در بخش های مختلف شامل موارد زیر است :
طراحی تجهیزات برای استخراج نفت و گاز به سودآورترین روش
توسعه راه های تزریق آب، مواد شیمیایی، گازها یا بخار به ذخیره های نفتی
توسعه برنامه های حفر زمین های نفت خیز و بازیابی نفت و گاز
اطمینان یافتن از ارزیابی درست چاه ها
استفاده از تجهیزات کامپیوتری برای شناسایی محل چاه ها و انجام درست عمل حفاری
اطمینان یافتن از نصب، بکارگیری و نگهداری درست از تجهیزات
همکاری با سایر متخصصان مانند زمین شناسان، مهندسان شیمی و...
اما معمولا فارغ التحصیلان رشته مهندسی نفت در یکی از حوزه های اکتشاف، حفاری، بهره برداری و یا مخازن تخصص دارند. لذا با شرط انطباق شغل افراد با رشته ای که تحصیل کرده اند، هر گروه دارای وظایف، مسئولیت ها و شرایط کاری متفاوت خواهند بود. به عنوان مثال مهمترین وظایف مهندس نفت در حوزه بهره برداری نفت عبارت است از :
ارزیابی قابلیت تولید در مخازن و بررسی امکان پذیری روشهی بهره برداری موردنظر.
ارزیابی فنی-اقتصادی مخازن و تجهیزات آن.
طراحی و اجری بهینه عملیات بهره برداری.
تشخیص ویژگی ها و چگونگی رفتار با چاه های گوناگون.
انتخاب و توجیه روش مناسب برای بهره برداری و ازدیاد برداشت با توجه به شریط فنی و اقتصادی.
صیانت از منابع نفت و گاز و ارائه روش های عملی بری افزایش طول عمر این منابع.
بررسی و ارزیابی اثر استراتژیک روش بهره برداری بر محیط زیست.
بنابر گفته خیلی از نفتی ها! کار مهندس نفت با تخصص بهره برداری به نسبت سایر متخصصین دیگر نفت راحت تر است و بر خلاف مهندس حفاری یا اکتشاف بیشتر در دفتر کار و پشت میز است. همچنین تخصص مهندسان بهره برداری ترکیبی از تخصص های سایر گرایش های شغل مهندسی نفت است.
اما مهندس مخزن نیز دارای وظایف مربوط به خود است که برخی از آنها به شرح زیر است:
شناخت مخزن که شامل تکمیل مطالعات زمینشناسی و پتروفیزیک مخزن میشود
مدلسازی واقعگرایانه با جزییات زمینشناسی از مخزن هیدروکربنی
ایجاد جدول زمانی تولید، برگزیدن مناسبترین شیوه و نرخ تولید به جهت رسیدن به حداکثر برداشت سیالات نفتی
انتخاب مناسبترین شیوه ازدیاد برداشت با توجه به شبیه سازیهای رایانهای و شرایط و خصوصیات مخزن
مهندسین اکتشاف و حفاری نیز وظایف خاص خود را دارند و فعالیت های آنها قبل از استخراج نفت یا گاز است. مهندس اکتشاف بیشتر با عملیات زمین شناسی و مطالعاتی سر و کار دارد و مهندس حفار با استفاده از تجهیزات حفاری و دکل های نفتی عملیات خطیر حفر چاه به منظور دستیابی به منابع هیدروکربونی شناسایی شده را انجام می دهد.