بازی های محلی آذربایجان غربی

بازی های محلی آذربایجان غربی

در اين بخش، داده هاي تحقيق بر مبناي چهار نوع، تقسيم بندي و ارائه شده است كه عبارتند از:

الف) بازي هاي مشترك بين آذربايجان غربي و استان هاي ديگر

اين بخش شامل بازي هايي مي گردد كه اغلب آنها به طور مشترك، در اقصي نقاط كشور و استانهاي مختلف به مورد اجرا گذاشته مي شود. البته در برخي موارد، اما به طور كلي از وجه اشتراك عمده برخوردار بوده و تقريباً به يك شكل برگزار مي گردند. به همين سبب، در بخش الف اين قبيل بازي ها با شرح و تفصيلات بيان گرديده است.

تعداد بازي هاي مذكور، 13 مورد مي باشد كه به طور دسته جمعي و با مشاركت افراد متفاوت انجام مي پذيرند. البته تعداد بازي هاي مشترك بين استان و كشور، بسيار متعدد و متنوع مي باشد كه فقط به موارد مهم آن در اين تحقيق، اشاره گرديده است.

بازي هاي مذكور با فلسفه و اهداف خاصي به مرحلة اجرا گذاشته مي شوند كه از آن جمله مي توان به افزايش سرعت، واكنش، چابكي، شجاعت، تيزهوشي، مردانگي و جوانمردي اشاره نمود.

موضوع جالب توجه اينكه اكثر بازي ها بدون وسيله و ابزار خاصي، انجام مي گيرند و از اين بابت نيز، هزينه و تداركات قابل توجهي نداشته و با حداقل امكانات اجراي آنان ميسر مي باشد.

ب) بازي هاي مشترك در بين شهرهاي شمال و جنوب استان

تعدادي از بازي هاي تهيه شده از شهرستان‌ها و بخش‌هاي استان آذربايجان غربي، باز‌ي‌هايي را شامل مي شوند كه به طور مشترك، در بين مناطق شمالي و جنوبي استان اجرا مي گرديدند و اين موضوع از آن لحاظ مورد اهميت بود كه به دليل كردنشين بودن اغلب شهرهاي جنوبي استان، اجرا مي‌گرديدند و قرار داشتن شهرهايي مثل اشنويه، پيرانشهر، مهاباد، بوكان و سردشت، در بخش مذكور و همچنين ترك نشين بودن اغلب شهرهاي شمال استان و وجود شهرستان‌هايي مانند: سلماس، خوي، ماكو، پلدشت، و سيه چشمه، فرهنگ و آداب و رسوم متفاوت و مختلفي به زندگي مشغول اند و وجود بازي هاي بومي و محلي مشترك در بين بازي هاي استان، نشانگر پيوندي عميق، در بين آداب و رسوم مردم اين سرزمين مرزي مي‌باشد.

اين بازي ها كه تعداد هشت مورد مي‌باشند، همگي به صورت دسته جمعي و كم و بيش با اهدافي مشابه ديگر بازي هاي بخش قبل به مرحلة اجرا گذاشته مي شوند كه شرح آنها در قسمت هاي بعدي ارائه گرديده است.

ج) بازي‌هاي مخصوص شهرهاي جنوب استان

بازي هايي كه در اين بخش جمع آوري و ارائه مي گردند شامل، بازي هاي منحصر به شهرستان‌ها و بخش‌هاي جنوب استان آذربايجان غربي مي باشند و به طور اختصاصي در آن مناطق به مورد اجرا گذاشته شده و مرسوم مي باشند.
تعداد 25 مورد از بازي ها در اين بخش، ارائه شده است كه جملگي از بازي هاي بومي و محلي و سنتي جنوب استان، به شمار مي‌روند و انس و همبستگي خاصي با فرهنگ و آداب و سنن مردمان اين قسمت از سرزمين ايران عزيز دارند.

بديهي است كه تعدادي نيز از بازي هاي محلي در اين شهرستان ها به مورد اجرا گذاشته مي شود كه به دليل عدم داشتن جنبة جسمي و بدني و قرار داشتن در حيطة فكري و ذهني در اين بخش، منظور نشده است. و اميد است كه در آينده به وسيلة محققان ديگري شاهد جمع آوري و ارائه آنها نيز باشيم.

