زونا (هرپس زوستر)

بیماری زونا یک بیماری ویروسی است و ویروس آن همان ویروس آبله مرغان است که می تواند مدتها به صورت نهفته در بدن انسان بماند و زمانی بیماری زونا را سببهرپس (زونا) شود. البته هرکسی که آبله مرغان گرفته باشد دچار بیماری زونا نمی شود اما برای ابتلا به زونا حتماً فرد باید قبلاً با ویروس آبله مرغان تماس داشته باشد که این تماس می تواند منجر به بیماری آبله مرغان شود و یا بدون علائم بالینی باشد.

بیماری زونا معمولاً در سنین میانسالی و کهولت رخ می دهد و درکودکان شایع نیست . شروع بیماری با درد ناحیه مبتلا به زونا است . درد زونا می تواند خفیف و یا شدید باشد . هرچه سن بیمار بالاتر باشد ؛ این درد شدیدتراست و در سنین پایینتر می تواند فقط به شکل یک سوزش و گزگز رخ دهد . این درد از حدود 4 روز قبل از بروز ضایعات پوستی شروع می شود وبه همین علت دراین زمان احتمال اشتباه در تشخیص بیماری زیاد است و بسته به محل بروز بیماری می تواند با درد قلبی ، آپاندیسیت ، ورم کیسه صفرا، سنگ کلیه ویا درد دیسک کمر اشتباه شود

محل شایع بیماری درناحیه سینه وپشت تنه می باشد اما درنواحی صورت ، گردن، کمر ، اندام تحتانی و اندام فوقانی نیز می تواند رخ دهد . ضایعات پوستی مختص بیماری به شکل دانه های آبدار و چرکی یا خونی در زمینه پوست قرمز است که معمولاً این ضایعات به شکل گروهی در کنار هم قرار گرفته اند.

ضایعات پوستی ودرد بیماری در یک سمت بدن رخ می دهد وضایعات ازخط وسط بدن عبور نمی کند . درحقیقت توزیع ضایعات به شکل درماتومال است یعنی درمحل عصب دهی یک یا دو عصب مجاور هم رخ می دهد . گاهی ضایعات خیلی وسیع وگاهی خیلی محدود است ولی کلاً هرچه سن بیمار بالاتر باشد شدت بیماری و وسعت آن بیشتر است .

واگیری ضایعات ازطریق راه تنفسی است و فرد درتماس اگر قبلاً با ویروس آبله مرغان در تماس نبوده ؛ دچار آبله مرغان می شود پس لازم است فرد مبتلا با کودکانی که آبله مرغان نگرفته اند کمتر تماس داشته باشد. مدت وجود بیماری معمولاً حدود 4-3 هفته است که در صورت وجود درد شدید تحمل این مدت بسیار دشوار است .

گاهی حتی این درد پس از بهبودی ضایعات پوستی به مدت شش ماه تا یکسال با شدت وضعف متفاوت ادامه می یابد . این درد می تواند به شکل سوزشی باشد ویا گاه حالت خنجری دارد یعنی مانند آن است که خنجری درآن قسمت فروکرده اند . حتی گاه تماس لباس فرد باپوست او باعث ایجاد حالت ناخوشایندی می شود که همه اینها بعلت التهاب عصب ناحیه مبتلا می باشد .

چون دربیماری زونا درگیری پوست وعصب همراه هم وجود دارد وبه همین علت در درمان این بیماران از مشاوره با متخصصین محترم نورولوژی سود می بریم . درمان داروئی زونا به دوشکل موضعی و خوراکی می باشد . در درمانهای موضعی از داروهای خشک کننده مثل ائوزین ، ویوله دوژانسین ، محلولهای حاوی سولفات روی و.... جهت خشک کردن ضایعات آبدار و تاولی استفاده می شود . درصورت وجود خارش می توان از داروهای ضد خارش موضعی مانند کالامین استفاده کرد. شستشوی ضایعات با آب و صابون بدون کندن آنها ایرادی ندارد .

داروهای خوراکی ضد ویروسی مثل آسیکلوویر بعلت شدت بیشتر بیماری زونا نسبت به آبله مرغان دراینجا بیشتر کاربرد دارد ودرصورتی که شروع استفاده از این داروها در 48 ساعت اول بیماری باشد ؛

می توان تا حدی از شدت بیماری کاست . درد زونا را می توان با مسکنها تا حدی کنترل نمود اما در صورت ادامه درد به پس از بهبودی ضایعات پوستی می توان از داروهایی چون داروهای ضد افسردگی وداروهای دیگری که دربیماریهای اعصاب کاربرد دارند استفاده نمود . در صورت مزمن شدن درد پس از زونا ، آرامش بیمار و کاهش اضطراب او می تواند در درمان بهتر نقش بسزائی بازی کند .