لاپاراسکوپی یک تکنیک خاص جراحی است. در روش جراحی "باز" یک برش بزرگ در پوست ایجاد میشود که ممکن است طول آن بیش از چند اینچ باشد. اما در روش جراحی "لاپاراسکوپی" از برشهای بسیار کوچکی استفاده میشود که معمولا کمتر از نیم اینچ هستند. جراحی لاپاراسکوپی گاها با نام "جراحی بسته" نیز شناخته میشود.
جراحی لاپاراسکوپی چگونه انجام میشود؟
در روش جراحی لاپاراسکوپی از ابزار به خصوصی با نام لاپاروسکوپ استفاده میشود. لاپاروسکوپ یک ابزار بلند و باریک است که از طریق یک برش کوچک وارد بدن میشود. این ابزار دارای یک دوربین است که به کمک آن، متخصص گوارش میتواند ارگانهای داخل شکم و لگن را روی صفحهی مانیتور مشاهده کند. در صورتی که لازم باشد مشکلی که در این ارگانها وجود دارد، با جراحی درمان شود، از ابزارهای دیگری استفاده میشود.
این ابزارها نیز معمولا از طریق چند برش کوچک دیگر وارد شکم میشوند. البته میتوان ابزارهای جراحی را نیر توسط همان لاپاراسکوپ اولیه و از طریق همان برش اولیه وارد شکم کرد و جراحی را انجام داد. این روش لاپاراسکوپی "لاپاراسکوپی تک سایت" نامیده میشود.
مزایای جراحی لاپاراسکوپی چیست؟
جراحی لاپاراسکوپی مزایای بسیاری داردکه در ادامه به آن اشاره شده است. بیمارانی که تحت جراحی لاپاراسکوپی قرار میگیرند درواقع عمل جراحی کم تهاجمیتر و ایمنتری دارند و بنابراین ریکاوری و بهبودی آنها بعد از جراحی سریعتر و بهتر صورت میگیرد.
جراحی لاپاراسکوپی آسیب بسیار کمتری به بافتهای بدن بیمار وارد میکند و احتمال بروز عوارض ناشی از جراحی را کاهش میدهد.
جراحی لاپاراسکوپی از طریق برشهای بسیار کوچکی در پوست انجام میشود که احتمال عفونت آن بسیار کمتر است.
جراحی لاپاراسکوپی جای زخم بسیار کمتری به جا میگذارد و به لحاظ ظاهری نیز نتایج مطلوبتری دارد.
میزان درد بیمار بعد از جراحی لاپاراسکوپی کمتر است و بیمار زمان کمتری در بیمارستان میماند و دوره ریکاوری بسیار سریع سپری میشود.
بیمار بعد از این جراحی بسیار سریعتر میتواند به کار و فعالیتهای خود بازگردد.
جراجی لاپاراسکوپی ریسک بروز عوارض بلند مدت را کاهش میدهد.
لاپاراسکوپی برای تشخیص و درمان چه مشکلاتی به کار برده میشود؟
از تکنیک لاپاراسکوپی برای تشخیص علت دردهای مزمن شکمی و ناباروری و همچنین برا بررسی تودههای داخل شکمی استفاده میشود. در صورتی که مشکلی دیده شود و تشخیص داده شود، اغلب میتوان به طور همزمان آن را در همان جراحی، درمان کرد (در واقع جراحی هم با هدف تشخیص و هم درمان انجام میشود). از روش لاپاراسکوپی همچنین برای تشخیص و درمان مشکلات زیر استفاده میشود:
اندومتریوز- در صورتی که علائم و نشانههای ابتلا به اندومتریوز را داشته باشید و مصرف دارو کمکی به شما نکرده باشد، احتمالا انجام لاپاراسکوپی برای شما تجویز میشود. از لاپاراسکوپی برای نگاه کردن به فضای داخل لگن استفاده میشود و در صورتی که بافت اندومتریوز دیده شود، اغلب طی همان عمل با کمک لاپاراسکوپ برداشته میشود.
فیبروئید. فیبروئید به بافتهای اضافهای گفته میشود که در دیوارهی داخلی رحم یا در خارج ازآن رشد میکنند. اغلب فیبروئیدها خوشخیم و غیرسرطانی هستند، اما تعداد بسیار کمی از آنها نیز ممکن است سرطانی باشند. فیبروئیدها میتوانند باعث درد و خونریزی شدید شوند. در مواردی میتوان از لاپاراسکوپی برای برداشتن آنها استفاده کرد.
