معلم

معرفی شغل معلم

معلمی عشق است. معلمی هنر آموختن است، آموختن دانش و مهارت های زندگی به فرزندان این کشور. معلم سازنده نسل های آینده هر کشوری می باشد. این شغل یکی از مهم ترین و ارزشمند ترین مشاغل در دنیا به حساب می آید.

معلم باید زمان زیادی از وقت خود را با بچه ها گذرانده، اشتیاق زیادی به آموزش داشته و از مهارت های ارتباطی خوبی برخوردار باشد. او باید صبور و خوش اخلاق بوده و روابط خوب و نزدیکی با بچه ها و والدین آنها برقرار کند.

شغل معلمی یکی از سخت ترین کارها می باشد. معلم با دانش آموزان مختلف که هر کدام فرهنگ، رفتار، استعداد و توان یادگیری متفاوتی دارند، سر و کار داشته و استرس های زیادی را باید تحمل کند. او همزمان کارهای زیادی را باید انجام دهد: تدریس، کنترل و حفظ آرامش دانش آموزان ، مشاوره، ایجاد ارتباط نزدیک و دوستانه با دانش آموزان به خصوص دانش آموزان کم انگیزه و.... کار معلمی فقط یک شغل نیست زیرا با روح، فکر و ذهن انسان ها در ارتباط است.

معلم باید مسایل و مشکلات مالی، خانوادگی، عاطفی و ... خود را کاملا کنار گذاشته و با ظاهر و روحیه ای مناسب وارد کلاس درس شود. او نباید اجازه دهد این موارد، ذره ای روی کیفیت کار او در کلاس تاثیر منفی بگذارد.

یک ویژگی مهم و بنیادی در هر معلمی، به روز بودن و همگامی با تغییرات تکنولوژی، فرهنگی، اجتماعی و ... می باشد. معلم باید با آخرین روش های آموزشی دنیا آشنا بوده و در حد توان آنها را بکار گیرد. او باید سعی کند دروس مختلف را به صورت کاربردی به دانش آموزان آموزش دهد. متاسفانه در کشور ما این امر بسیار ضعیف است. سیستم آموزشی کشور نیاز به یک تغییر بنیادین دارد و باید خود را از روش های سنتی موجود جدا کند تا بتواند پاسخگوی مناسبی برای نسل امروزی باشد. دانش آموزان فعلی کشور نسبت به چندین سال قبل تغییرات زیادی از لحاظ بهره هوشی، استعداد و توانایی، رفتار و... کرده اند اما متاسفانه بخش آموزش متناسب با آنها تغییر نکرده است.

در سیستم آموزشی ما سطوح مختلف شامل پیش دبستان، دبستان، راهنمایی و دبیرستان وجود داشته که هر کدام ویژگی های خاص خود را دارد. در سطح دبیرستان، به معلمان معمولا دبیر گفته می شود. با توجه به ویژگی دانش آموزان هر سطح، معلمان آن هم خصوصیات ویژه ای دارند. مثلا در سطح پیش دبستان، معلم باید بچه ها را برای ورود به سیستم آموزشی کشور آماده کند. یا مثلا در دوره راهنمایی، بیشتر دانش آموزان در سن بلوغ هستند و معلم باید با درنظرگرفتن این موضوع و کسب آگاهی های لازم، رفتارهای مناسبی را در برخورد با آنها بروز دهد.

ساعت کاری معلم معمولا به صورت تمام وقت است. برخی معلمان بعد از ساعات کاری خود به تدریس های خصوصی، برنامه ریزی دروس و شرکت در برخی جلسات با مسئولان آموزشی و یا والدین می پردازند. البته برخی نیز به دلیل کافی نبودن حقوق دریافتی، به شغل دوم روی می آورند. توجه به این نکته ضروری است که معلمان مدارس در سه ماه تابستان تعطیل هستند که این یکی از مزایای این شغل محسوب می شود.محل کاری معلمان در مدارس مختلف و برای برخی سایر مراکز آموزشی هم می باشد.

در ادامه با وظایف، دانش و مهارت مورد نیاز، تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل، بازار کار و فرصت شغلی و میزان حقوق و درآمد معلم آشنا می شوید.

وظایف معلم

برنامه ریزی دروس و تهیه محتوای درسی

تدریس و آموزش دروس به دانش آموزان

نمره دادن و ارزیابی کارهای دانش آموزان

مدیریت رفتار دانش آموزان و برخورد مناسب با آنها

توجه به مشکلات و مسایل شخصی دانش آموزان و کمک به رفع آنها

همکاری با متخصصانی مانند روانشناسان آموزشی یا مددکاران اجتماعی

ارتباط داشتن و صحبت با والدین در خصوص فرآیند پیشرفت بچه ها

شرکت در جلسات مدرسه

مهارت و دانش مورد نیاز

معلمی مسیر ایرانی

داشتن علاقه و اشتیاق زیاد به آموزش

توانایی خوب در تدریس

توانایی ایجاد و گسترش روابط خوب با دانش آموزان، والدین، مسئولان مدرسه و...

