یکشنبه 06 اسفند 1396

عید نوروز در ایران باستان

نوروز یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران باستان است که اکنون در مناطق مختلف ایران و کشورهای فارسی زبان آغاز فصل بهار را جشن می گیرند.

  عید نوروز در ایران باستان


عید نوروز در ایران باستان, رسوم عید نوروز


چراغانی نوروزی از سنت‌های قدیمی ایرانیان باستان است

 

نوروز یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران باستان است که اکنون در مناطق مختلف ایران و کشورهای فارسی زبان آغاز فصل بهار را جشن می گیرند.

 


این جشن برخلاف همه جشن‌های مختلف سالانه با شور و شوقی وصف ناپذیر همراه با جنب و جوش فراوان در میان ملتها در اولین روز بهار آغاز می‌شود.

 


افسانه‌های بسیاری برچگونگی پیدایی این جشن وجود دارد که ازآن جمله می توان به برتری این جشن به لحاظ عدم برابری نام ماه و روز اشاره کرد.

 


طبق روایات مختلف تاریخی، جشن نوروز پیش از زمان حکومت پادشاهی هخامنشی بوجود آمده و در ایران همراه با آیین‌های خاص برگزار می‌شده و همچنان نیزبا کمی تغییرات اجرایی برگزار می‌شود.

 


برخی از مومنان مسلمان همچون هاتف اصفهانی نوروز را مقارن با روز آغاز خلافت علی علیه السلام می‌دانستند.


 

*خانه تکانی


یکی از مظاهر جشن نوروز، هیجان، آشفتگی و درهم ریختگی است که باستانیان ریشه نا آرامی را در آرامش و اساس پریشانی را در سامان یافتگی می‌دانستند خانه تکانی ازجمله آئین‌های نوروزی است که نشان از درهم ریختگی و هیجان وسپس نظم و نظافت دارد .

 

براساس این آئین، ایرانیان باستان، با آمدن بهار، تمام خانه خود را برای نظافت زیرورو کرده وحتی گاهی خانه‌ها را رنگ آمیزی می‌کردند و یا دست کم همان اتاقی که هفت سین را درآن می‌چیدند ، سفید می‌کردند.

 

مردمان آن روزگار، اثاثیه کهنه را به دورمی ریختند و اسبابی نو جایگزین اش می‌نمودند.


شکستن کوزه را که جایگاه آلودگی‌ها و اندوه‌های یک ساله بود واجب می دانستند.


ظرف‌های مسین را به رویگران می‌سپردند، نقره‌ها را جلا می‌دادند، گوشه و کنار خانه را از گرد و غبار پاک می‌کردند، فرش و گلیم‌ها را از تیرگی های یک ساله می‌زدودند.


این آئین همچنان درمیان ایرانیان مرسوم است و همه ساله از سوی مردم اجرا می شود.

 


* سبزکردن سبزه


ایرانیان باستان، از چند روز به عید مانده سبزه سبز می‌کردند.


آنان دانه‌های گندم ، جو ، برنج ، لوبیا ، عدس ، ارزن ، نخود ، کنجد ، باقلا ، کاجیله ، ذرت ، و ماش را به شماره هفت- نماد هفت امشاسپند؟! - یا دوازده شماره مقدس برج‌ها ؟! در ستون‌هایی از خشت خام سبز کرده و بالیدن هریک از این دانه‌ها را به فال نیک می‌گرفتند و بر آن بودند که آن دانه در سال نو موجب برکت و باروری خواهد بود.

 

خانواده‌ها بطور معمول سه قاب از گندم و جو و ارزن به نماد هومت (= اندیشه نیک) ، هوخت (= گفتار نیک) و هوورشت (کردار نیک) سبز می‌کردند و فروهر نیاکان را موجب بالندگی و رشد آنها می‌دانستند.

 


سفره هفت سین, سال تحویل


نوروز یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران باستان است

 


* مراسم بازگشت مردگان

 


ایرانیان باستان عقیده داشتند، با آمدن نوروز، فروهرها (ریشه کلمه فروردین) یا رواح درگذشتگان به دنیا بازمی گردند و اگرخانه را تمیز و بستگان را شاد ببینند خوشحال شده و برای بازماندگان خود دعا می‌فرستند.