کیست تخمدان. در برخی از زنان در اطراف تخمدان کیستهایی تشکیل میشود. این کیستها اغلب بدون نیاز به درمان خوب میشوند. اما در صورتی که کیستها به خودیخود درمان نشوند، پزشک شما ممکن است به شما توصیه کند که برای برداشتن آن عمل لاپاراسکوپی را انجام دهید.
حاملگی خارج از رحم. ممکن است از لاپاراسکوپی برای برداشتن جنین خارج از رحم استفاده شود.
بیماریهای مربوط به ناحیه کف لگن. از لاپاراسکوپی میتوان برای درمان بیاختیاری ادارار و پرولاپس ارگانهای داخل لگن استفاده کرد.
سرطان. برخی از انواع غدد سرطانی را میتوان با لاپاراسکوپی خارج کرد.
برای انجام لاپاراسکوپی از چه تکنیک بیهوشی استفاده میشود؟
جراحی لاپاراسکوپی معمولا تحت بیهوشی عمومی انجام میشود. با اعمال بیهوشی عمومی شما به طور کامل به خواب فرو میروید. در موراد خاصی ممکن است به جای بیهوشی عمومی از بیهوشی موضعی استفاده شود. این نوع از بیهوشی تنها عصبهای اطراف محل جراحی را مسدود میکند (به عنوان مثال ناحیهی زیر کمر) و بنابراین شما دردی را احساس نمی کنید.
جراحی لاپاراسکوپی چگونه انجام میشود؟
بعد از این که بیهوشی اعمال شد، یک برش بسیار کوچک در ناف یا زیر ناف یا ناحیه دیگری در شکم ایجاد میشود. سپس لاپاراسکوپ از طریق این برش وارد شکم میشود. در حین انجام این عمل، فضای داخل شکمی از گاز پر میشود. پر کردن فضای شکمی از گاز، موجب میشود که ارگانهای لگنی و تولید مثل با وضوح بهتری دیده شوند.
با کمک دوربینی که به سر لاپاراسکوپ متصل است، متخصص میتواند ارگانهای داخل شکم و لگن را روی مانیتور مشاهده کند. برای انجام جراحی و وارد کردن ابزارهای جراحی ممکن است برشهای کوچک دیگری نیز در نواحی دیگر شکم ایجاد شوند. یک ابزار دیگر به نام ابزار کنترل رحمی نیز ممکن است از طریق واژن و دهانهی رحم وارد رحم شود. از این ابزار برای تکان دادن ارگانهای رحمی و بهتر دیدن آنها استفاده میشود.
شرایط بیمار و اقدامات پس از جراحی لاپاراسکوپی
بعد از اتمام جراحی، لاپاراسکوپ و قسمت اعظمی از گازی که وارد شکم شده است، خارج میشوند. برشهای کوچک ایجاد شده بخیه زده میشوند و شما به اتاق ریکاوری منتقل میشوید.
شما تا چند ساعت بعد از جراحی احساس خواب آلودگی خواهید داشت و به خاطر اثرات بیهوشی کمی حالت تهوع دارید. در صورتی که جراحی شما به صورت سرپایی انجام شده (شما در بیمارستان بستری نشدهاید)، در اتاق ریکاوری میمانید تا زمانی که اثر بیهوشی کاملا برطرف شود و شما بتوانید بدون کمک دیگران بیایستید و به دستشویی بروید. لازم است یک نفر همراه شما باشد و شما را تا خانه برساند. شما معمولا میتوانید در همان روز جراحی به خانه بازگردید. در صورتی که جراحیهای پیچیدهتری با لاپاراسکوپی انجام شده باشد، مانند هیسترکتومی با لاپاراسکوپی، احتمالا لازم است که یک شب را دربیمارستان بمانید.