تعهد کاری زیاد و رعایت برابری بین دانش آموزان

توانایی کار تیمی همراه با داشتن ابتکار عمل

ایجاد انگیزه و شوق یادگیری در دانش آموزان

توانایی سازماندهی و مدیریت زمان

توانایی مدیریت کلاس و برخورد صحیح با رفتارهای نامناسب

صبر و خوش خلقی

تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل معلمی

برای معلم شدن باید تحصیلات دانشگاهی داشت. داوطلبان شغل معلمی می توانند در دانشگاه های وابسته به وزارت آموزش و پرورش (دانشگاه های فرهنگیان (مراکز تربیت معلم سابق) و شهید رجایی) در رشته مورد علاقه خود تحصیل کنند. جذب نیرو در آموزش و پرورش از بین فارغ التحصیلان این دانشگاه ها صورت می گیرد.

گاهی بر مبنای نیاز موجود، از بین فارغ التحصیلان دانشگاه های دیگر در رشته های مختلف، برای شغل معلمی استخدام صورت می گیرد که این افراد باید دوره های مهارت آموزی لازم را گذرانده و صلاحیت های حرفه ای مورد نیاز را کسب کنند.

برای استخدام در آموزش و پرورش باید از طریق آگهی های استخدامی که انتشار می یابد، با شرایط آن آشنا و بعد اقدام کرد. برای تدریس در مدارس غیر انتفاعی نیز می توان به آنجا مراجعه و درخواست استخدام خود را به مسئولان مدارس ارائه داد.

بازارکار و آینده شغلی معلم

معلم می تواند در انواع مدارس دولتی و غیر انتفاعی تدریس کند. همچنین تدریس خصوصی و یا تدریس در مراکز آموزشی هم فرصت های کاری است که برای او وجود دارد. با کسب تجربه و سابقه کاری، می تواند به سمت های معاون و مدیر مدرسه و یا پستی دیگر در اداره آموزش و پرورش دست یابد.

در خصوص وضعیت بازارکار و استخدام معلمان در کشور اطلاعات موثقی در دسترس نیست. استخدام معلمان رسمی در سال های اخیر بسیار کاهش یافته و در عوض از معلمان شرکتی و حق التدریسی استفاده شده است. معلمان در سال های اخیر با مسایل و مشکلات زیادی در کشور روبرو بوده اند. برخی از آنها که هنوز نیز رفع نشده اند عبارتند از :

ناکافی بودن حقوق و مزایای معلمان با در نظرگرفتن اهمیت و حساسیت کارشان

دو شغله بودن بسیاری از معلمان

نبود امکانات و تجهیزات آموزشی کافی در مدارس به خصوص هنرستان ها به ویژه در شهرستان ها و در نتیجه آموزش دروس به دانش آموزان به صورت صرفا تئوری

وجود مشکلات زیاد در روند استخدام معلمان حق التدریسی

و ...

وضعیت استخدام معلم در برخی کشورهای جهان به شرح زیر است :

آمریکا - رشد متفاوتی برای میزان استخدام معلمان دوره های مختلف پیش بینی شده است.

استرالیا -میزان استخدام معلمان دوره های مختلف رشد متفاوتی داشته اند ولی برای سال های آتی رشد خوبی برای همه آنها پیش بینی شده است.

حقوق و درآمد معلم

آمار صحیح و دقیقی از میزان حقوق معلم در دسترس نمی باشد. درآمد معلمان مدارس دولتی و غیر انتفاعی با یکدیگر متفاوت است. برخی از معلمان هم که علاوه بر کار اصلی خود در مدارس تدریس خصوصی می کنند، با توجه به دانش و تخصص خود، درآمدهای متفاوتی نیز از این راه کسب می کنند. با توجه به نرخ هر ساعت تدریس خصوصی و تعداد شاگردان خصوصی معلمان، این درآمدها برای برخی معمولی و برای برخی بسیار خوب است.

سال هاست که در کشور بر سر میزان حقوق رسمی معلمان و نحوه پرداخت آن بحث و گفتگوهایی وجود دارد. اشکالات زیادی به نظام پرداخت حقوق فعلی معلمان از سوی کارشناسان مختلف وارد شده است. با توجه به این موارد چندی است که بحث تغییر نظام پرداخت ها و رتبه بندی که زیر مجموعه سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش است، مطرح می باشد.

