مهندس نساجی

معرفی شغل مهندس نساجی

در ابتدا بشر برای تهیه لباس و پوشاک و محافظت از خود در مقابل سرما و گرما صنعت نساجی را به وجود آورد. سپس زیرانداز و روانداز خود را به یاری این صنعت تهیه کرد و امروزه نه تنها انواع پوشاک و فرش و موکت را به یاری صنعت نساجی تهیه می کند بلکه برای ساخت ترمز ماشین، شریانهای مصنوعی، جاده ها، هواپیماها و سایت های فضایی، مقاوم سازی کامپوزیت ها، در فیلتراسیون، ژئوتکستال به منسوجات نیازمند است. برای مثال بیش از 50 درصد قلب مصنوعی از الیاف نساجی درست شده است.

همچنین بیش از 75 درصد استحکام تایرها از منسوجات است و در جاده سازی نیز قبل از این که اسفالت ریخته شود، منسوجات ویژه ای را روی سطح جاده می خوابانند که عمر جاده ها را افزایش می دهد.

مهندسی نساجی مسئولیت تولید انواع منسوجات اعم از انواع پوشاك، كف‌پوش ها مثل فرش و موكت و منسوجات مورد استفاده در صنایع دیگر را بر عهده دارد.اين صنعت یكی از قدیمی‌ترین صنایع كشور است. این‌ صنعت‌ شامل‌ بخش‌های‌ مختلفی‌ می‌شود که‌ از آن‌ جمله‌ می‌توان‌ به‌‏‎ ‎کارخانه‌های‌ ريسندگي (تولید نخ‌های‌ مختلف)، بافندگي (تولید انواع‌ پارچه)،‎ ‎تولید فرش‌ ماشینی‌ و موکت‌ و همچنین‌ كارخانه هاي تكميل كننده ‌ این‌ کالاها مثل‌‏‎ ‎رنگرزي،چاپ و کارخانه‌های‌ تولید الیاف‌ مصنوعی‌ مثل‌ نايلون و پلي پروپيلن‌‏‎ ‎اشاره‌ کرد.

مهندسان نساجی در کشور دارای تخصص های مختلف تکنولوژی نساجی، شیمی نساجی و علوم الیاف، پوشاک، سازه های نانولیفی و مدیریت صنایع نساجی می باشند که هر کدام حیطه کاری خاصی را در برمی گیرد.

مهندس نساجی با تخصص تکنولوژی نساجی با شیوه های ریسندگی و تولید نخ ها، تولید پارچه، قالی و موکت آشنا است و در طراحی و تعمیر ماشین آلات و قطعات نساجی تبحر دارد. به عبارتی این مهندس نساجی روی خط تولید نخ، پارچه و موکت کنترل داشته و مشکلات مربوط به ماشین آلات نساجی را حل می کند. برای طراحی و ساخت ماشین آلات نساجی ، مهندس نساجی با مهندسان دیگر از جمله مهندس مکانیک همکاری می کند.

مهندس نساجی با تخصص شیمی نساجی و علوم الیاف آشنایی کامل با کلیه فرآیندها و عملیات شیمیایی صنعت نساجی از جمله رنگرزی، تولید الیاف و ... دارد و کلیه امور مربوط به این بخش ها را زیر نظر دارد.

مهندس نساجی با تخصص پوشاک به طراحی، برنامه ریزی و زمانبندی خطوط تولید پوشاک می پردازد. او با توجه به نحوه دوخت هر نوع لباس، دستگاه های را طوری زمانبندی می کند که از آنها حداکثر استفاده صورت گیرد و دستگاهی بلااستفاده نماند.

مهندس نساجی با تخصص سازه های نانولیفی به آشنایی و دانشی که در حوزه علم نانو دارد، به انجام تحقیقات مختلف برای استفاده از این علم در صنعت نساجی می پردازد. به عنوان مثال تهیه نانو الیاف که نسبت به الیاف معمولی از انعطاف و استحکام بسیار بالاتری برخوردار است، یکی از زمینه های کاری مهندس نساجی است.

مهندس نساجی با تخصص مدیریت صنایع نساجی که بر مسایل مدیریتی و فنی احاطه دارد، عمدتا به عنوان مسئول مدیریت و کنترل بخش های مختلف کارخانجات نساجی فعالیت می کند.