ریکاوری بعد از جراحی لاپاراسکوپی چگونه است؟
شما تا چند روز بعد از جراحی لاپاراسکوپی، احساس خستگی و درد خفیف خواهید داشت. احتمالا درد در اطراف محلهای برش جراحی و ناف شما احساس میشود. در حین انجام جراحی، یک لولهی تنفسی در گلوی شما گذاشته میشود و این موضوع میتواند باعث شود که بعد از جراحی کمی گلوی شما درد یا سوزش داشته باشد. شما میتوانید قرصهای مکیدنی برای نرم کردن گلو را مصرف کنید یا کمی آبنمک قرقره کنید تا سوزش گلو کمتر شود.
همچنین ممکن است در شانه و کمر خود احساس درد کنید. این درد به خاطر گازی است که در فضای داخل شکم باقی مانده است که ظرف چند ساعت تا نهایتا چند روز، به خودی خود برطرف میشود. در صورتی که درد و حالت تهوع شما ظرف چند روز بعد از لاپاراسکوپی از بین نرفت و یا شدیدتر شد حتما با پزشک خود تماس بگیرید.
چه مدت بعد از جراحی لاپاراسکوپی میتوانم به فعالیتهای روزانهی خود بازگردم؟
جراح شما به شما خواهد گفت که چه مدت زمان بعد از جراحی میتوانید به انجام فعالیتهای خود بازگردید. در صورتی که جراحی ساده و کوچک بوده باشد، شما بعد از ۱ یا دو روز میتوانید مانند قبل به کارهای خود بپردازید. اما جراحیهای پیچیدهتر و سنگینتری مانند هیسترکتومی به مدت زمان بیشتری برای ریکاوری نیاز دارند. ممکن است پزشک به شما توصیه کند که از انجام فعالیتهای سنگین خودداری کنید.
انواع جراحیهای انجام شده با تکنیک لاپاراسکوپی
جراحیهای بسیار زیادی را میتوان با کمک لاپاراسکوپی انجام داد. برخی از این جراحیها عبارتند از:
جراحی رفلاکس معده
جراحیهای انجام شده برای درمان انواع فتق شکمی
جراحی سنگ کیسهی صفرا
جراحی برداشتن کیسهی صفرا
جراحی سنگهای مجرای صفراوی
جراحی کاردیومیوتومی
جراحی برداشتن آپاندیس
برداشتن طحال
آندوسکوپی
گاستروسکوپی
سیگموئیدوسکوپی
کلونوسکوپی
….
لاپاروسکوپی کیسه صفرا
لاپاراسکوپی زنان چگونه است؟
لاپاراسکوپی روش درون بین و غیر تهاجمی در جراحی می باشد و پیشگام نوین جراحی است که به طور تقریبی از حدود 20 الی 30 سال پیش رایج شده و مورد استفاده وسیع قرار گرفته است .
در عمل لاپاراسکوپی بدون باز کردن شکم ،حفره داخل شکم و لگن کاملا روشن و نمایان میشود ودر این روش به کمک تلسکوپی که همه چیز را چند برابر بزرگنمایی میکند و به این طریق جراح دید بهتری پیدا میکند و توانایی ان را دارد که تمام احشاء داخل شکم را به آسانی مورد بررسی قرار دهد: از جمله رحم، تخمدانها و لوله ها را بررسی می نماید که اگر مشکلی وجود داشته باشد ضمن انجام بررسی و پیدا کردن ان در اصلاح ان نیز عمل لازم را به عمل آورد
لاپاروسکوپی به دو منظور انجام میشود:
1- لاپاروسکوپی تشخیصی :
که هدف مشاهده عضوی که درگیر است و مشکلی دارد.
2- لاپاروسکوپی درمانی:
که هم مشکلات داخل شکم مشاهده میشود و هم جراحی که لازم باشد انجام میگیرد.
لاپاراسکوپی چیست ؟
لاپاراسکوپی روش درون بین و غیر تهاجمی در جراحی می باشد و پیشگام نوین جراحی است که به طور تقریبی از حدود 20 الی 30 سال پیش رایج شده و مورد استفاده وسیع قرار گرفته است .
در عمل لاپاراسکوپی بدون باز کردن شکم ،حفره داخل شکم و لگن کاملا روشن و نمایان میشود ودر این روش به کمک تلسکوپی که همه چیز را چند برابر بزرگنمایی میکند و به این طریق جراح دید بهتری پیدا میکند و توانایی ان را دارد که تمام احشاء داخل شکم را به آسانی مورد بررسی قرار دهد: از جمله رحم، تخمدانها و لوله ها را بررسی می نماید که اگر مشکلی وجود داشته باشد ضمن انجام بررسی و پیدا کردن ان در اصلاح ان نیز عمل لازم را به عمل آورد .