 


از این رو چند روز به نوروز مانده در خانه مشک و عنبر می‌سوزاندند وشمع و چراغ می‌افروختند.

 


همچنین خانم‌ها بهترین غذا را می‌پختند و بر گور درگذشتگان خود می‌پاشیدند و یک روز پیش از نوروز را که همان عرفه یا علفه و یا به قولی بی‌بی‌حور می نامیدند، به خانه‌ای که در طول سال درگذشته‌ای داشت به پرسه می‌رفتند و دعا می‌فرستادند ومی گفتند که برای مرده عید گرفته اند.

 

بخشی از این رسم همچنان در میان ایرانیان مرسوم است، بطورئیکه درآخرین شب جمعه سال، با گلهای بهاری از جمله سنبل به دیدار اهل قبور و درگذشتگان خود می روند و برای درگذشتگان خود طلب مغفرت می‌کنند.

 


* چراغانی نوروزی


چراغانی نوروزی از دیگر سنت‌های قدیمی ایرانیان باستان است.


درآن روزگار، اقوام آریایی به هنگام فرا رسیدن نوروز بر در و بام خانه ها و بلندی دژها مشعل روشن کرده ،آتش افروخته و یا آنکه چراغی روشن بر در خانه‌ها آویزان می‌کردند.

 


* حاجی فیروز


آمدن حاجی فیروز یا آتش افروز درروزهای پایانی سال وهمزمان با آغازسال نوشمسی از بازمانده‌های آئین ایرانیان باستان است که نشان از درهم ریختگی نوروز دارد.


دراین ایام افرادی با صورت‌های سیاه برای تمثیل درکوچه و بازار به آمد و رفت می‌پرداختند


و بدین گونه فاصله میان مرگ و زندگی و هست و نیست را درهم می‌ریختند و قانون و نظم یک ساله را محو می‌کردند.

 

نوروز خوانان و یا حاجی فیروزها، جوانانی هستند که به زبان فارسی ترانه نوروز می‌خوانند و از آمدن نوروز خبر می‌دهند و مژدگانی دریافت می‌کنند.


آنان چنین می‌خواندند: باد بهاران آمده ، نوروز سلطان آمده، مژده دهید ای دوستان، این سال نو باز آمده.
در روستاها و شهرهای مازندران و اردبیل نیز ازنیمه ماه اسفند، گروه‌های نوروزی خوان راه می‌افتند و در کوچه و خیابان‌ها نوروزیه می‌خوانند.



این رسوم ، کماکان درآئین نوروز امروزه مشاهده می‌شود.


 

عید نوروز در ایران , فرهنگ زندگی

 


*میرنوروزی

 


علاوه برآئین ظهور حاجی فیروز درخیابان‌های شهر رسم میر نوروزی نیز در گذشته‌های دور مرسوم بوده است.


میرنوروزی (جابه جا شدن ارباب و بنده) طبق این رسم، به قصد تفریح ، کسی را از طبقه‌های پایین برای چند روزیا چند ساعت به سلطانی برمی گزیدند وسلطان موقت، طبق قواعدی، اگر فرمان‌های بیجا صادر می‌کرد، ازمقام امیری برکنار می‌شد.


حافظ نیز دریکی از غزلیاتش به حکومت ناپایدار میر نوروزی گوشه ی چشمی دارد: سخن در پرده می‌گویم، چو گل از غنچه بیرون آی که بیش از چند روزی نیست حکم میر نوروزی.

 


* شیرینی‌های نوروزی


در بسیاری از نقاط ایران با فرارسیدن نوروز نان و شیرینی پیش از نوروز می پختند و در شب عید در سفره‌ها می‌گذاردند، آنان این کار را برای خوشامدگویی از ارواح نیاکان انجام می‌دادند.

 

امروزه با گسترش زندگی شهر نشینی، پختن شیرینی خانگی برای مراسم عید نوروز در شهرها زیاد مرسوم نیست و مردم برای پذیرایی از مهمانان نوروزی خود شیرینی و آجیل تهیه می‌کنند، البته پختن شیرینی عید نوروز و نیز آماده نمودن تخم مرغ‌های رنگی در روستاهای کشور همچنان مرسوم است .