بر اساس این نظام جدید، مبنای پرداخت به معلمان دیگر لزوما قانون مدیریت خدمات کشوری نمی باشد و تصمیمات براساس آیین نامه هایی خواهد بود که توسط وزارت آموزش و پرورش پیشنهاد و حسب مورد به تصویب دولت می رسد. در نظام رتبه بندی معلمان، چهار رتبه برای آنها در نظر گرفته شده که عواملی مانند سوابق و مدرک تحصیلی، شرکت معلمان در فعالیت‌های مدرسه، داشتن مقالات علمی و پژوهشی، خدمت در مناطق محروم و ... در رتبه بندی و ارتقای رتبه معلمان موثر است. همچنین لازم به ذکر است حقوق این افراد از رتبه دوم به بالا، افزایش چشمگیری خواهد داشت. البته این طرح هنوز به تصویب نهایی نرسیده است.

در این بخش میزان درآمد معلم در برخی کشورهای جهان آورده شده که عبارتند از :

آمریکا - برای معلمان دوره های مختلف متفاوت است ولی متوسط درآمد سالانه آنها حدود55.000 دلار در سال 2013 می باشد.

استرالیا - برای معلمان دوره های مختلف متفاوت است ولی متوسط درآمد سالانه آنها حدود 60.000 دلار استرالیا ( قبل از کسر مالیات) می باشد.

انگلستان - متوسط درآمد سالانه معلمان بین 32.500 تا 48.000 دلار می باشد.

شخصیت های مناسب این شغل

در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و ... برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین این عوامل ویژگی های شخصیتی می باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی های منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.

به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ های شخصیتی ای که برای این شغل معرفی می شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.

شخصیت های مناسب این شغل بر اساس شخصیت شناسی MBTI :

ENFJ این تیپ شخصیتی دوست دارند به دیگران کمک کنند تا رشد کنند. آنها دوست دارند با اشخاص سر و کار داشته و بیشتر مطالبی را تدریس کنند که بتوانند به معنای آنها توجه داشته باشند مانند هنر.

INFJ این تیپ شخصیتی دوست دارد از دانش و ایده های خود برای کمک به دیگران استفاده کند. این افراد علاقه دارند که ارتباطات فردی (دو نفره) و عمیق با دیگران برقرار کنند که در این شغل شرایط آن وجود دارد. این تیپ شخصیتی بیشتر مناسب معلمی در سطح دبیرستان و عموما تدریس دروس هنر، موسیقی، زبان و علوم اجتماعی می باشند.

ENFP این تیپ شخصیتی مشاورانی دلسوز، مهربان، خلاق و حمایتگر هستند. آنها می توانند روی دیگران تاثیر زیادی بگذارند. با انرژی زیادی که دارند، انگیزه لازم برای تغییرات مثبت در زندگی را به دانش آموزان خود می دهند. این گروه از معلمان در آموزش دروس هنر و زبان توانمندتر هستند.

INFP این تیپ شخصیتی دوست دارد به دیگران کمک کند در زندگی شان به رشد، دانش و فراست بیشتری دست پیدا کند. او از فرآیند آموزش و یادگیری لذت می برد.

ESTJ این تیپ شخصیتی دوست دارد در دنیای حقیقی کار کرده و کارهای ملموس انجام دهد. همچنین کار کردن مطابق با رویه ها و مقررات موجود را می پسندد و دوست دارد در موضع قدرت و سرپرستی باشد و نتیجه کار خود را به صورت واقعی و ملموس ببیند.

ISTJ این تیپ شخصیتی از کارهای آموزشی به خصوص در حوزه مسایل فنی (مانند ریاضیات) لذت می برد.

ESFJ این تیپ شخصیتی دوست دارد با دانش آموزان جوان تر و کودکان کار کند و مهارت های اولیه را به اشخاص بیاموزد.

ISFJ این تیپ شخصیتی به آموزش علاقه دارد زیرا می تواند به دیگران کمک کند و تاثیر مثبتی روی جامعه بگذارد. او اغلب ترجیح می دهد در مدارس ابتدایی تدریس کند.

ESFP این تیپ شخصیتی کار آموزش و معلمی را دوست دارد به خصوص به کودکان و دانش آموزان ابتدایی. او علاقه مند است مهارت های اولیه را به آنها یاد داده و به بچه ها کمک کند به سازگاری بیشتری در زندگی برسند.

ISFP این تیپ شخصیتی از ارائه خدمت به دیگران و رفع نیازهای آنها لذت می برد.