لاپاروسکوپی به دو منظور انجام میشود:
1- لاپاروسکوپی تشخیصی :
که هدف مشاهده عضوی که درگیر است و مشکلی دارد.
2- لاپاروسکوپی درمانی:
که هم مشکلات داخل شکم مشاهده میشود و هم جراحی که لازم باشد انجام میگیرد.
لاپاروسکوپی زنان
ناحیه لاپاروسکوپی:
1- در این روش با توجه به اینکه از طریق سوراخهای کوچک نیم یا یک سانتی متری وارد شکم میشویم محل زخمی که بعد از عمل به جا میگذارد از نظر زیبایی کمترین مشکل را به وجود میاورد .
2- از طرفی در جراحی لاپاراسکوپی به علت اینکه احشاء داخل شکم دستکاری کمتری پیدا میکنند و هوا به داخل شکم بدان صورت وارد نمیشود امکان چسبندگی بعداز عمل بسیار کمتر خواهد بود .
3- علاوه براین عمل لاپاراسکوپی درد و ناراحتی بیمار بسیار کمتر و به تبع آن استراحت بعداز عمل نیز کوتاهتر میشود و بیمار سریعا میتواند به کار معمول روزانه خود برگردد .
4- توسط لاپاراسکوپی به علت اینکه جراحی ها خیلی با ظرافت خاصی انجام میشود در خانمهای جوانی که در سالهای بعد میخواهند بچه دار شوند به علت اینکه کمترین عارضه و چسبندگی در شکم ایجاد مشود این نگرانی کمتر در بیماران به وجود میاید و به اسانی میتوانند در اینده بچه دار شوند، موارد زیادی دیده شده که یک جراحی باز کیست تخمدان ساده در یک دختر جوان موجب چسبندگی لوله ها و نازایی شده است .
موارد استفاده از لاپاراسکوپی در بیماریهای زنان :
1- احساس درد شکم و زیر شکم
2- بررسی بروز مشکلات در بیمارانی که مشکلات باروری دارند
3- وجود برخی بیماریها و یا مایع غیر طبیعی درشکم
4- تشخیص و درمان لاپاراسکوپی اندومتریوز
5- جراحی و درمان با لاپاراسکوپی بارداری خارج رحمی ( EP )در خانمها
6- جراحی لاپاراسکوپی تخمدان پلی کیستیک در بیمارانی که مبتلا به این عارضه هستند
7- زنانی که دچار چسبندگی در لوله ها ورحم و تخمدانها هستند میتوان با این روش "لاپاراسکوپی رحم و تخمدان " چسبندگی را رفع کرد .
8- جراحی لاپاراسکوپی فیبروم رحم و یا جراحی برداشتن لاپاراسکوپی رحم با این روش انجام میشود .
9- در مواردی که بیمار نیاز به یک روش جلوگیری کامل و دایم داشته باشد میتوان توسط لاپاراسکوپ لوله های رحمی را کامل بست .
لاپاراسکوپی و بارداری: انجام جراحی های لاپاراسکوپیک تحت احتیاط های خاصی برای خانم حامله نیز امکانپذیر می باشد.
تروکار لاپاراسکوپی
چگونگی انجام لاپاراسکوپی :
1- به بیمار بیهوشی عمومی داده و از طریق یک سوزن به حفره داخل شکم گاز دی اکسید کربن یا اکسید نیتروژن وارد میشود و این باعث میشود که محوطه شکم متسع شده و جراح بتواند اعضای داخل شکم را به اسانی ببینید
2- یک برش کوچک زیر ناف داده شده و تروکار لاپاراسکوپ از این طریق و دوربین ویدویی آن وارد میشود و داخل شکم کاملا برسی میشود و از دو برش دیگر در طرفین شکم هم میتوان وارد شکم شد و تروکارهای خاص آن را وارد کرد و جراحی و یا برسی شکم توسط این سوراخ و اگر سوراخ دیگری نیاز بود میتوان ایجاد کرد و جراحی را به طور کامل انجام داد
در پروسه جراحی میتوان از لیزر در لاپاراسکوپی استفاده کرد و ضایعات داخل شکم را درمان کرد و برشهایی که لازم باشد انجام داد و استفاده خوبی از لیزر در جراحی لاپاراسکوپی نیز امکان پذیر میباشد
زمان انجام لاپاراسکوپی:
در هر زمان برای خانمها لاپاراسکوپی امکان پذیر میباشد ولی ترجیحا بهتر است 5 روز پس از پاک شدن بیمار از قائدگی انجام شود.
