نشر فرآيندي است كه در آن دستنوشتهها، افکار و پيشنهادهاي نويسندگان به اثر چاپي تبديل و در ميان جامعه پخش ميكند. به عبارتی نشر مدیریت، تهیه و تولید مواد خواندنی آموزشی، علمی و ...، چاپ و انتشار آنها است.
ناشر فرد، گروه يا نهادي است كه با مجموعهاي از امكانات و اقدامات فني و تخصصي نسبت به چاپ و توزيع اثر چاپي اقدام مينمايد. کلیه مراحل لازم برای چاپ یک اثر شامل حروفچینی، صفحه آرایی، لیتوگرافی، چاپ، صحافی، پخش و فروش کتاب توسط ناشر یا زیر نظر او انجام می شود.
یک موسسه انتشاراتی شامل بخش های مختلفی می باشد که هر کدام وظایفی خاص برعهده دارند. این بخش ها عبارتند از :
دفتر مدير يا دفتر تشكيلات
بخش توليد فرهنگي (مهم ترین بخش یک انتشارات)
بخش توليد فني – هنري
بخش توليد چاپي
بخش مالي – اداري
بخش بازاريابي، تبليغ، پخش و فروش
روابط عمومی
بخش تولید فرهنگی بخش اصلی یا به عبارتی مغز یک انتشارات می باشد. این امر به دلیل وظایف مهمی است که بر عهده دارد، وظایفی از جمله : بررسي و ارزشيابي دستنوشتهاي تحويلشده، تهية گزارشهاي فني دربارة آنها، ويراستاري، آمادهسازي آثار براي چاپ، تهيه نمايه كتاب، گفتگو با پديدآورندگان، عقد قرارداد ، برآورد مالي چاپ كتاب، نظارت بر چاپ و نمونهخواني.
لازم به یادآوری است که مراحل اصلی نشر کتاب تدوين سياست و برنامه، گفتگو، توافق و عقد قرارداد با پديدآورنده، پديدآوردن، آماده سازی برای چاپ ، طراحی و تولید، توزیع و فروش می باشد.
مدير انتشارات بالاترين مقام در مؤسسه انتشاراتي است و وظيفة او، مانند هر مديري در هر واحدي ديگر، اداره واحد و تصميمگيري درباره امور انتشارات است. گاه در رأس هرم تشكيلات نشر، هيأت مديره وجود دارد و آنها از ميان خود، يا حتي خارج از جمع خود، كسي را به عنوان مدير عامل برميگزينند. در واحدهاي دولتي و وابسته به دولت ممكن است هيأت امنا در رأس هرم تشكيلات قرار گرفته باشد. در نشر غيردولتي، مدير ممكن است خود سرمايهگذار يا باني اصلي باشد.
ناشران بر مبنای عوامل مختلفی مانند سرمایه، ساختار، هدف و نوع کتابی که چاپ می کنند به چند دسته تقسیم می شوند :
ناشران مبتکر و منتظر : ناشران مبتکر با اندیشه قبلی، طرح و پیشنهاد به سراغ پدید آورندگان می روند در حالی که ناشران منتظر از میان آثاری که به آنها ارائه می شود، انتخاب می کنند.
ناشران عمومی و تخصصی : ناشران عمومی در همه زمینه ها فعالیت می کنند ولی ناشران تخصصی فقط در یک حوزه خاص فعالیت دارند مثل حوزه کودک.
ناشران انتفاعی (وابسته به سازمان) و غیر انتفاعی (به دنبال سود)
ناشران دولتی و وابسته به دولت : ناشران دولتی بیش از 50 درصد سرمایه شان متعلق به دولت است اما ناشران وابسته به دولت کمتر از 50 درصد سرمایه شان به دولت تعلق دارد.
ناشران متون درسی و دانشگاهی
ناشران الکترونیکی : این گروه از ناشران تمام مراحل تولید و تولید مواد خواندنی را انجام می دهند اما به جای کاغذ متون را روی لوح های فشرده یا شبکه منتشر می کنند.
ناشران همکار : این نوع با سرمایه گذاری یا همکاری چندین ناشر و پدید آورنده فعالیت می کنند.
مدیر انتشارات فردی است که به وضعیت فرهنگی جامعه علاقه داشته و با آن آشنایی کامل دارد. او باید فردی دقیق بوده و توان سازماندهی و نظارت مناسب بر روی کلیه فرآیند تهیه و چاپ کتاب را داشته باشد. ناشر با فعالیت درست خود به بالابردن سطح فرهنگی جامعه کمک بزرگی می کند.
محیط کاری ناشر عموما در موسسات انتشاراتی و چاپخانه ها است. او در کار خود با نویسنده، مترجم، ویراستار، طراح گرافیک، نقاش، لیتوگرافی، بخش چاپ و صحافی در ارتباط است.
در ادامه با وظایف ناشر، دانش و مهارت مورد نیاز، تحصیلات لازم برای ورود به شغل ناشر، آینده شغلی و بازارکار ناشر، درآمد ناشر و برخی از ناشران معروف آشنا می شوید.
