چطور در کمتر از یک سال ارتقای شغلی پیدا کنیم؟
شش ماهی هست که در شرکت جدیدی مشغول شده‌اید و خوب هم کار می‌کنید. احساس می‌کنید حسابی جا افتاده‌اید و آماده‌ی مسئولیت‌های بیشتری هستید. بنابراین در اولین فرصت، از رئیس‌تان می‌پرسید: «راستی، برای ارتقای شغلی چه کار باید بکنم؟»
در این مقاله یاد می‌گیرید که واقعا چطور می‌توانید در کمتر از یک سال ارتقای شغلی پیدا کنید.
بسیاری از مدیرانی که به آنها مشورت می‌دهم می‌گویند این سناریو روز به روز بیشتر رواج می‌یابد. در عصری که دوره‌ی تصدی شغل‌ها مدام رو به کاهش است، به نظر می‌رسد کارمندها برای پیشرفت شغلیِ خود بیش از هر زمان دیگری ابتکار عمل را در دست گرفته‌اند. این روزها احتمال کمی دارد کارمند منتظر بماند تا شخص دیگری آنچه را باور دارد شایسته‌اش است به او ببخشد.
اما این راه همیشه هم جواب مثبتی نمی‌دهد. ممکن است رئیس‌تان به جای آنکه این ابتکار عمل شما را تحسین کند، درخواست‌تان را آزاردهنده و مغرورانه و فاقد خودآگاهی قلمداد کند؛ خود‌آگاهی‌ای که معمولا برای ارتقای شغلی لازم است. یک بار مقاله‌ای نوشتم با موضوع درخواست آنچه می‌خواهید. یکی از مدیران ارشد پس از آنکه مقاله‌ام را خواند، یادداشتی برایم فرستاد که در آن دردودل‌هایش را دقیقا در همین مورد مطرح کرده بود. او نوشته بود:
سطح مشخصی از مسئولیت‌پذیری وجود دارد که متاسفانه امروزه در جامعه‌ی ما مفقود شده است. فکر می‌کنم پیش از آنکه درخواستی مطرح کنی، باید مهارت و تاثیرگذاری‌ات را به نمایش بگذاری… افراد بسیاری از من درخواست مسئولیت‌های بیشتر داشته‌اند، در حالی که کار فعلی‌شان را هنوز تمام نکرده‌اند. فرد پیش از آنکه درخواست چیزهای بیشتری کند، باید از جایگاه خود اطلاع داشته باشد و خودش را ارزیابی کند. راستش وقتی افراد بدون نمایش توانمندی‌هایشان، خیلی ساده، درخواست‌های مختلفی مطرح می‌کنند، منم آنها را از سر باز می‌کنم.
او یادداشتش را با این توصیه ادامه داده بود که کارمندها پیش از درخواست از مدیران‌شان، ابتدا از خودشان بپرسند «برای شنیدن پاسخ مثبت، چه کاری باید انجام بدهم؟» در بیشتر موارد، معیارهای مهمی وجود دارند که مافوق شما دنبال‌شان می‌گردد. اگر مطمئن شوید که آن معیارها را دارید، آن موقع است که چیزی بیشتر از شانس برای ارتقای شغلی در اختیار دارید، حتی اگر هنوز جشن یک سالگی کار جدیدتان را هم نگرفته باشید.
۱. در نقش فعلی خود استاد شوید
اگر کارتان را به بهترین شکل انجام می‌دهید، به این معنا نیست که به آن تسلط دارید. جو آزلبی (Joe Azelby) در کتابش Kiss Your BUT Goodbye تاکید دارد آنچه او PSA یا Premature Self Adulation (خودستایی زودرس) می‌نامد مسیر شغلی افراد را محدود می‌کند. نکته‌ی مهم اینجاست که باید تصویری واضح از توانایی‌های خود داشته باشید، به ویژه توانایی‌هایی که با دیدگاه‌های رئیس‌تان هم‌راستا است.