 


*سفره هفت سین


از اصیل‌ترین و جذاب‌ترین پیک نوروزی می‌توان به سفره هفت سین اشاره کرد.


ایرانیان با فراهم نمودن هفت سین به شماره هفت امشاسپند یا دوازده شماره مقدس برج‌ها ، اقلامی را در سفره‌ای در خانه‌های خود برای حلول و شکوفایی روز نخست بهار فراهم می‌آورند.

 

دراین سفره چیزهای از قبیل آب و سبزه نماد (روشنایی و افزونی) آتشدان نماد (پایداری نوروگرما) که بعدها به شمع و چراغ مبدل شد شیر نماد(نوزایی و رستاخیز و تولد دوباره)،تخم مرغ نماد (نژاد و نطفه) ، آیینه نماد (شفافیت و صفا) گذاشته می‌شد.

 

همچنین سنجد نماد (دلدادگی و زایش وباروری)، سیب نماد (رازوارگی عشق) انار نماد (تقدس) سکه تازه ضرب نماد (برکت و دارندگی) ماهی نماد (ماه سپری شده اسفند) نارنج نماد (گوی زمین)گل بید مشک گل ویژه ی اسفند نماد ( امشاسپند سپندارمز) از دیگر این اقلام است.

 

گلاب که بازمانده رسم آبریزان یا آبپاشان است و نان پخته شده ازهفت حبوب ، خرما ، پنیر، شکر، شاخه‌هایی ازدرخت مقدس انار، بید، زیتون، انجیردردسته های سه،هفت یا دوازده تایی) و کتاب مقدس از دیگر مواردی بود که درسفره هفت سین گذارده می‌شد.


اکنون ایرانیان از رسوم برجای مانده آن دوران، به هفت سین برگرفته از سیر ، سرکه، سماق، سنجد، سمنو و سبزه و سیب و گل‌های خوشبو از قبیل سنبل و سوسن بسنده می‌کنند.


هفت سینی، بعدها با حذف (یای) به صورت هفت سین درآمده است.


هنوز هم در بعضی از روستاهای ایران این سفره را ، سفره هفت سینی می‌گویند

 

خانه تکانی, سفره هفت سین


اصیل‌ترین و جذاب‌ترین پیک نوروزی سفره هفت سین است

 

*روز عید یا نوروز


بالاخره روز موعود یا نوروز همزمان با آغاز بهار از راه می‌رسد.


در این روز در وقت تحویل سال تمام خانواده اقوام ایرانی در کنار یکدیگر جمع شده و گرد هم می‌نشستند و منتظر شلیک توپ و آغاز سال جدید می‌شدند.

 

سال نویی دگر با قرائت سوره‌ای از قرآن با دعای یا مقلب القلوب و الابصار، یا مدبر اللیل و النهار، یا محول الحول و الاحوال ،حول حالنا الی احسن الحال، حلول می‌کند و با شلیک توپ و آتش بازی در آسمان همگان از حلول سال نو با خبر می‌شدند.

 

پس از آن بزرگ خانواده از درون قرآن پولی برداشته و به اعضای خانواده هدیه می‌داد و عید را تبریک می‌گفت.


آغاز سال جدید و رسوم برگزاری آن در هر کشوری متفاوت است و به دین، فرهنگ و نژاد آن باز می‌گردد.

 

این آئین در میان زرتشتیان به گونه‌ای دیگر برگزار می‌شد یعنی پس از تحویل سال، بزرگ خانواده بلند می‌شود و به هر یک از افراد خانواده یک قاشق عسل یا شربت و سه دانه شیرینی یا سه دانه میوه خشک و یا سه سکه که بر روی برگ سبزی است هدیه می‌دهد و چنین است که هر دینی رسم‌های خودش را دارد.

 


منبع: javanemosalman.parsiblog.com

دیگر اخبار
دانلود کتاب قدرت بیان  حرف بزن تا برنده شوی دانلود کتاب قدرت بیان حرف بزن تا برنده شوی

این کتاب فراتر از اصول صحبت کردن است و نه تنها با دیگران ارتباط مؤثر برقرار کنید، بلکه با مهارت، ذهن آنها را در رابطه با مسائلی که برای موفقیت‌تان ضروری هست تغییر بدهید.

