غواص

فن شنا در زیر آب با داشتن وسایل تنفس مصنوعی (اسکوبا) یا بدون آن را غواصی می گویند. غواصی جزء خطرناک ترین و سخت ترین مشاغل به حساب می آید. ولی در کنار آن جذابیت ها و لذت های زیادی را به همراه دارد. کار غواص در زیر دریا، رودخانه، دریاچه ها و سدها است. قدمت غواصی در ایران به قرن ها قبل از میلاد بر می گردد. در قدیم از غواصی برای بیرون آوردن طلا و جواهرات کشتی های غرق شده استفاده می کردند.

غواصی کاربردهای مختلف ورزشی، تفریحی، تحقیقاتی، صنعتی و نظامی دارد ولی به طور کلی غواصی را می توان به دو بخش تفریحی و صنعتی تقسیم کرد که هر کدام دوره های آموزشی خاص خود را دارد. به عنوان نمونه از مدارک معتبر غواصی تفریحی می توان به padiاز آمريكا و cmas از ايتاليا و از مدارک غواصی صنعتی می توان به HSE يا سرتيفيكيت های درجه ۱و۲و۳ بين المللی اشاره کرد.

غواص باید توان فیزیکی خوب، تمرکز بالا و توان حفظ آرامش تحت شرایط سخت را داشته باشد. علاقه مندان قبل از آموزش دیدن غواصی، باید یک سری آزمایشات پزشکی دقیق انجام دهند. برای آموزش غواصی هم دوره های معتبری در کشور و یا خارج از کشور وجود دارد که می توانند آنها را بگذرانند. وسایلی که معمولا غواص استفاده می کند عبارتند از : فين يا همان پای غواص كه باعث حركت فرد غوص زننده می شود، جوراب غواصي، وت سوت و درای سوت كه همان لباس غواصی ميباشد، دستكش غواصي، كارد غواصي، ماسك غواصي، اشنوكر، BCD يا جليقه غواصي، سيلندر، رگلاتور و اسلحه غواصي.

برخی از مهارت های پایه ای که غواصان در ابتدا می آموزند عبارتند از :

برداشت فشار -- تنظیم فشار درونی و بیرونی شیپور استاش گوش به هنگام غواصی و قرار گرفتن در محیطهای پر فشار.

تنفس زیر آب -- آموختن مهارت تنفس از طریق رگلاتور غواصی در زیر آب. کلیه غواصان باید روش تنفس درست را بیاموزند.

پاکسازی ماسک -- شامل تخلیه آب ماسک در زیر آب.

به اشتراک گذاری هوا -- آموختن روش درست و ایمنی که غواصان برای به اشتراک گذاری یک منبع هوا به کار میگیرند.

صعود اضطراری -- چگونگی بازگشت به سطح به شکلی ایمن بدون آسیب زدن به خود در صورت قطع هوای تنفسی.

شنا و شناوری -- رانش و حرکت زیر آب با تجهیزات غواصی و تنظیم شناوری با استفاده از هوای موجود در ریه ها به صورتیکه هوای در ریه ها باعث شناوری بیشتر شده در حالی که تخلیه هوای ریه ها باعث شناوری کمتر گردد.

علامت های غواصی -- علامت های غواصی که هدف از آنها برقراری ارتباط با غواصان دیگر در زیر آب است.

میزان زمانی که غواص در زیرآب خواهد بود، کاملا کنترل شده است. ولی در مجموع ساعات کاری او طولانی و فشرده است. در بسیاری از موارد غواصان به دلیل موقعیت شغلی خود، باید به همراه خانواده در شهرهای نزدیک دریا زندگی کنند. شرایط زیر آب معمولا سرد، تاریک و کثیف است. شغل غواصی جزء مشاغل خطرناک است و در هنگام کار غواص باید لباس های محافظ و دستگاه های تنفس مناسب داشته باشد.

وظایف غواص

وظایف غواص بسته به نوع کار و یا صنعتی که در آن کار می کند، متفاوت است. غواص در صنایع زیر می تواند فعالیت کند :

نفت و گاز - برای اکتشاف و نقشه برداری یا ساخت و نگهداری از خطوط لوله

حوزه مهندسی عمران - برای تخریب، ساخت و تعمیرات لازم زیر آب

نیروی دریایی – بازرسی و تعمیر کشتی ها و قایق ها

بخش پرورش ماهی

رسانه - برای فیلم برداری زیرآب

تحقیقات علمی زیر آب – در زمینه های زیست شناسی دریایی، زمین شناسی، اقیانوس شناسی و...

پلیس - برای جستجو و یافتن افراد و شواهد گم شده در زیر آب

نظامی- نفوذ به پشت خطوط دشمن از راه دریا، قراردادن مین های دریایی و...

حوزه آموزش- آموزش مهارت های غواصی به دیگران

برخی از کارهایی که زیرآب باید انجام شود، بوسیله ماشین ها و ابزارهای مناسب انجام می شود. ولی این ابزار هنوز نتوانسته جای غواص ها را بگیرد. بسیاری از کارها باید توسط غواص انجام شود.