عمل جراحی باز بهتر است یا عمل جراحی با لاپاراسکوپی :
در بررسی هایی که انجام شده در دو سه دهه اخیر به این نتیجه رسیده اند که تمام بیماران در جراحیهایی که با لاپاراسکوپی امکان پذیر است ترجیجا با لاپاراسکوپی انجام شود .
در امریکا و اروپا بیشتر اعمال جراحی تقریبا با لاپاراسکوپ انجام میشود. این روش مطمئن و با اسیب کمتر است،بطور مثال جراحی لاپاراسکوپی رحم بسیار ارجح هست نسبت به جراحی باز چرا که در لاپاراسکوپی رحم تروما و اسیب جراحی به بیمار بسیار کمتر و بدین منظور برای بیمار بسیار راحت و سودمند می باشد ،با توجه به اینکه عوارض لاپاراسکوپی رحم بسیار اندک می باشد.نکته مهم اینکه جراح لاپاراسکوپیست لازم است با تجربه و مجرب باشد عمل های ما با حضور حداقل دو جراح متبحر و امکانات بسیار عالی لاپاروسکوپی انجام می شود و در موارد لزوم از جراح سوم نیز برای جراحی های ارولوژی دعوت به عمل می اوریم.
ابزار لاپاروسکپی
آیا عمل لاپاراسکوپی یک عمل جراحی ایمن است؟
بله، لاپاراسکوپی تشخیصی بسیار ایمن است. در حدود 3بیمار از هر 1000 بیمار که تحت عمل لاپاراسکوپی قرار می گیرند، ممکن است
دچارعوارض شوند. در خانم ها عمل کیست تخمدان با لاپاراسکوپی سالها ی بسیاری است که با کمترین عارضه در حال انجام است .
هزینه عمل لاپاراسکوپی در مقایسه با جراحی باز حدود حداقل 20 در صد بیشتر می باشد و در مقابل محسنات ان بسیار مناسب و معقول برای بیماران می باشد.
مسئله مهم در جراحی لاپاراسکوپیک این است که حتما جراح باید متبحر و دارای تجربه باشد تا بیماران دچار اسیب نشوند اگر مهارت جراح کافی نباشد اسیبها و عوارض در جراحی لاپاراسکوپی بیشتر از جراحی باز میشود .
حاملگی بعد از لاپاراسکوپی : همیشه در مراکز مختلف با امارهای موفق همراه بوده است .
لاپاراسکوپی و بارداری همواره برای نابارورها حامل پیام خوشایندی بوده است، این روش نوین و پیشگام در تشخيص و درمان ناباروري بوده و منجربه درمان وافزايش ميزان باروري مي گردد.
درمطالعه و بررسی بیماران عمل شده در موارد درمان ناباروری بویژه در افراد با مشگلات ذیل بسیار خوب بوده است :
1-چسبندگي
2 -انسداد لوله هاي رحمي یکطرفه یا دوطرفه
3-مشكلات تخمداني "عمل لاپاراسکوپی کیست تخمدان "
4-آندومتريوز با چسبندگي ، لاپاراسکوپی آندومتریوز هم اکنون بطور بسیار گسترده ای به یاری بیماران امده است .
5- كيست تخمدان
پس از درمان، ميانگين مدت زمان حاملگی بعد از لاپاراسكوپي حدود یکسال بوده و احتمال بارداری بعد از عمل لاپاراسكوپي بسیار بالا و خوب گزارش شده است .
عوارض عمل لاپاراسکوپی :
1-آسیب رساندن به اعضای مجاور مانند روده ها و کبد
2- خونریزی و اسیب عروق بزرگ شکم
3 - مشکلات مربوط به بیهوش مانند افت فشارخون و درد شانه ها