مهد كودك به مركز يا موسسه يا كانون فرهنگي – تربيتي اطلاق مي شود كه مسئوليت نگهداري، مراقبت، پرورش و فراهم نمودن زمينه بروز رشد استعدادهاي كودكان تا سن قبل از ورود به دبستان را بر عهده دارند كه با توجه به مدت فعاليت روزانه، جغرافياي فعاليت و نوع خدمات داراي انواع ذيل مي باشد:
مهد كودك تمام وقت: مهد كودكي است كه از ساعات اوليه روز به مدت 8 ساعت فعاليت دارد.
مهد كودك نيمه وقت: مهدكودكي است كه روزانه به مدت 4 ساعت در نوبت صبح يا بعدازظهر فعاليت مي نمايد.
مهدكودك پاره وقت: مهدكودكي است كه روزانه كمتر از 4 ساعت در تمام ايام هفته يا صرفا در روزهاي خاص فعاليت دارد.
مهد كودك تخصصي: مهد كودكي است كه ضمن انجام فعاليت هاي مهد كودك منطبق با نيازهاي كودكان و توانمنديهاي ايشان در يك يا چند رشته فرهنگي هنري ورزشي و … بطور تخصصي با حضور مربيان واجد مدرك كارشناسي يا بالاتر در رشته مربوط فعاليت دارد.
مهد كودك شبانه روزي: مهدكودكي است كه به صورت 24 ساعته فعاليت دارد.
مهد كودك شبانه: مهدكودكي است كه به صورت شبانه از ساعت 17 تا 7 صبح روز بعد فعاليت دارد.
مهد كودك غيرانتفاعي: مهدكودكي است كه توسط افراد خير و موسسات خيريه به منظور ارائه خدمات ذيربط به صورت رايگان به كودكان اقشار نيازمند و آسيب پذير تاسيس مي شود.
مهد كودك، كودك در خانه: مهدكودكي است كه به منظور ارائه خدمات ذيربط به 3 تا 7 سال در منزل مسكوني مدير مسئول تاسيس مي شود.
روستا مهد: مهدكودكي است كه به منظور ارائه خدمات ذيربط به كودكان روستائي تاسيس مي شود.
مهد کودک با اهداف بهبود سلامت روانی و اجتماعی، آموزش و نهادینه سازی ارزشهای دینی و اخلاقی، پرورش استعدادها و خلاقیت، آموزش و بهبود مهارت های زندگی در بچه ها و همچنین کمک به والدین در مراقبت و پرورش آنها ایجاد شده است.
مدیر مهدکودک مسئول فعالیت های روزانه مربیان مهدکودک است. وظیفه برنامه ریزی فعالیت های آموزشی نیز بر عهده او می باشد. هدف مدیر مهدکودک، دادن آموزش های لازم و کمک به بچه ها برای شروع یک زندگی خوب می باشد.
مدیر مهدکودک باید بتواند با بچه ها و خانواده آنها ارتباط خوبی برقرار کند تا محیطی سازنده و مثبت در مهدکودک ایجاد کند. داشتن روابط عمومی بسیار خوب و آگاهی از آخرین روش ها و تجهیزات آموزشی و مراقبتی از ملزومات اصلی این کار است. همچنین مدیر مهدکودک باید توان مدیریت و سازماندهی خوبی داشته باشد. قابل ذکر است که مدیر مهدکودک باید حتما خانم باشد.
ساعت کاری مدیر مهدکودک به صورت تمام وقت بوده و محل کار او نیز در محیط مهدکودک می باشد.
در ادامه اطلاعات کاملی در مورد وظایف، دانش و مهارت مورد نیاز، تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل، بازار کار و فرصت های شغلی و میزان درآمد مدیر مهدکودک ارائه می شود.
وظایف مدیر مهد کودک
ایجاد یک محیط امن و مناسب برای آموزش بچه ها از طریق بازی و سایر ابزارهای آموزشی
اطمینان یافتن از رعایت شدن کلیه قوانین و استانداردهای بهداشتی، ایمنی و ...
برنامه ریزی مناسب و نظارت بر اجرای درست آن
ایجاد ارتباط نزدیک با والدین و ارائه گزارش و توضیحات لازم از وضعیت و روند پیشرفت بچه ها به آنها
اطمینان یافتن از مناسب بودن و سالم بودن وسایل و اسباب بازی ها
استخدام مربیان و کارکنان آموزش دیده و توانمند همراه با آموزش، حمایت و رهبری آنها
کنترل مستمر برای آگاهی از وضعیت مهد کودک،نیازهای آموزشی و تجهیزاتی
مدیریت هزینه ها متناسب با بودجه مهدکودک
انجام بازاریابی موثر برای جذب والدین بچه ها به سمت استفاده از مهدکودک
مهارت و دانش مورد نیاز
به روز بودن و آگاهی از جدید ترین روش ها، وسایل و تجهیزات برای استفاده در مهدکودک
آگاهی از استانداردهای امنیتی، بهداشتی، ایمنی و آموزشی
مهارت های ارتباطی قوی
داشتن صبر و مهربانی همراه با علاقه زیاد به بچه ها
مهارت مدیریت زمان و سازماندهی
توان رهبری و ایجاد انگیزه و اعتماد در کارکنان
ایجاد اعتماد و اطمینان در والدین
مهارت بازاریابی و مدیریت بودجه
توان کار تیمی مناسب برای همکاری با مربیان و سایر کارکنان مهدکودک
تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل
برای تاسیس یک مهدکودک نیاز به یک موسس و یک مدیر مهد است. در برخی موارد موسس و مدیر یک نفر هستند. این دو پست هر کدام شرایطی را دارند که برای گرفتن مجوز تاسیس مهدکودک باید لحاظ شوند.