مهارت و توانمندی های مورد نیاز غواصی

غواصی مسیر ایرانی

مهارت عالی در شنا کردن

توان فیزیکی مناسب و داشتن استقامت

حفظ آرامش تحت شرایط سخت

تمرکز بالا

رعایت دقیق مسایل ایمنی

توانایی انجام کارهای حرفه ای در زیر آب مانند جوشکاری، کارهای تحقیقاتی و...

توانایی کار فردی و تیمی

نحوه ورود به شغل غواصی

علاقه مندان برای ورود به شغل غواصی می توانند در مدارس و مراکز آموزش غواصی که زیر نظر فدراسیون نجات غریق و غواصی جمهوری اسلامی ایران فعالیت می کنند، دوره های مختلف غواصی را در سطوح مختلف بگذرانند.مطابق با استانداردهای کنفدراسیون جهانی غواصی (سیمز)، در ایران درجه های غواصی به صورت يک ستاره 2 ستاره 3ستاره و 4ستاره می باشد که متناسب با آن دوره آموزشی تعریف شده است. پس از گذراندن این دوره ها، دوره های اختصاصی مانند جوشکاری، برشکاری و... به صورت حرفه ای وجود دارد که به صورت مجزا به علاقه مندان آموزش داده می شود.

فرصت های استخدامی، بازارکار و آینده شغلی غواصی

غواص می تواند برای مشاغل صنعتی، تحقیقاتی، آموزشی و یا کلیه کارهایی که باید در زیر آب انجام شود، در مراکز و سازمان های دریایی و بندری، نفت و گاز و...کار کند.

در خصوص وضعیت بازار کار و میزان اشتغال غواصان در کشور اطلاعات زیادی در دسترس نمی باشد. در صنایع مختلف کشور که نفت و گاز یکی از مهم ترین صنایع کشور به حساب می آید، در بسیاری از موارد به حضور غواصان متبحر نیاز است. متاسفانه تعداد غواصان حرفه ای در کشور بسیار اندک است و گاهی کارفرماها مجبور می شوند از غواصان خارجی استفاده کنند. برای یک غواص حرفه ای، فرصت های شغلی مختلفی در کشور وجود دارد.

بخش غواصی تفریحی که در دنیا به عنوان یکی از منابع جذب توریست به حساب می آید، در سال های اخیر در ایران نیز مورد توجه بیشتری قرار گرفته و در سواحل جنوبی کشور امکانات لازم برای غواصی تفریحی قرار داده شده است.

به طور کلی غواصی در کشور شغلی نوظهور و روبه رشد است و بازارکار آن ،به خصوص برای غواصان حرفه ای، در حال گسترش می باشد.

وضعیت استخدام غواص در برخی کشورهای جهان به شرح زیر است :

استرالیا - در بازه زمانی5 سال گذشته میزان استخدام غواصان رشد2.7 درصدی داشته و رشد زیادی در آینده برای آن پیش بینی شده است.

درآمد غواص

غواصان با توجه به نوع شغل و میزان مهارت خود، درآمدهای متفاوتی دارند. مثلا غواصان حرفه ای که در بخش های صنعتی مثل بخش نفت و گاز کار می کنند، علیرغم سختی کار زیاد، درآمدهای بالایی نیز دارند. سطح تخصص و مهارت غواص در میزان دستمزد او بسیار موثر است.

میزان درآمد غواص در برخی از کشورهای جهان عبارتند از :

آمریکا - متوسط درآمد سالانه غواصان حرفه ای مطابق با آخرین آمارها در سال 2013، 46,900 دلار بوده است.

استرالیا - متوسط درآمد سالانه غواصان43.500 دلار (قبل از کسر مالیات) می باشد.

انگلستان – اغلب غواصان روزانه دستمزد گرفته و حدود150 تا200 روز در سال کار می کنند. درآمد آنها بسته به نوع کارشان از روزانه 183 دلار تا1500 دلار است.

شخصیت های مناسب شغل غواصی

در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و ... برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین این عوامل ویژگی های شخصیتی می باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی های منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.

به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ های شخصیتی ای که برای این شغل معرفی می شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.

برخی از شخصیت های مناسب شغل غواصی بر اساس شخصیت شناسی MBTI :

ESTP این تیپ شخصیتی عاشق هیجان، تفریح و کارهای نشاط آور است. او به اکنون بها می دهد و می خواهد با دیگران سروکار داشته باشد. توانایی اقدام سریع و به موقع یکی از ویژگی های او می باشد که در این شغل بسیار مفید است.

ISTP این تیپ شخصیتی از کارهای پویا و چالشی لذت می برذ. او دوست دارد به دیگران کمک کرده و از انعظاف پذیری و ریسک پذیری کافی در کار خود برخوردار است.

ISFP این تیپ شخصیتی از ارائه خدمت به دیگران و رفع نیازهای آنها لذت می برد. او محیط کاری چالشی و پر هیجان را دوست دارد.