از آنجا صنعت نساجی در بخش های مختلف به حضور متخصصانی از جمله مهندس مکانیک، مهندس صنایع، مهندس برق و ... نیاز ویژه دارد، مهندس نساجی باید بتواند ضمن شناخت جایگاه مهم آنها، همکاری خوبی با این متخصصان داشته باشد.

در ادامه با وظایف مهندس نساجی، توانمندی و مهارت های مورد نیاز مهندس نساجی، تحصیلات لازم برای ورود به شغل مهندسی نساجی، آینده شغلی و بازارکار مهندسی نساجی، درآمد مهندس نساجی و برخی از افراد معروف و مشهور در این حوزه آشنا می شوید.

وظایف مهندس نساجی

وظایف مهندسان نساجی با توجه به نوع تخصص شان کمی با هم متفاوت است. ولی به طور کلی وظایف آنها عبارتند از :

بهره ‌برداری و سرپرستی واحدهای تولیدی صنایع ریسندگی ، بافندگی ، تریکو بافی، موکت ، قالی‌بافی و کارخانجات تبدیل الیاف و سنتیک

سرپرستی سالن‌های تولید

سرپرستی قسمت‌های مختلف آزمایشگاه‌های کارخانه از قبیل آزمایشگاه‌های کنترل کیفیت و رنگرزی پارچه و الیاف

بازدید از سالن های مختلف کارخانه و کنترل کیفیت تولیدات

تهیه فرمول رنگ و پیاده کردن آن روی دستگاه طی مراحل مختلف و روی کالای مورد نظر در آزمایشگاه هاس

حفاظت از تجهیزات، دستگاه ها و ماشین آلات موجود

تطبیق شرایط کیفی و کمی مواد اولیه با محصولات مورد تقاضا و برنامه‌ریزی تولید در صنایع مربوط از نظر کیفی و کمی

ساخت قطعات و ماشین‌آلات نساجی و مدرنیزه کردن ماشینهای قدیمی نساجی

توانمندی و مهارت های مورد نیاز

توان تجزیه و تحلیل مناسب

دقت زیاد و توجه به جزئیات

مهارت مدیریت و سازماندهی (چون بسیاری از مهندسان نساجی مسئولیت مدیریت و کنترل بخشی از کارخانه از جمله بخش تولید یا کنترل کیفیت را بر عهده دارند)

توان انجام کار تیمی

قوی بودن در دروس ریاضی، فیزیک، مکانیک و شیمی (با توجه به نوع تخصص)

تحصیلات لازم برای ورود به شغل مهندس نساجی

مهندس نساجی - فارغ التحصیلان رشته مهندسی نساجی با گرایش های تکنولوژی نساجی، شیمی نساجی و علوم الیاف و پوشاک در سطح کارشناسی می توانند وارد این شغل شوند. برای این رشته گرایش های تکنولوژی نساجی، شیمی نساجی و علوم الیاف، مدیریت صنایع نساجی و مهندسی ساختارهای نانولیفی در مقطع کارشناسی ارشد و گرایش های تکنولوژی نساجی و شیمی نساجی و علوم الیاف در مقطع دکترا در دانشگاه های کشور وجود دارد که فارغ التحصیلان آنها نیز می توانند وارد صنعت نساجی شوند.

آینده شغلی، بازارکار و فرصت های استخدامی مهندس نساجی

مهندس‌ نساجی‌ می‌تواند در کارخانجات‌ نساجی‌ به‌ عنوان‌ مدیر عامل‌، رئیس‌ کارخانه‌، مدیر تولید (مسؤول‌ سالن‌های‌ مختلف‌ ریسندگی‌ ، بافندگی‌، رنگرزی‌، چاپ‌ و تکمیل‌ زیر نظر این‌ مدیر کار می‌کنند)، مدیر بازرگانی‌ (مسؤول‌ بازاریابی‌، مسؤول‌ فروش‌ و مسؤول‌ تدارکات‌ در این‌ بخش‌ فعالیت‌ دارند)، مدیر مهندسی‌ صنعتی‌ (مسؤولان‌ آزمایشگاه‌های‌ مختلف‌ و کارشناسان‌ کنترل‌ کیفیت‌ بخش‌های‌ مختلف‌ در این‌ حیطه‌کاری‌ فعالیت‌ می‌کنند) و مشاور کارخانه‌ (مشاور در امور مختلف‌ مانند خرید خط‌ تولید، طراحی‌ خط‌ تولید، تولید جنس‌ جدید، رفع‌ اشکالات‌ پیش‌آمده‌ در خط‌ تولید، خرید ماشین‌آلات‌ و بررسی‌ افزایش‌ انعطاف‌پذیری‌ آنها) فعالیت‌ کند.