بازيهاي مردم جنوب استان آذربايجان غربي نيز، ريشه در فرهنگ كهن اين سرزمين دارد و ساليان سال، اجداد و نياكان ما را در اوقات فراغت به خود مشغول مي نموده است. البته همچنان كه ذكر شد، در اغلب اين بازي ها اهداف تربيتي و پرورشي خاصي نهفته است كه مسلماً پيشينيان ما در ابداع و به كارگيري آنها، آن اهداف را مدنظر قرار داده و جهت توسعه و افزايش مهارت هاي جسمي و روحي فرزندان خود، سعي در اجرا و اشاعة آنها مي نمودند. مشروح مقررات و نحوة انجام بازي هاي اين بخش نيز، در قسمت هاي بعدي كتاب ذكر شده است.

د) بازي‌هاي مخصوص شهرهاي شمال استان

از بين بازي هاي جمع آوري شده در اين تحقيق تعداد 25 بازي نيز كه مربوط به شهرستان ها و بخش هاي شمالي استان آذربايجان غربي مي باشند، گزارش و تهيه شده اند. اين بازي ها هم كه اختصاص به مناطق شمالي استان دارند، همانند ديگر بازي‌ها، عمدتاً به صورت گروهي و دسته جمعي اجرا مي شوند و ريشه در اعماق آداب و سنن مردم دارند.

اين بازي ها كه به ارث رسيده و از فرهنگ و سنن اجداد مردمان ساكن در اين بخش مرزي ايران زمين مي باشند، علاوه بر داشتن ويژگي‌هاي جسماني و ورزشي اغلب داراي خصوصيات مهمي در جهت پرورش روحية جوانمردي، شجاعت، استقامت و اين قبيل آثار تربيتي مهم مي باشند. اين بازي ها نيز به دليل داشتن شرايط فعاليت بدني و برخورداري از تحرك و پويايي جسماني از بين بازي هاي سنتي مرسوم در استان، استخراج و انتخاب شده اند و تعدادي هم به دليل عدم برخورداري از فعاليت جسماني در زمرة بازي هاي اين تحقيق، قرار نگرفته اند.

بازيهاي بومي و محلي مشترك بين آذربايجان غربي و استان هاي ديگر

شعبه شعبه (اروميه) ـ تسخير قلعه (اروميه) ـ خروس، خروس (اروميه) ـ گم شده را پيدا كن (اروميه) ـ هفت سنگ (سلماس) ـ وسطي (سلماس) ـ لي لي (سلماس) ـ زوزو (اروميه) ـ استپ آزاد (اروميه) ـ گرگم و گله مي برم (تكاب) ـ بازي با كمر (ماكو) ـ سوار شدن بر اوستا (سلماس) ـ ملاملك (شوط).

بازي‌هاي بومي و محلي مشترك بين شهرهاي شمال و جنوب استان

پله و دسته (سلماس) ـ چوب و گوي (هله له و كين) (بوكان) ـ توپ عربي (چايپاره) ـ جوراب بازي (بوكان) ـ توپي داري (اشنويه) ـ چوگان بازي (گوبنه) (اشنويه) ـ قار داواسي (بازي با برف) (مياندوآب) ـ هول هول (نقده).

بازي‌هاي بومي و محلي شهرهاي جنوب استان

سوزت زدن با گرز (پيرانشهر) ـ سنگ، پنير، آبي (شاهين دژ) ـ فتح چاله (شاهين دژ) ـ ملامن چرك چرك (شاهين دژ) ـ شاه و وزير (اشنويه) ـ نان دادن (نقده) ـ كوس آغانج (نقده) ـ اردك سواري (نقده) ـ برج و سوت (اشنويه) ـ تونادويدو (نقده) ـ هد دار (اشنويه) ـ سوار سوار يا پياده (اشنويه) ـ سينگه سه (اشنويه) ـ چكديم اوزاندي (تكاب) ـ شعبان و رمضان (تكاب) چوبت را پيدا كن (تكاب) ـ بازي شبيه راگبي (بوكان) ـ گوش كشيدن (گوي يچرينه) (يوكان) ـ ده س رقاندن (دستمال ربودن) (بوكان) ـ سنگ زير خاك (سردشت) ـ خوزين (بوكان) ـ زورآزمايي (خوگ مله) سردشت ـ يافتن اشيا (كه گله برين) (پيرانشهر) ـ زود باش بريم (پيرانشهر) ـ گاو گاو كيست (پيرانشهر).

