مکان های دیدنی و جاذبه های گردشگری جلفا
امام زاده سید محمد نوجه مهر
در کنار رود ارس در روستای نوجه مهر امام زاده محمد نوجه مهر معروف به (( سید محمد آقا )) قرار دارد . مقبره این امام زاده که او را به نوادگان امام موسی کاظم (ع) نسبت می دهند تجدید بنا شده و دارای ضریح زیبای است . این آرامگاه نزد مردم از تقدس و احترام بسیار برخوردار است و هر سال کشاورزان آن نواحی پس از برداشت محصول برای زیارت و ادای نزورات خود به این امام زاده می روند.
شرح حال:
اهالی ایشان را از نوادگان امام موسي كاظم (علیه السلام) مي دانند و از ديرباز عزت و احترام خاصي برای اين امامزاده قائل بوده وهستند و همه ساله روستائيان اطراف نيز بعد از برداشت محصولات خود در فصل پاييز براي زيارت مرقد مطهر امامزاده سيد محمد آقا (علیه السلام) به اين مكان مقدس تشريف مي آورند.
در «سيماي ميراث فرهنگي استان آذربايجان شرقي» آمده است: «امامزاده محمد نوجه مهر معروف به «سيدآقا» در روستاي نوجه مهر قرار دارد. مقبره اين امامزاده كه او را به نوادگان امام موسي كاظم (علیه السلام) نسبت مي دهند تجديد بنا شده و داراي ضريح زيبايي است. اين آرامگاه بين مردم از تقدس و احترام بسيار برخوردار است و هر سال كشاورزان آن نواحي پس از برداشت محصول براي زيارت و اداي نذورات خود به زيارت اين امامزاده مي روند.»
دكتر علي اكبر دهخدا در لغتنامه دهخدا مي نويسد: «اهر از قديميترين شهرهاي آذربايجان شرقي مي باشد و داراي روستاهاي فراوان است يكي از آباديهاي با اهميت و گرانقدرآن، روستاي نوجه مهر است. زيرا از اطراف و اكناف و شهرها و آباديها به زيارت بقعه مباركه امامزاده سيد محمدآقا مشرف مي شوند و اين روستاي نوجه مهر از دهستان ديزماز غربي شهرستان اهر، استان آذربايجان شرقي در منتهي اليه مرز ايران و ارمنستان واقع گرديده».
در «فرهنگ جغرافياي ايران» آمده است: «نوجه مهر دهي است از دهستان برجسته و فرازنده شهرستان اهر و درآنجا بقعه مباركه امامزاده سيد محمدآقا قرار گرفته است».
در «تاريخ و جغرافياي ارسباران» نوشته شده است: «مقبره امامزاده سيد محمد(علیه السلام) در روستاي نوجه مهر واقع شده است. اين زيارتگاه در بين اهالي محل از قداست خاصي برخوردار است و همه ساله افراد زيادي از شهرها و روستاها براي زيارت به اين محل مي آيند.»
در باره شرح حال و نسب شريف امامزاده سيد محمد آقا اطلاعات دقيقي در دسترس نمي باشد و نيازمند تحقيق و تفحص و پژوهش بيشتر و جامعتر مي باشد؛ ولي اقبال عمومي و حضور هزاران زائر دلسوخته در گرداگرد حرم مطهر اين سيد بزرگوار و عظيم الشأن در طول سال، بيانگر واقعيت انكار ناپذيري است كه خفته در خاك اين بقعه شريف، از نوادگان ائمه اطهار(علیهم السلام) مي باشد.
اهالي مؤمن و معتقد منطقه اعتقاد دارند اين سيد بزرگوار و واجب التعظيم از نوادگان حضرت امام موسي بن جعفر (علیه السلام) مي باشد و در طي سالهاي گذشته مورد توجه و احترام اجداد و نياكان ما بوده و در حفظ و نگهداري مقبره اين بزرگوار فعاليت نموده اند و اظهار مي دارند. قبل از اينكه اين روستا به شبكه راههاي كشور وصل شود
تردد در اين منطقه به سختي انجام مي گرفت ولي با وجود اين كشاورزان منطقه و روستائيان عزيز بعد از برداشت محصول بخصوص اوائل پائيز هر سال براي زيارت و پابوسي مزار با عظمت و با معنويت امامزاده سيد محمد آقا مشرف مي شدند و حاجات شرعي خود را طلب مي كردند و كرامات بيشماري از اين سيد بزرگوار در اين مدت مشاهده شده است و در سالهاي بعد از پیروزی انقلاب اسلامي با گسترش راههاي كشور و احداث راه مرزي و در كناره رودخانه خروشان ارس از شهر جلفا به طرف شرق شهرستان يعني مرز جمهوري ارمنستان و... شاهد حضور گسترده مردم استان آذربايجان شرقي و استانهاي همجوار و همچنين اهالي جمهوري خودمختار نخجوان براي زيارت مرقد مطهر امامزاده سيد محمد آقا در روستاي نوجه مهر هستيم.
شهرت محلی:
معروف به امامزاده سيدآقا (علیه السلام) می باشد.
