مشاور شغلی

معرفی شغل مشاور شغلی

اگر از ملاقات و صحبت با افراد مختلف لذت برده و دوست دارید به آنها کمک کنید که از همه توانایی های بالقوه خود بدرستی استفاده کنند، این شغل برای شما مناسب است.

شغل یا کار یکی از اصلی ترین بخش های زندگی هر فردی است. کار به انسان هویت داده و بسیاری از زمینه های شکوفایی او را فراهم می کند. بخش عمده دوره زندگی هر فردی را زمان کاری و شغلی او تشکیل می دهد. همه این موارد اهمیت بالای شغل در زندگی افراد را مشخص می کند.

در دنیای پیچیده امروز که گزینه ها و عوامل زیادی پیش روی انسان ها قرار دارد، یک انتخاب درست، کاری مشکل است. این انتخاب ها در زمینه های مختلف زندگی می باشند. یکی از آنها انتخاب شغل مناسب است. انتخاب شغل درست به افراد کمک می کند علاوه بر استفاده درست از استعدادها و توانمندی های بالقوه خود، به رضایت و آرامش در زندگی برسند.

برای رسیدن به یک شغل مناسب، کسی که می تواند به افراد کمک کند، مشاور شغلی است. مشاور شغلی استعدادها، امکانات، خصوصيات رواني و جسمي فرد را در نظر گرفته و شغلی که متناسب و سازگار با آنها باشد را به او پیشنهاد می کند. در واقع مشاور شغلی آشنایی کامل با مشاغل مختلف دارد و با دریافت و بررسی اطلاعات مربوط به توانایی ها، استعدادها، امکانات و شرایط فرد متقاضی، بهترین شغل را برای او می یابد.

مشاوره شغلی در مراحل مختلف زندگی افراد نقش متفاوتی دارد. در مورد دانش آموزی که هنوز رشته تحصیلی و آینده شغلی خود را انتخاب نکرده، مشاور شغلی به بررسی دقیق ویژگی های شخصیتی، استعداد و توانمندی ها، علایق و شرایط خانوادگی او پرداخته و با توجه به آنها، رشته تحصیلی و به دنبال آن شغل مناسب او را تشخیص و او را در جهت مناسب قرار می دهد.

مشاور شغلی در مورد فرد شاغلی که به شغل خود علاقه دارد ولی از وضعیت فعلی راضی نیست و یا دانشجویی که به رشته خود علاقه دارد ولی نمی داند برای ورود به شغل چه کار کند، وظایف متفاوتی دارد. مشاور شغلی به او کمک می کند تا از طرفی جنبه های مختلف شغل خود از جمله زمینه های کارآفرینی، رشد شغلی، راه های افزایش درآمد و... و از طرف دیگر توانمندی ها و استعدادهای خود را به خوبی بشناسد. بر اساس این اطلاعات راه های مناسب بهبود وضعیت شغلی و پیشرفت را به او نشان می دهد.

مشاوره شغلی در بحث سازمانی نیز معنا دارد. در سازمان مشاور شغلی به بررسی پست ها و سمت های سازمانی پرداخته و با انجام مصاحبه ها و گرفتن تست های روان شناسی و شخصیت شناسی مناسب از کارکنان، به شناخت کاملی می رسد و بهترین شغل برای هر فرد در آن سازمان را مشخص می کند. این کار مشاوره شغلی علاوه بر افزایش کارآیی و بهره وری کارکنان سازمان، رضایت شغلی آنان را نیز فراهم می کند.

مشاور شغلی باید شنونده و روانشناس خوبی بوده و مهارت های ارتباطی و پرسش گری مناسبی را نیز دارا باشد. او باید شناخت کامل و خوبی از مشاغل مختلف اعم از ویژگی ها، وضعیت درآمدی، شرایط بازارکار و... داشته و با همه روش ها و فنون شناسایی ویژگی ها و شخصیت افراد نیز آشنا باشد. در واقع باید انسان شناس متبحری باشد.

در کشور ما حوزه مشاوره شغلی هنوز شکل تخصصی پیدا نکرده است. در حال حاضر در بسیاری از موارد مشاوره شغلی به یافتن شغل توسط کاریابی ها و یا هدایت افراد به سوی کارآفرینی و برخی موارد جزئی دیگر خلاصه می شود. در صورتی که یکی از مهم ترین حوزه های مشاوره شغلی، کمک به دانش آموزان در یافتن رشته و شغل مناسب شان می باشد که به صورت بسیار محدود در برخی موارد انجام می شود.

