متخصص تغذیه

انسان برای بقای خود نیازمند غذا است. خوردن یکی از نیازهای ذاتی بشر می باشد. داشتن تغذیه مناسب به طول عمر و سلامت جسمی و روحی افراد کمک زیادی می کند. علم تغذیه افراد را در رسیدن به یک تغذیه مناسب یاری می کند. رژیم‌ درمانی‌، اصول‌ علم‌ تغذیه‌، ارزش‌ مواد غذایی‌ و نحوه‌ تغذیه‌ مناسب‌ از موارد مهم در علم تغذیه می باشند.

رژیم‌ درمانی‌ نیز نوع‌ رژیم‌ غذایی‌ لازم‌ در بیماری‌های‌ مختلف‌ را مشخص‌ می‌کند. اصول‌ علم‌ تغذیه‌ بررسی‌ می‌کند که‌ چه‌ فرآیندی‌ روی‌ مواد غذایی‌ خورده‌ شده‌ انجام‌ می‌گیرد تا جذب‌ یا دفع‌ شود. ارزش مواد غذایی، میزان ویتامین ها، املاح و سایر مواد مفید درون خوراکی ها را مشخص کرده و آنها را از نظر ارزش غذایی طبقه بندی می کند. رسیدن به یک برنامه غذایی مناسب را شاید بتوان هدف اصلی علم تغذیه دانست.

متخصص تغذیه فردی است که از علم تغذیه آگاهی کامل دارد. او از دانش خود برای کمک به افراد در تصمیم گیری در مورد سبک زندگی و تغذیه شان استفاده می کند. کارشناس تغذیه با دادن اطلاعات و مشاوره درباره ارتباط غذا با سلامت جسمی و روحی، به ترویج تندرستی در جامعه می پردازد.

متخصص تغذیه برای گروه های مختلف مردم اعم از کودکان، میانسالان، بیماران، افراد چاق و لاغر متناسب با وضعیت و نیاز آنها برنامه غذایی تهیه می کند. او برای آنها تعیین می کند از چه نوع مواد غذایی و به چه میزان روزانه مصرف کنند.

کارشناس تغذیه که در محل هایی مانند کارخانجات صنایع غذایی مشغول به کار می شوند، از دانش تغذیه خود در فرآیند تولید مواد غذایی استفاده می کنند.

متخصص تغذیه باید به علم تغذیه اشراف کامل داشته و از آخرین اطلاعات و دستاوردهای این حوزه آگاه باشد. او باید در کنار داشتن مهارت های ارتباطی مناسب، تاحدی با روانشناسی افراد آشنایی داشته تا بتواند برخورد مناسبی با مراجعان داشته و متناسب با وضعیت جسمی و روحی آنها، برنامه و رژیم غذایی شان را تهیه کند.

متخصصان تغذیه ای که در استخدام بیمارستان، شرکت یا کارخانه ای هستند، معمولا به صورت تمام وقت مشغول به کارند. در مورد آنهایی که به طور مستقل بوده و دفتر مشاور تغذیه (مطب) دارند، تعیین ساعات کاری بر عهده خودشان می باشد.

در ادامه اطلاعات کاملی در مورد وظایف، دانش و مهارت مورد نیاز، تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل، بازار کار و فرصت های شغلی و میزان درآمد متخصص تغذیه و برخی از متخصصان تغذیه معروف ارائه می شود.

وظایف متخصص تغذیه

ارائه توضیحات کافی در مورد مسائل مربوط به تغذیه و رژیم درمانی به مراجعان

شناسایی و ارزیابی نیازهای مراجعان (برای بیماران توصیه های پزشک معالج به متخصص تغذیه بسیار کمک می کند.)

تهیه و ارائه برنامه های غذایی مناسب به مراجعان

ارزیابی اثرات برنامه های غذایی و تغییر آنها در صورت لزوم

صحبت کردن و انگیزه دادن به مراجعان برای دنبال کردن برنامه های غذایی خود

تشخیص مشکلات تغذیه ای موجود در جامعه

تهیه برنامه های اجرایی برای رفع مشکلات تغذیه در جامعه

ارائه برنامه و دستورالعمل برای افزایش ارزش غذایی مواد خوراکی

آگاهی از جدیدترین اطلاعات و آخرین تحقیقات مرتبط

مهارت و دانش مورد نیاز

علاقه زیاد به تغذیه و سلامت افراد

دانش کافی درباره اثر رژیم های غذایی مختلف روی سلامت

مهارت های ارتباطی مناسب

توانایی توضیح و آموزش مباحث مختلف به همه افراد در هر سطحی

داشتن صبر و توانایی ایجاد انگیزه در افراد برای تغییر عادات غذایی و دنبال کردن رژیم غذایی

داشتن انعطاف در کار (با هر فردی متناسب با شرایط و وضعیت او برخورد کند)

داشتن طرز تفکری بدور از هر گونه پیش داوری

آشنایی نسبی با روانشناسی افراد

داشتن مسئولیت پذیری ( زیرا کار متخصص تغذیه با سلامت جسم و روح انسان ها ارتباط دارد)

تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل

در برخی مشاغل، افراد تحصیلات مرتبط با کار خود را نداشته و بیشتر از طریق تجربه کار خود را انجام می دهند. برای متخصص تغذیه در کشور ما هم همینطور است. به عنوان مثال تعدادی از متخصصان تغذیه، پزشکان عمومی یا متخصص غیرمرتبط هستند. ولی علاقه مندانی که می خواهند به صورت تخصصی و حرفه ای وارد این شغل شوند، می توانند در رشته علوم تغذیه در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تحصیل کنند. البته پزشکان عمومی علاقه مند هم می توانند با گذراندن دوره تخصصی علوم تغذیه، به صورت حرفه ای وارد این شغل شوند.