وظایف مدیر انتشارات (ناشر)
ارتباط با نویسندگان و مترجمان برای انتخاب و گرفتن سفارش تولید
بررسی و نیازسنجی وضعیت فرهنگی و تمایلات مردم برای شناسایی نوع موضوعات و کتاب های مورد علاقه آنهاناشر - مسیر ایرانی
خواندن و ارزیابی متون نویسندگان یا مترجمان به کمک متخصصان
دریافت مجوز نشر برای کتاب (گذراندن مراحل ممیزی در سازمان مربوطه)
انجام برنامه ریزی های لازم برای آماده سازی کتاب
نظارت بر ویراستاری، نمونه خوانی و ...
سفارش مراحل مختلف چاپ از جمله عکس و تصویر، صفحه آرایی و ...
گفتگو با پدیدآورندگان و عقد قرارداد با آنها
برآوردهای مالی چاپ کتاب ( در صورت وجود به کمک بخش مالی)
نظارت بر چاپ و صحافی کتاب
نظارت بر روند توزیع و فروش کتاب
توانمندیها و مهارت های مورد نیاز ناشر
علاقه به کار در حوزه فرهنگ
دقت بالا وتوجه به جزئیات
مسئولیت پذیری
آگاهی از وضعیت عمومی جامعه و شناخت نیازهای فرهنگی مردم
توان کار تیمی
مهارت های ارتباطی مناسب
تحصیلات لازم برای ورود به شغل
برای ناشر شدن داشتن مدرک تحصیلی کارشناسی نیاز است. البته شرایط دیگری هم برای اخذ مجوز نشر لازم است که در لینک زیر می توانید آنها را دریافت کنید :
شرایط لازم برای دریافت پروانه نشر
ناشر باید آموزش هایی را برای آشنایی با روند کار نشر ( از جمله حروف چینی، صفحه آرایی، مراحل مختلف چاپ و ...) ببیند. این توانایی ها می تواند از طریق تجربه و کار با سایر ناشران بدست آید یا ازطریق شرکت در کلاس هایی که از سوی اتحادیه ناشران برگزار می شود یا رشته های دانشگاهی موجود ( رشته چاپ، انواع رشته های چاپ و نشر در دانشگاه علمی و کاربردی و ...) و دوره های آزاد در آموزشگاه های تحت نظارت فنی و حرفه ای کسب شود.
داشتن تجربه کافی در این شغل (به خصوص برای کار مستقل) بسیار مهم است. بنابراین افراد علاقه مند باید چند سالی به عنوان کارآموز یا همکار در انتشاراتی ها کار کنند و تجربه لازم برای کار مستقل را کسب نمایند.
آینده شغلی و بازار کار مدیر انتشارات (ناشر) ناشر
افراد علاقه مند در صورت داشتن کلیه شرایط لازم ( اعم از مدرک تحصیلی، تجربه، سرمایه و ...) می توانند برای راه اندازی یم انتشاراتی اقدام کنند. لازم به ذکر است وزارت ارشاد لازمه تمديد مجوز ناشران را انتشار حداقل چهار عنوان كتاب در سال قرار داده و بنابراین این افراد باید بتوانند در سال این حداقل را پوشش دهند.
با توجه به پایین بودن نرخ مطالعه در کشور و سایر مشکلات موجود در این حوزه، شاید بتوان گفت فعالیت در این حوزه کمی سخت و دیربازده است. اما در صورتی که ناشر بتواند سرمایه مناسبی داشته، با شناسایی جامعه کتاب های مفید و مورد نیاز مردم را چاپ و به خوبی توزیع و به فروش برساند، می تواند در شغل خود به موفقیت های خوبی دست یابد.
درآمد مدیر انتشارات (ناشر)
به طور کلی درآمد هر ناشر به میزان سرمایه گذاری، حجم کار، تلاش و نوع کتاب های چاپ شده ( از نظر مورد نیاز و علاقه مردم بودن) بستگی دارد.
شخصیت های مناسب شغل مدیر انتشارات
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و ... برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین این عوامل ویژگی های شخصیتی می باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی های منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.
به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ های شخصیتی ای که برای این شغل معرفی می شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.
برخی از شخصیت های مناسب این شغل بر اساس شخصیت شناسی MBTI :
INFJ این تیپ شخصیتی در خلق آثار منحصر به فرد با کمک خلاقیت و ایده های خود توانا است. او با هنر می تواند خود را ابراز و اغلب بر دیگران تاثیر بگذارد. کار به صورت مستقل و داشتن کنترل روی آن، از موارد مهم برای این تیپ شخصیتی می باشد.
ENFP این تیپ شخصیتی از فرآیندهای خلاق و چالشی لذت می برند به خصوص اگر با دیگران در ارتباط باشند. هر چه شرایط و محیط کار منعطف تر باشد، برای آنها مطلوبتر است. آنها به تنهایی و مستقل هم به خوبی می توانند کار کنند ولی باید با دیگران تبادل نظر داشته باشند.
INFP این تیپ شخصیتی دوست دارد خود و نظراتش را به شکلی خلاقانه ابراز کند و در کار خود آزادی فردی و انعطاف پذیری داشته باشد. بسیاری از INFP ها خود را هنرمند می دانند حتی اگر از این راه امرار معاش نکنند. برخی از آنها معتقدند هنرمندی ویژگی است که در وجود آنها است.