با توجه به روند حذفی کنکور دانشگاه ها و تاکید همه معلمان و مشاوران بر انتخاب رشته تحصیلی متناسب با توانایی ها، علایق و شرایط دانش آموزان، ضرورت وجود این شغل بسیار احساس می شود. از طرفی در سازمان ها نیز به نیروی انسانی و رضایت آنها، اهمیت بیشتری نسبت به قبل داده می شود. بنابراین مشاور شغلی به عنوان یک راهنما برای قرار دادن کارکنان در جایگاه شغلی مناسب شان در سازمان، یک عنصر کلیدی است.

در سال های قبل رشته تخصصی مشاوره شغلی در دانشگاه ها وجود نداشت و فارغ التحصیلان رشته های روانشناسی، مشاوره و علوم تربیتی کار مشاوره شغلی را انجام می دادند. اما چند سالی است گرایش مشاوره شغلی در مقطع کارشناسی ارشد در برخی از دانشگاه ها راه اندازی شده و این کمک می کند افراد متخصص در حوزه مشاوره شغلی در کشور تربیت شوند.

کار مشاور شغلی معمولا به صورت تمام وقت می باشد. محل کار او در مدارس، دانشگاه ها، سازمان ها و مراکز مشاوره شغلی می باشد.

در ادامه اطلاعات کاملی در مورد وظایف، دانش و مهارت مورد نیاز، تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل، بازار کار و فرصت های شغلی و میزان درآمد مشاور شغلی ارائه می شود.

وظایف مشاور شغلی

به طور کلی وظایف مشاور شغلی عبارتند از :

شناسایی و ارزیابی توانایی ها، استعدادها و علایق مراجعان

آشنا کردن مراجعان با موارد آموزشی و شغلی از جمله رشته های تحصیلی، ویژگی های شغلی، شرایط درآمدی شغل و...

مصاحبه با مراجعان و گرفتن تست های روانشناسی و شخصیت شناسی برای شناخت صحیح ویژگی ها و خصوصیات آنها

کسب سایر اطلاعات لازم در مورد شرایط زندگی، شرایط محل کار، مشاغل موجود در سازمان (در بررسی کارکنان سازمانی) و... مراجعان

راهنمایی و کمک به مراجعان در انتخاب رشته تحصیلی یا شغل مناسب

برنامه ریزی عملی برای افراد برای رسیدن به اهداف و حمایت از آنها

جستجو و کسب اطلاعات لازم در صورت نیاز

مهارت و دانش مورد نیاز

مشاور شغلی مسیر ایرانی

مهارت ارتباطی خوب

مهارت خوب در مصاحبه و پرسشگری

شنونده خوبی بودن

صبر و حوصله

داشتن دانش و اطلاعات کامل از مشاغل، ویژگی ها و شرایط کنونی آنها در کشور

توانایی جستجوی اطلاعات

قدرت بیان مناسب جهت ایجاد انگیزه و ارائه مناسب توضیحات به مراجعان

توانایی هدف گذاری و برنامه ریزی برای رسیدن به اهداف تعیین شده برای مراجعان

مهارت کار با کامپیوتر به خصوص استفاده از اینترنت برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز

تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل

از آنجا که مشاوره شغلی هنوز به صورت حوزه ای کاملا تخصصی و مجزا شناخته نشده است، معمولا مشاوره شغلی در کنار مشاوره های دیگر تحصیلی، رفتاری و... به افراد داده می شود.

علاقه مندان به این شغل می توانند در رشته های کارشناسی راهنمایی و مشاوره و برخی گرایش های روانشناسی یا کارشناسی ارشد مشاوره (به خصوص گرایش مشاوره شغلی)، مشاوره و راهنمایی یا برخی گرایش های روانشناسی تحصیل کنند.