فرصت های شغلی و بازار کار متخصص تغذیه

متخصص تغذیه - مسیر ایرانیمتخصص تغذیه می تواند در بیمارستان ها، درمانگاه ها، مراکز تحقیقاتی، کارخانجات تولید مواد غذایی و ... استخدام شود. او می تواند کارهایی مانند تهیه رژیم برای ورزشکاران در باشگاه های ورزشی و کارگران در کارخانه ها را نیز انجام دهد. با داشتن سرمایه، تجربه و شرایط لازم می تواند به طور مستقل دفتر مشاوره تغذیه راه اندازی کند.

شرایط تاسیس دفاتر کار مشاوره تغذیه و رژیم درمانی

آمار دقیقی از وضعیت بازارکار و استخدام متخصصان تغذیه در کشور در دسترس نمی باشد. با توجه به زیاد شدن اهمیت تغذیه و تاثیر آن بر سلامت، مسایل مربوط به درمان چاقی و لاغری، لزوم رعایت رژیم های غذایی در بیماران و ... برای افراد مختلف جامعه پیش بینی می شود بازارکار مناسبی پیش روی متخصصان تغذیه باشد.

وضعیت استخدام این شغل در برخی کشورهای جهان به شرح زیر است :

آمریکا - پیش بینی ها نشان می دهد میزان استخدام متخصصان تغذیه بین سال های2010 تا 2020 ، رشد20 درصدی خواهد داشت. در حالی که متوسط این رشد برای همه مشاغل14 درصد می باشد.

استرالیا - در بازه زمانی5 سال گذشته میزان استخدام در این شغل رشد31.3 درصدی داشته و در آینده رشد خوبی برای آن پیش بینی شده است.

درآمد متخصص تغذیه

اطلاعات دقیقی از میزان درآمد متخصصان تغذیه در کشور در دسترس نمی باشد. آن دسته از این متخصصان که در بخش های دولتی استخدام می شوند، مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت می کنند. آنهایی نیز که در بخش خصوصی فعالیت می کنند، با توجه به سطح تحصیلات، میزان تجربه، مهارت و کیفیت کار خود، درآمدهای متفاوتی دارند.

درآمد کارشناس تغذیه در برخی از کشورهای جهان عبارتند از :

آمریکا - متوسط درآمد سالانه این شغل53.250 دلار (برای همه مشاغل33.840 دلار) در سال 2010 و مطابق با آخرین آمارها در سال 2013، 54.100 دلار بوده است.

استرالیا - متوسط درآمد سالانه متخصصان تغذیه69.000 دلار (قبل از کسر مالیات) می باشد.

انگلستان - درآمد متوسط سالیانه این شغل برای افراد تازه کار بین32.500 تا42.500 دلار، برای افراد باتجربه حدود52.500 دلار و برای افراد دارای تخصص عالی61.500 دلار می باشد.

شخصیت های مناسب این شغل

در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و ... برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین این عوامل ویژگی های شخصیتی می باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی های منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.

به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ های شخصیتی ای که برای این شغل معرفی می شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.

شخصیت های مناسب این شغل بر اساس شخصیت شناسی MBTI :

ENFJ این تیپ شخصیتی به حوزه های سلامت علاقه مندند. آنها به عوامل روانی، احساسی و معنوی بیماران توجه داشته و از ارائه راه حل به بیماران خشنود می شوند.

INFJ این تیپ شخصیتی دوست دارند از دانش خود در جهت کمک به دیگران استفاده کنند به خصوص اگر کار آنها به صورت مشاوره ای باشد.

ENFP این تیپ شخصیتی به حوزه بهداشت و سلامت علاقه دارد چون علاوه بر حغظ استقلال، مشاغل آن از انعطاف کافی برخوردارند. این افراد اگر کارشان به صورت مشاوره ای و خارج از ساختار سنتی اداری باشد، بسیار از آن لذت می برند.

INFP این تیپ شخصیتی دوست دارد در کارش استقلال داشته و از نزدیک با افراد ارتباط داشته باشد.

ESFJ این تیپ شخصیتی دوست دارد با دیگران مستقیما در ارتباط باشد، به آنها کمک کرده و از مشکلات و دردهایشان بکاهد. او می تواند رابطه خوبی با بیماران و همکاران خود ایجاد کند.

ISFJ این تیپ شخصیتی علاقه دارد به دیگران کمک کند و در کار خود استقلال داشته باشد. معمولا در این شغل او با بیمار یا مراجعه کننده ارتباط برقرار می کند.

ESFP این تیپ شخصیتی دوست دارد با مردم در ارتباط باشد و به آنها کمک کند. او از اینکه زندگی را برای دیگران آسان تر و رضایت بخش تر کند، لذت می برد.

ISFP این تیپ شخصیتی دوست دارد به دیگران کمک کرده و مشکلات آنها رفع کند. بنابراین به مشاغل حوزه پزشکی به خصوص مشاغلی که مستقیما با بیمار سر و کار دارد، علاقه دارد.