شاید خودتان معتقد باشید کارتان را عالی انجام می‌دهید، اما آیا دیگران هم همین نظر را دارند و این باور در معیارهای عمومی‌ترِ عملکردتان هم بازتاب دارد؟ اگر برای مثال در بخش فروش هستید، آیا بهترین فروشنده‌ی گروه هستید؟ اگر در بخش خدمات هستید، آیا امتیازهای شما در زمینه‌ی رضایت مشتری، بالاترین امتیاز ممکن است؟
پیش از آنکه درخواست ارتقا یا مسئولیت بیشتر بکنید، تک تکِ جنبه‌های شغلی فعلی‌تان را نسبت به دیگران بهتر انجام دهید تا روی قله‌ی آن شغل بایستید. یادتان باشد که برای ایستان بر قله، فقط «رضایت‌بخش» بودن کافی نیست.
۲. «چرا» را هم به‌خوبی «چی» درک کنید
برای اینکه سازنده‌ترین گفتگوی ممکن را با رئیس‌تان داشته باشید، نه تنها اینکه چه می‌خواهید، بلکه چرا آن را می‌خواهید هم باید بدانید. شاید گاهی اوقات رئیس‌تان نتواند آنچه خواسته‌اید را، به دلایلی خارج از کنترل او، مانند سیاست‌های اداری و شرایط بازار، همان موقع به شما بدهد. اما شاید بتواند درخواست‌های شما را به شیوه‌ای دیگر برآورده کند، به شرط آنکه بتوانید «چرایش» را توضیح دهید.
وقتی درخواست ارتقا می‌کنید، درخواست حقیقی‌تان چیست؟ کار جذاب‌تر؟ دسترسی بهتر به مشتری‌های مهم؟ توسعه‌ی مهارت‌هایتان؟ درآمد بیشتر؟ هیچ‌کدام از اینها یا دلایل دیگری که ممکن است مطرح کنید، لزوما مهم‌تر از بقیه نیستند.
اما شما باید در توضیح اصول خود شفاف و صادق باشید. همین که رئیس‌تان بداند چرا در این مرحله به ارتقای شغلی علاقه‌مندید، اگر واقعا برایتان ارزش قائل باشد، راه‌هایی خواهد یافت که به بهترین شیوه‌ی ممکن خواست شما را برآورده کند.
۳. «بله» گفتن را آسان کنید
چیزی در چنته داشته باشید که ثابت کند ارزش درخواست‌تان را دارید. شواهد مشخصی از عملکردتان همراه داشته باشید. به ویژه وقتی نگران هستید که مبادا رئیس احساس کند خیلی عجله دارید. باید پیشرفتی در کار را به نمایش بگذارید که مدت زمان حضور شما در این سمت را کم‌اهمیت‌تر از میزان رشدتان در این مدت نشان دهد.
باید نشان بدهید که پیش از این هم همان کاری را انجام می‌دادید که در سِمت جدید از شما خواسته خواهد شد و این سمت جدیدی که می‌خواهید، به رئیس یا شرکت‌تان کمک خواهد کرد به اهداف استراتژیک‌شان دست یابند. این را هم باید نشان دهید که دیگران از جمله آنهایی که تجربه‌ی بیشتری نسبت به شما و حتی رئیس‌تان دارند، شما را تایید می‌کنند.
وقتی نشان دهید که ارتقای شما به رئیس‌تان کمک خواهد کرد و بسیاری از ریسک‌ها را از بین خواهد برد، گرفتن این تصمیم برای او بسیار ساده‌تر خواهد شد.
۴. زمان مناسبی را انتخاب کنید
اگر در تلاش هستید تا در عرض یک سال از آغاز شغل فعلی‌تان ارتقا پیدا کنید، باید زمان را در اختیار بگیرید. پس به عوامل دیگری که می‌توانند کمک کنند تا درخواست خود را طبیعی‌تر جلوه دهید، با دقت توجه کنید. دقت کنید دور و برتان چه خبر است، هم در داخل شرکت و هم خارج از آن. کسب‌وکارتان در چه حالی است؟ صنعت مربوطه چطور؟
بسته به زمینه‌ی فعالیت و سِمت و کارفرمای‌تان، شاید همین الان جایی برای ارتقای شما وجود نداشته باشد. اما اگر می‌دانید که چنین فرصتی وجود دارد، باید روی آن سرمایه‌گذاری کنید و طوری آن را توضیح دهید که نه تنها برای خودتان، بلکه برای رئیس یا کارفرما هم تصمیم استراتژیکی به نظر برسد.