همچنین می تواند با بخش‌ نساجی‌ مؤسسه‌ استاندارد، اداره‌ نساجی‌ و پوشاک‌ وزارت‌ صنایع‌، بخش‌ نساجی‌ وزارت‌ کار (برای‌ بررسی‌ مسائل‌ کارگری‌، کم‌ کردن‌ ضایعات‌ و افزایش‌ تولید و بهره‌وری‌)، بخش‌ نساجی‌ وزارت‌ دادگستری‌ (برای‌ تعیین‌ قیمت‌ کارخانجات‌ ورشکسته‌ و برآورد کردن‌ قیمت‌ کالاهای‌ نساجی‌)، سازمان‌ پژوهش‌های‌ علمی‌ و صنعتی‌ و مراکز تحقیقاتی‌ مانند مرکز تحقیقات‌ جهاد کشاورزی‌ همکاری‌ نماید.

مهندس نساجی با تخصص پوشاک نیز می‌تواند در واحدهای صنعتی معروف تولید پوشاک ایران مشغول به کار شود. از سوی دیگر، می تواند در صورت داشتن سرمایه و تجربه لازم، واحد تولیدی دایر کند و به طور مستقل کار کند. البته این فرصت کارآفرینی برای همه مهندسان نساجی وجود دارد.

متاسفانه علیرغم وسعت و اهمیت زیاد صنعت نساجی در کشور، چندی است این صنعت دچار رکود شده و نتوانسته جایگاه واقعی خویش را در اقتصاد کشور به دست آورد. این شرایط به دلایل مختلفی حاکم شده است ولی برای حل این مشکل نیاز به نیروهای متخصص و توانمندی است که بتوانند با نوآوری های خویش باعث تحول در این حوزه شوند.

درآمد مهندس نساجی

مهندس نساجی - مهندس نساجی که در بخش های دولتی مشغول به کار می شود، مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت می کند.

در بخش خصوصی شرایط حقوقی متفاوت است. میزان تجربه، تخصص و توانمندی مهندس نساجی و نوع قراردادی که با کارفرمای خود می بندد، تعیین کننده میزان حقوق و درآمد او می باشد. با توجه به این عوامل مهندسان نساجی در بخش خصوصی درآمدهای متفاوتی دارند.

مهندس نساجی که رو به کارآفرینی و راه اندازی کسب و کار خود می آورد، علیرغم سختی های بسیار، درآمدش به میزان فعالیت و موفق شدن او در این حوزه وابسته است.

شخصیت های مناسب شغل مهندسی نساجی

در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و ... برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین این عوامل ویژگی های شخصیتی می باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی های منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.

به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ های شخصیتی ای که برای این شغل معرفی می شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.

برخی از شخصیت های مناسب این شغل بر اساس شخصیت شناسی MBTI :

INTJ این تیپ شخصیتی توان پژوهش و برنامه ریزی مستقل داشته و منطقی می باشد. او به کمک شم خود توان دیدن و در نظر گرفتن همه راه حل های ممکن و خلاقانه را دارد.

ESTJ این تیپ شخصیتی دوست دارد با چیزهای ملموس و واقعی سر و کار داشته باشد. او می تواند بر اساس استدلال های قیاسی خود به علت و معلول ها پی برده و نتیجه گیری کند.همچنین علاقه دارد در واحدهای سازمان یافته در سمت های ارشد و مدیریتی کار کند.

ISTJ این تیپ شخصیتی از دقت بالایی برخوردار است و دارای مهارت های فنی خوبی می باشند.

ISTP این تیپ شخصیتی به رشته های فنی و فهمیدن چرایی و چگونگی کار کردن اشیا علاقه دارد. او مشاهده کننده خوبی بوده و به جزئیات و واقعیات توجه زیادی دارد. استفاده از تحلیل های منطقی به خوبی در کار این تیپ شخصیتی مشهود است.