شرایط یک مدیر مهدکودک عبارتند از :
اعتقاد به دین مبین اسلام و یا یکی از ادیان رسمی تصریح شده در قانون اساسی
تابعیت جمهوری اسلامی ایران
دارا بودن حداقل 25 سال سن و حداکثر 60 سال
دارا بودن مدرک تحصیلی کارشناسی یا بالاتر در رشته های دبیری آموزش و پرورش، روانشناسی، علوم تربیتی، مدیریت آموزشی، آموزش یاری، مطالعات آموزش خانواده، علوم اجتماعی- مددکاری اجتماعی، علوم قرآن و معارف اسلامی در رشته قبل از دبستان
زن بودن
معلمین دبستان ها، مدارس راهنمایی و دبیرستان ها (به شرط عدم اشتغال در ساعات فعالیت مهد کودک) نیز می توانند به عنوان مدیره مهد کودک فعالیت نمایند.
مدیر مهد کودک در صورت داشتن شرایط اولیه فوق، باید دوره های آموزشی لازم را بگذراند. این دوره ها در مراکز آموزشی علمی – کاربردی بهزیستی استان های مختلف و برخی از مراکز جهاد دانشگاهی برگزار می شود.
فرصت شغلی و بازارکار مدیر مهد کودک
علاقه مندان این شغل با داشتن مدرک تحصیلی مرتبط می توانند برای احداث مهد کودک اقدام کنند. البته در صورت نداشتن سرمایه لازم می توانند در مهدکودک های خصوصی و دولتی به عنوان مدیر استخدام شوند. معمولا داشتن سابقه کاری قبلی برای این شغل لازم است.
در خصوص وضعیت بازارکار مدیران مهدکودک در کشور اطلاعات دقیقی در دسترس نمی باشد. ولی با توجه به روند افزایشی رغبت خانواده ها به استفاده از مهدهای کودک، پیش بینی می شود علاقه مندان به این شغل با بازارکار خوبی در سال های آتی روبرو باشند.
وضعیت استخدام این شغل در برخی از کشورهای جهان به شرح زیر است :
آمریکا - پیش بینی می شود میزان استخدام مدیران مهد کودک در بین سال های2010 تا 2020، رشد25 درصدی خواهد داشت. در حالی که متوسط رشد همه مشاغل14 درصد خواهد بود.
میزان درآمد مدیر مهدکودک
آمار دقیقی از میزان درآمد مدیران مهد کودک در کشور در دسترس نمی باشد. افزایش میزان استفاده از مهدکودک ها در جوامع امروزی در کنار اهمیت زیادی که خانواده ها برای تربیت فرزندان خود قایل هستند، باعث می شود که نوع خدمات در این شغل بسیار مهم و حساس باشد. تاجایی که مهد کودکی که خدمات بهتری ارائه دهد، توانایی جذب مشتری بیشتر و به دنبال آن درآمد بالاتر را خواهد داشت. بنابراین می توان گفت درآمد مدیر مهد کودک (البته به شرطی که خود موسس هم باشد) به کیفیت خدمات، میزان امکانات رفاهی، آموزشی و ... وابسته است.
میزان درآمد این شغل در برخی از کشورهای جهان عبارتند از :
آمریکا - متوسط درآمد سالیانه مدیران مهدکودک 42.960 دلار (برای همه مشاغل33.840 دلار) در سال 2010 و مطابق با آخرین آمارهای سال 2013، 44.000 دلار بوده است.
انگلستان - متوسط درآمد سالیانه مدیران مهدکودک حدود46.000 دلار می باشد.
شخصیت های مناسب این شغل
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و ... برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین این عوامل ویژگی های شخصیتی می باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی های منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.
به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ های شخصیتی ای که برای این شغل معرفی می شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.
شخصیت های مناسب این شغل بر اساس شخصیت شناسی MBTI :
ENFJ این تیپ شخصیتی دوست دارند به دیگران کمک کنند تا رشد کنند. آنها علاقه مند به مشاغل مدیریت و رهبری می باشند و دوست دارند تا حد امکان روی کارهای خود کنترل داشته و از تلاش های خود نتایج مثبت بگیرند.
ESFJ این تیپ شخصیتی دوست دارد با کودکان خردسال کار کند و مهارت های اولیه را به آنها بیاموزد.
ISFJ این تیپ شخصیتی به آموزش علاقه دارد زیرا می تواند به دیگران کمک کند و تاثیر مثبتی روی جامعه بگذارد. او ترجیح می دهد با کودکان و خردسالان سروکار داشته باشد.