ادامه خبر ...
شخصيت شناسی از روی رنگ چشم ها شخصيت شناسی از روی رنگ چشم ها

اگر بتوانیم شخصیت افراد را پیش از داشتن رابطه با آنها بشناسیم و یا حداقل در مورد چگونگی رفتار و اخلاق آنها حدس هایی بزنیم بدون شک این شناخت تاثیرات زیادی در رابطه ما داشته ...

ادامه خبر ...
شناسایی کلاهبرداران اینترنتی شناسایی کلاهبرداران اینترنتی

در چهار مرحله کلاهبرداران اینترنتی که وقت شما را هدر می دهند را بشناسید با ما همراه باشید

ادامه خبر ...
بانک ضرب المثل|ضرب المثل‌های فارسی و ایرانی (حرف ن) بانک ضرب المثل|ضرب المثل‌های فارسی و ایرانی (حرف ن)
شیرین‌ترین و پرکاربردترین ضرب المثل‌های فارسی و ایرانی (حرف ن) به همراه معنی ضرب المثل، داستان و طرز استفاده، و کاربرد آن در زندگی روزمره
ادامه خبر ...
کریسمس چیست|فلسفه کریسمس کریسمس چیست|فلسفه کریسمس

کریسمَس(به انگلیسی: Christmas) یا نوئل (به فرانسوی: Noël) نام جشنی است، در آیین مسیحیت که به منظور گرامی‌داشت زادروز مسیح برگزار می‌شود.

ادامه خبر ...
صفرابر|صفرابر اسلامی صفرابر|صفرابر اسلامی

لجن صفراوي يا غلظت صفراوي که تب هاي گرم کبدي و صفراوي مي آورد و گاهي خلجانات ذهني مي آورد. صفراي اضافي بايد تخليه شود.

ادامه خبر ...
آموزش جامع بافتنی آموزش جامع بافتنی

برای آشنایی با نکاتی که در رابطه با کاموا و بافتنی است این مطلب از پایگاه اینترنتی امور را بخوانید

ادامه خبر ...
دانلود کتاب بزرگترین راز پول در آوردن در تاریخ  جو ویتالی دانلود کتاب بزرگترین راز پول در آوردن در تاریخ جو ویتالی

بزرگترین راز پول درآوردن در تاریخ کتابی از جو ویتالی، که ویتالی این کتاب را به جان هریچاران، نویسنده ی پرفروش، راهنمای معنوی و دوست گرامی تقدیم می کند. مردی که تمام زندگی خود را ایثار کرده است.

ادامه خبر ...
زندگینامه عبید زاکانی|دانلود کتاب های عبید زاکانی زندگینامه عبید زاکانی|دانلود کتاب های عبید زاکانی

عبید زاکانی از شعرا و نویسندگان فارسی‌زبان قرن هشتم هجری قمری است. عبیدالله ملقب به نظام‌الدین از صاحبان صدور خاندان زاکان قزوین است و اشعار خوب و رسائل بی نظیری دارد

ادامه خبر ...
دقیق ترین تعریف از استراتژی محتوا دقیق ترین تعریف از استراتژی محتوا

بحث استراتژی محتوا را به نوعی، یک طراحی خلاقانه برای معماری اطلاعات می‌داند

ادامه خبر ...
پردیس چاپگر باران

کارتریج ایرانی

ثبت آگهی منطبق با الگوریتم گوگل

آگهی ویژه,ثبت آگهی

دفاع شخصی کاربردی

دفاع شخصی کاربردی

آگهی رایگان

آگهی رایگان/درج آگهی تبلیغاتی

بانک اطلاعات مشاغل و اصناف

جامع ترین بانک اطلاعات کشور

خانه سالمندان یارین

خانه سالمندان / خانه سالمندان در پاسداران / مرکز سالمندان یارین

دسته بندی محصولات
دسته بندی آگهي ها
شارژ و تعمیر کارتریج

شارژ وتعمیر کارتریج لیزری

آگهی رایگان

آگهی رایگان

کانال دفاع شخصی حرفه ای

دفاع شخصی