زیارت نامه:
السَّلامُ عَلَیکَ اَیُّهَا السَّیِّدُ الزَّکِیُّ، اَلطّاهِرُ الوَلِیُّ، وَالدّاعِی الحَفِیُّ؛ اَشهَدُ اَنَّکَ قُلتَ حَقّاً،
حَقّاً، وَنَطَقتَ حَقّاً وَصِدقاً، وَدَعوتَ اِلی مَولایَ وَمَولاکَ، عَلانِیَةً وَسِرًّا، فازَ مُتَّبِعُکَ،
وَنَجا مُصَدِّقُکَ، وَخابَ وَخَسِرَ مُکَذِّبُکَ، وَالمُتَخَلِّفُ عَنکَ، اَشهَد لی بِهذهِ الشَّهادَةِ،
لِاَکونَ مَنَ الفائِزینَ بِمَعرِفَتِکَ وَطاعَتِکَ، وَتَصدیقِکَ وَاتِّباعَکَ، وَالسَّلامُ عَلَیکَ یا سَیِّدی
وَابنَ سَیِّدی. اَنتَ بابُ اللهِ المُؤتی مَنهُ، وَالمَأخوذُ عَنهُ، اَتَیتُکَ زائِراً، وَحاجاتی لَکَ مُستَودِعةً،
وَها اَنَا ذا اَستَودِعُکَ دینی وَاَمانَتی، وَخَواتیمَ عَمَلی، وَجَوامِعَ اَمَلی اِلی
مُنتَهی اَجَلی، وَالسَّلامُ عَلَیکَ وَرَحمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُه.
سلام بر تو ای آقای پاک و پاکیزه و سرور من و ای دعوت کننده (به حق) به مهربانی، گواهی دهم که تو حق گفتی و به حق و راستی سخن کردی و (مردم را) آشکارا و نهان بسوی مولای من و مولای خودت دعوت فرمودی رستگار شد پیرو تو و نجات یافت تصدیق کننده ات و نومید و زیانکار شد تکذیب کننده ات و آنکس که با تو مخالفت کرد گواه باش برای من این گواهی را تا من بوسیله معرفت و اطاعت تو و تصدیق و پیروی کردنت از زمره رستگاران باشم و سلام بر تو ای آقای من و ای فرزند آقای من توئی درگاه خدا که از آن درآیند و (معالم دین را) از آن بگیرند آمده ام به درگاهت برای زیارت و حاجت های خود را به تو سپرده ام و من اکنون به تو می سپارم دینم و امانتم و سرانجام کارهایم و همه آرزوهایم را تا پایان عمرم و بر تو باد سلام و رحمت خدا و برکاتش.
اطلاعات فیزیکی:
آستان مقدس امامزاده سید محمد (علیه السلام) در شهرستان جلفا و در روستای نوجه مهر قرار دارد. این بقعه از بقاع مشهور آذربایجان بوده و آوازه ی آن از مرزهای استان فرا رفته و یکی از بقاع مطرح در سطح کشور محسوب می شود.
بنای سابق بقعه در ابعاد 4×3 متر بوده و با استفاده از چوب و گل ساخته شده بود. این بنا به مرور زمان تجدید بنا شده و مرحله ی ساخت و توسعه ی آستان مقدس امامزاده سید محمد (علیه السلام) از سال 1366 ش شروع گردیده و هم اکنون که تابستان 1391 ش است، ادامه دارد. وسعت عرصه ی آستان امامزاده بیش از 6500 متر مربع و مساحت بقعه 450 متر مربع است.
نمای بقعه دارای ازاره ای به ارتفاع یک متر از سنگ مرمر و بقیه ی دیوارها با آجرهای سه سانتی اجرا شده و بالای دیوارهای شرقی، جنوبی و شمالی کتیبه ای با کاشی کاری آبی رنگ نصب شده که حاوی آیاتی از سوره ی مبارکه جمعه است. در نمای شرقی بقعه دو گلدسته قرار دارد و بدنه ی گلدسته ها و سطح بیرونی گبند با کاشی های هفت رنگ اجرا شده است.
بقعه دارای یک پنجره و درو ورودی در نمای شمالی است. یکی مخصوص آقایان و دیگری اختصاص به خانم ها دارد. ورودی دیگری به همراه دو پنجره در نمای جنوبی، دو پنجره در نمای شرقی و یک پنجره در نمای غربی است. درها و پنجره ها از آهن و نعل درگاهی آن ها قوسی شکل است. نمای داخلی دارای ازاره ای در حدود 1/60 متر بوده و سپس تمامی دیوارها، سقف و هفت ستون موجود در داخل بقعه، به طرز زیبایی آیینه کاری شده و کف آن نیز با فرش های دستبافت وماشینی و پتو مفروش شده است. ضریح منور درست در زیر گنبد قرار دارد.
سطح درونی گنبد به شکل زیبایی آینه کاری شده و دور تا دور قسمت تحتانی گنبد مزین به آیات الهی است. در گریوِ گنبد چند پنجره برای روشنایی بقعه تعبیه شده است. ضریح منور امامزاده در سال 1380 ش به جای ضریح آلومینیومی قبلی نصب شده است. این ضریح از جنس نقره بوده و همچون سایر ضریح هایی است که در سطح استان در چند امامزاده موجود است. قبر حدود یک متر پایین تر بوده و به گفته ی متولی فاقد کتیبه است. دور تا دور بقعه دارای زائرسرا در سه طبقه، فروشگاه، کشتارگاه، سرویس های بهداشتی مردانه و زنانه، دفتر امامزاده، حسینیه و پارکینگ بوده و در وسط صحن دو دستگاه آب سرد کن قرار دارد. سند ملک امامزاده به شماره ی ملک 100/203/69/86 بوده و به شماره 1050 ثبت شده است.
به گفته ی متولی امامزاده، بقعه هر ساله حدود سه میلیون زائر دارد و در مناسبت های مذهبی آستان امامزاده مملو از زائر است. امامزاده تحت نظر هیأت امنا و با نظر اداره ی اوقاف و امور خیریه شهرستان جلفا اداره می شود. تولیت امامزاده با آقای حاج شیخ حسین علیزاده بوده و دارای امکانات رفاهی، امنیتی و بهداشتی است.
آدرس:
استان آذربایجان شرقی ـ شهرستان جلفا ـ روستای نوجه مهر.