امروزه صنایع تولید انواع مواد غذایی مختلف در جهان بسیار رشد کرده است. به دلیل تغییر سبک زندگی مردم و افزایش نیاز به مواد غذایی بسته بندی شده، هر از چند گاهی شاهد ظهور یک کارخانه جدید مواد غذایی هستیم. برای اینکه محصولاتی سالم و باکیفیت بدست مصرف کننده برسد، کارهای زیادی در کارخانه اعم از استفاده از روش های بهینه در تولید مواد غذایی، طراحی فرآیندهای مناسب برای تولید، کنترل و نظارت دائم بر سلامت مواد اولیه و محصولات تولیدی و ...انجام می شود.
متخصص صنایع غذایی کیست؟
متخصص صنایع غذایی با توجه به رشته ای که در آن تحصیل و تخصصی که آموخته است، در فرآیند تولید مواد غذایی وظایف خاصی را برعهده دارد. البته برخی از وظایف آنها با یکدیگر مشترک می باشد.
کار متخصص صنایع غذایی که در رشته علوم و صنایع غذایی تخصص دارد، کنترل کیفی و بهداشت مواد غذایی در فرآیند تولید می باشد. کار این فرد با سلامت افراد جامعه رابطه نزدیکی دارد. متخصص صنایع غذایی معمولا مسئول فنی کارخانه های تولید مواد غذایی می باشند. در هر کارخانه باید از همان ابتدا که مواد اولیه وارد می شوند تا زمانی که محصولات بسته بندی و آماده عرضه می گردد، کنترل و نظارت کافی توسط مسئول فنی وجود داشته باشد. این فرد در مراحل مختلف از مواد در حال تولید نمونه برداری کرده و آن را در آزمایشگاه مورد ارزیابی قرار می دهد. متخصص صنایع غذایی در مورد اصول و روش های نگهداری، بسته بندی و کنترل کیفی مواد غذایی دانش و تخصص لازم را دارا می باشد.
متخصص (مهندس) صنایع غذایی که در گرایش صنایع غذایی مهندسی کشاورزی تحصیل کرده است، در زمینه روش ها و عملیاتی که مواد خام (اعم از محصولات کشاورزی و دامی) را به مواد غذایی قابل مصرف و باارزش تبدیل می کند، دانش و تخصص دارد. این روش ها در حوزه نگهداری، فرآوری و تبدیل، بسته بندی و حمل و نقل مواد غذایی می باشد. رشد جمعیت کشور و نیاز به مواد غذایی بیشتر همراه با وجود ضایعات بالای در بخش کشاورزی و دامی موجب شده تا حضور این متخصصان برای رفع این مشکلات بسیار ضروری و حیاتی باشد.
حوزه کاری متخصص صنایع غذایی که در حوزه مهندسی شیمی گرایش صنایع غذایی تخصص دارد، طراحی هر یک از واحدهای فرآیند تولید، طراحی خطوط مختلف آماده سازی، فرآوری و بسته بندی مواد غذائی وهمچنین طراحی کارخانجات تولیدی صنایع غذائی می باشد. او با توجه به خصوصیات فیزیکی، شیمیایی، میکروبیولوژی، تغذیه ای و بهداشتی مواد غذائی به طراحی یا ایجاد واحدهای تولید پرداخته و مشکلات خطوط تولیدی صنایع غذائی را رفع می نماید.
کارشناس صنایع غذایی باید به دقت بالا داشته، به جزئیات توجه کرده و به قوانین بهداشتی اهمیت ویژه بدهد. به عنوان متخصص صنایع غذایی باید در زمینه هایی مانند مهندسی شیمی، برنامه ریزی تولید، تحقیقات بازار، رفتار مشتری و مدیریت مالی مطلع باشد.
در ادامه اطلاعات کاملی در مورد وظایف، دانش و مهارت مورد نیاز، تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل، بازار کار و فرصت های شغلی و میزان درآمد متخصص صنایع غذایی و برخی از افراد معروف و برجسته در حوزه صنایع غذایی ارائه می شود.
وظایف متخصص صنایع غذایی
در این بخش وظایف کارشناس صنایع غذایی به طور کلی بیان می شود که برخی از آنها بین تخصص های مختلف آن مشترک و برخی اختصاصی می باشد :
تهیه اطلاعات غذایی صحیح برای برچسب های محصولات
بررسی راه های نگهداری تازه و ایمن مواد غذایی
یافتن راه های تولید سریع و ارزان مواد غذایی
آزمایش سلامت و کیفیت مواد غذایی
کارکردن روی مواد تشکیل دهنده جدید برای رسیدن به ترکیب غذایی جدید
اصلاح مواد غذایی مانند تولید محصولات فاقد چربی
انجام آزمایشات لازم و تولید نمونه محصولات
کنترل کیفیت و بهداشت مواد غذایی
طراحی فرآیند های تولید محصولات غذایی به صورت انبوه
طراحی دستگاه ها و کارخانجات تولید مواد غذایی
شخصیت های مناسب این شغل
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و ... برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین این عوامل ویژگی های شخصیتی می باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی های منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.
به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ های شخصیتی ای که برای این شغل معرفی می شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.
شخصیت های مناسب این شغل بر اساس شخصیت شناسی MBTI :
INTJ این تیپ شخصیتی توان پژوهش و برنامه ریزی مستقل داشته و منطقی می باشد. او به کمک شم خود توان دیدن و در نظر گرفتن همه راه حل های ممکن و خلاقانه را دارد.