بازارکار و آینده شغلی مشاور شغلی

مشاور شغلی می تواند در بخش دولتی و خصوصی در مدارس، دانشگاه ها، شرکت ها و مراکز مشاوره کار کند. در صورت داشتن تجربه و سرمایه کافی می تواند به طور مستقل کارکرده و یک مرکز مشاوره شخصی راه اندازی کند. برای آگاهی از شرایط آن روی لینک زیر کلیک کنید :

شرایط تاسیس مرکز مشاوره

در خصوص وضعیت استخدام و بازارکار فعلی مشاوران شغلی در کشور اطلاعات درستی در دسترس نمی باشد. ولی با توجه به گرایشات جدید دانش آموزان و والدین آنها در یافتن رشته تحصیلی و شغل مناسب و همچنین تمایل سازمانها به استفاده از مشاوران شغلی برای رفع مشکلات شغلی و یافتن جایگاه مناسب شغلی کارکنان در سازمان، انتظار می رود در سال های آتی بازارکار مناسبی پیش روی مشاوران شغلی باشد.

وضعیت استخدام این شغل در برخی کشورهای جهان به شرح زیر است :

آمریکا - پیش بینی ها نشان می دهد میزان استخدام مشاوران شغلی بین سال های 2012 تا 2022، رشد 12 درصدی خواهد داشت. در حالی که متوسط این رشد برای همه مشاغل 11 درصد می باشد.

میزان درآمد مشاور شغلی

مشاوران شغلی که به صورت تخصصی در این حوزه فعالیت کنند، در کشور ما محدود هستند و عموما مشاوران در حوزه های مختلف از جمله تحصیلی، شغلی و ... فعالیت می کنند. در خصوص میزان درآمد مشاوران در کشور اطلاعات و آمار درستی در دسترس نمی باشد.

تعدادی از مشاوران در استخدام سازمان ها و مؤسسات دولتی می باشند و میزان حقوق و دستمزد دریافتی آنها از قانون مدیریت خدمات کشوری تبعیت می نماید. برخی از مشاوران در بخش های خصوصی استخدام شده و فعالیت می کنند. افرادی که خود مرکر مشاوره دایر می کنند نیز با توجه به میزان فعالیت، کیفیت خدمات و در نهایت تعداد مراجعان خود، درآمدهای متفاوتی را می توانند کسب کنند.

میزان درآمد مشاور شغلی در برخی کشورهای جهان عبارتند از :

آمریکا - میزان متوسط درآمد سالانه این شغل در سال 2010، 53.380 دلار (برای همه مشاغل 33.840 دلار) و مطابق با آخرین آمارها در سال 2013، 53,600 دلار بوده است.

انگلستان - در این شغل افراد تازه کار با حقوق سالانه بین 27.000 تا 33.000 دلار شروع به کار می کنند. افراد با تجربه سالانه بین 35.000 تا 41.000 دلار و مدیران این حوزه حدود 53.000 دلار حقوق می گیرند .

شخصیت های مناسب این شغل

در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و ... برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین این عوامل ویژگی های شخصیتی می باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی های منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.

به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ های شخصیتی ای که برای این شغل معرفی می شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.

شخصیت های مناسب این شغل بر اساس شخصیت شناسی MBTI :

ENFJ این تیپ شخصیتی دوست دارند به دیگران کمک کنند تا از زندگی خود لذت ببرند. آنها درمانگرهای بانفوذ و گرمی هستند که راه حل ها و انتخاب های احتمالی را به خوبی تشخیص و به مراجعان خود ارائه می دهند.

INFJ این تیپ شخصیتی دوست دارد از دانش و ایده های خود برای کمک به دیگران استفاده کند. این افراد علاقه دارند که ارتباطات فردی (دو نفره) و عمیق با دیگران برقرار کنند که در این شغل شرایط آن وجود دارد.

ENFP این تیپ شخصیتی مشاورانی دلسوز، مهربان، خلاق و حمایتگر هستند. آنها می توانند روی دیگران تاثیر زیادی بگذارند. با انرژی زیادی که دارند، انگیزه لازم برای تغییرات مثبت در زندگی را به مراجعان خود می دهند.

INFP این تیپ شخصیتی دوست دارد به دیگران کمک کند در زندگی شان به رشد و فراست بیشتری دست پیدا کند. او در حوزه مشاوره و راهنمایی بسیار موفق عمل می کند.

ENTJ این تیپ شخصیتی از استقلال و تنوع این شغل لذت برده و دوست دارد با انواع مردم در مشاغل مختلف سر و کار داشته باشد. او معمولا محیطی چالشی با طرح های خلاق و جلسات پویا بوجود می آورد.