در بیشتر کشورها رانندگان کامیونها باید گواهینامه مخصوص که در ایران به پایه یک موسوم است داشته باشند . علاوه بر این باید به برخی از کلیات مربوط به تعمیرات و اصول مکانیک خودروها آشنائی داشته باشند . هرچند برای اخذ این نوع گواهینامه و اشتغال به عنوان راننده کامیون جنسیت مطرح نیست اما به دلیل سختی های خاص این شغل و زمان زیاد کار و همچنین دوری از خانه و خانواده اکثراً رانندگان کامیونها مردان هستند .
رانندگان کامیون اجناس و بارها را از جایی به جای دیگر حمل می کنند. این شغل علیرغم داشتن مشکلاتی مانند سختی کار، حوادث جادهای و سرما و گرما از مشاغل سخت به حساب نمیآید و همچنین علاقه مندانی نیز دارد.
البته همه در این شغل از همان ابتدا راننده نمیشوند، اول شاگرد شوفری را تجربه میکنند و بسته به پارامترهای مختلف از جمله اینکه خودشان صاحب کامیون هستند یا برای صاحب کامیون کار می کنند، چه کامیون و با چه ظرفیتی در اختیار دارند، شخصی کار می کنند یا برای شرکت یا سازمان خاصی و .... درآمدشان هم متفاوت است.
راننده کامیون در هفته باید مقدار ساعات معینی را کار کند. البته اغلب به صورت نامنظم و در بسیاری مواقع در شب ها رانندگی می کنند. رانندگان بین شهری معمولا روزهای زیادی را از خانه دور هستند. آنها باید بتوانند در شب ها و هر نوع آب و هوایی رانندگی کنند.
راننده کامیون با کار خود ارزش زیادی را برای اقتصاد کشور ایجاد می کند. او مواد اولیه را از مراکز تولید و تهیه به کارخانجات تولید حمل کرده و سپس محصولات تولیدی کارخانجات را از محل کارخانه به بازار مصرف و یا عمده فروشی ها حمل می کند.
در ادامه اطلاعات کاملی در مورد وظایف، دانش و مهارت مورد نیاز، بازار کار و فرصت های شغلی و میزان درآمد راننده کامیون و برخی از رانندگان کامیون معروف ارائه می شود.
وظایف راننده کامیون
برنامه ریزی و هماهنگی برای حرکت در مسیرهای مختلف و بررسی جداول زمانی حرکت و هماهنگی با مسئول مربوطه
نظارت یا کمک در بار زدن و خالی کردن کامیون
اطمینان از درستی و ایمنی بارها
رانندگی در مسیرهای طولانی
گزارش هر اتفاق خاص رخ داده در جاده به مسئول مربوطه در اداره راهداری و یا شرکت حمل و نقل مربوطه
آشنایی و اطاعت از قوانین راهنمایی و رانندگی و توجه به تذکارات و راهنمایی های مأموریت پلیس
بررسی کامیون و رفع هر گونه نقص و اشکال آن در صورت وجود
مهارت و دانش مورد نیاز
راننده کامیون مسیر ایرانیعلاقه زیاد به رانندگی و تبحر داشتن در آن
توانایی رانندگی به تنهایی و با تمرکز زیاد برای مدت طولانی
رفتار مناسب با سایر رانندگان در طول مسیر و چگونگی نشان دادن عکس العمل مناسب و کم خطر در مواجه را رانندگان خطاکار در جاده ها
آگاهی از مسایل ایمنی راه و خودور و رعایت تمامی آنها
گزارش نویسی – برای برخی از رانندگان که در شرکت های حمل و نقل بزرگ و بین المللی فعالیت دارند
توانایی بدنی مناسب به منظور تحمل سختی های انجام شغل همچون رانندگی طولانی مدت در جاده، تعویض لاستیک پنچر و یا تعمیرات اولیه کامیون در هنگامی که دسترسی به مکانیک وجود ندارد
بازارکار و فرصت شغلی راننده کامیون
شما می توانید در انواع شرکت های حمل و نقل، ساختمانی، کارخانجات و ... مشغول به کار شوید. همچنین می توانید به طور مستقل رانندگی کرده و به صورت قراردادی در مسیرها و با شرکت های مختلف کار کنید.
برخی از مسایل و مشکلات موجود در این شغل عبارتند از :
نبود جایگاه شغلی مشخص برای رانندگان کامیون
متناسب نبودن میزان حقوق و مزایای رانندگان کامیون استخدامی با زحمت و سختی کار و مخارج زندگی شان
دور بودن از خانواده به مدت طولانی
مدرن نبودن سیستم حمل و نقل کشور و نبود تعداد کافی از افراد تحصیل کرده در این بخش
زیاد شدن تعداد کامیون ها و به دنبال آن کم شدن توزیع بار برای رانندگان کامیون
وضعیت استخدام این شغل در برخی کشورهای جهان به شرح زیر است :
آمریکا - پیش بینی ها نشان می دهد میزان استخدام رانندگان کامیون بین سال های 2010 تا 2020 ، رشد 21 درصدی خواهد داشت. در حالی که متوسط این رشد برای همه مشاغل 14 درصد می باشد.
استرالیا - در بازه زمانی 5 سال گذشته میزان استخدام در این شغل رشد 13.5 درصدی داشته و رشد متوسط در آینده برای آن پیش بینی می شود.
میزان درآمد راننده کامیون
عوامل زیادی از جمله نوع محل کار، میزان ساعات و سرویس های کاری، میزان سابقه، نوع قرارداد با شرکت حمل و نقل و ... در میزان درآمد رانندگان کامیون موثر است. البته اطلاعات دقیقی که بازگوی متوسط درآمد این رانندگان در کشور باشد، در دستزس نمی باشد.
درآمد این شغل در برخی از کشورهای جهان عبارتند از :
آمریکا - متوسط درآمد سالانه رانندگان کامیون 37.770 دلار (برای همه مشاغل 33.840 دلار) در سال 2010 و مطابق با آخرین آمارها در سال 2013، 38.200 دلار بوده است.
استرالیا - متوسط درآمد سالانه رانندگان کامیون 55.000 دلار (قبل از کسر مالیات) می باشد.
انگلستان - متوسط درآمد سالانه در این شغل برای افراد تازه کار حدود 26.000 دلار، افراد با تجربه 38.000 دلار و رانندگان مواد سوختی و شیمیایی حدود 53.000 دلار می باشد.