نتايج تحقيق

همان گونه كه از داده هاي اين تحقيق بر مي آيد، در مجموع تعداد 69 بازي از بين گزارش هاي تهيه شده از بازيهاي مرسوم در استان آذربايجان غربي در تحقيق جمع آوري و به طور مشروح بيان شده است كه از آن ميان، تعداد 13 بازي شامل؛ بازيهاي بومي و محلي مي شوند كه به طور مشترك در بين مناطق شمال و جنوب استان آذربايجان غربي مي باشد كه با وجود زندگي مردماني با فرهنگ و زبان متفاوت، در دو بخش مذكور استان كه اغلب ساكنان شهرهاي شمالي ترك‌نشين و ساكنان شهرهاي جنوبي استان را كردنشين‌ها تشكيل مي دهند. نشان دهندة نقاط مشترك سنتي و پيوندهاي فرهنگي مردم مي باشد.

در اين ميان 25 بازي فقط به شهرهاي جنوبي استان اختصاص داشته و 23 مورد از مجموع بازي‌هاي آمده در اين تحقيق، منحصر به شهرهاي شمالي استان آذربايجان‌غربي مي‌باشند.

با توجه به تعداد بازي‌هاي جمع آوري شده، بازي‌هاي شهرهاي جنوب استان 36/23، شهرهاي شمال استان 33/33، مشترك بين شمال، جنوب استان 18/84 و مشترك بين استان و كشور 11/59 درصد را به خود اختصاص مي دهند.

نظر به اينكه هدف تحقيق، بررسي و استخراج بازي هاي بومي و محلي بوده است كه داراي تحرك و فعاليت هاي بدني بوده و به نوعي در زمرة ورزشهاي سنتي استان آذربايجان غربي قرار مي گرفته اند. به همين سبب، برخي از بازي هايي را كه فقط جنبة ذهني داشته اند، در تحقيق نگنجانيده و همچنين از ارائه برخي ديگر از بازيهايي كه وجه اشتراك زيادي با بازي هاي مرسوم در كشور دارند، خودداري شده است. لازم به ذكر است كه تعدادي از بازي هاي مشترك بين استان هاي كشور در بخش داده‌هاي تحقيق به عنوان نمونه قيد گرديده است.

از مزيت هاي عمدة بازي هاي بومي و محلي، علاوه بر همسويي ملّي و فرهنگي آنها با مردم هر سرزمين، متناسب بودن آنها با امكانات و شرايط آب و هوايي و اقتصادي و اجتماعي آنهاست. كه با بهره‌گيري از حداقل امكانات و تجهيزات، قابل برگزاري و اجرا هستند.

از اهداف مهم و اصلي بازي هاي بومي و محلي آمده در اين تحقيق، مي توان به افزايش سرعت، قدرت و استقامت بدني، بهبود واكنش و چابكي، تقويت هوش و ذكاوت، رشد روحية شجاعت و مقاومت، تربيت خصوصيات مردانگي و جوانمردي، توسعة اعتماد به نفس، تقويت حس همكاري و تعاون، بالا بردن تواناييهاي رزمي مانند تيراندازي، بهبود دقت و مهارت هاي ذهني ـ افزايش ظرفيت قلبي و تنفسي، ايجاد هماهنگي و تعادل و در نهايت پر كردن اوقات فراغت و بيكاري اشاره نمود.

جاذبه های گردشگری ارومیه که در پایگاه اینترنتی امور به معرفی آن پرداخته شده است به شرح زیر می باشد ،با کلیک بر روی هرکدام میتوانید اطلاعاتی در زمینه آن مکان پیدا کنید:

 معرفی جاذبه های گردشگری استان آذربایجان غربی

 پل میان گذر دریاچه ارومیه

کلیسای حضرت مریم ارومیه


دریاچه مرزی دالامپر


پارک اللرباغی ارومیه


سد شهر چای


تفرجگاه بند ارومیه


دهکده تفریحی چی چست ارومیه


 بازی های محلی آذربایجان غربی


 سوغاتی های ارومیه


بنای سه گنبد ارومیه


پارک تخم مرغی ارومیه


آبشار شملکان


پیست اسکی خوشاکو

معرفی شهرستان ارومیه

 ما را در ادامه مطالب و محتوا های آتی دنبال کنید:

شهر ارومیه، شهر اشنویه، شهر بوکان، شهر پلدشت، شهر پیرانشهر، شهر تکاب، شهر چالدران، شهر چایپاره، شهر خوی، شهر سر دشت، شهر سلماس، شهر سیه چشمه، شهر شاهین دژ، شهر ماکو، شهر مهاباد، شهر میاندوآب، و شهر نقده