مکان های دیدنی و جاذبه های گردشگری تبریز
موزه‌ی مشروطه‌ی تبریز خانهی انقلاب مشروطه خواهان
خانه مشروطه که معروف ترین و پرافتخارترین خانه تاریخی شهر تبریز است در اوج انقلاب مشروطه محل تصمیم گیری های سرنوشت ساز سران مشروطه بوده است خانه مشروطه تبریز در یکی از محله های قدیمی شهر تبریز به نام راسته کوچه روبروی مسجد جامع و در غرب بازار تبریز در خیابان شهید مطهری قرار گرفته است.
این بنا به سبک معماری دوره قاجار ساخته شده و ملک شخصی حاج مهدی کوزه کنانی بوده است. این بنا با ۱۳۰۰ متر مربع مساحت، در دو طبقه ساخته شده است. از ویژگی‌های منحصر به فرد خانه مشروطه می‌توان به پنجرههای ارسی، درب‌های منب‌کاری‌شده، غلام‌گردش، کلاه فرهنگی و نورگیر اشاره کرد.
موزه مشروطه نیز پس از ایجاد تغییراتی در تالارها و اتاق های خانه مشروطه و به نمایش درآوردن اسناد تاریخی مربوط به انقلاب مشروطه در سال ۱۳۷۵ خورشیدی تأسیس شده است.
از مهم‌ترین آثار تاریخی این موزه می‌توان به سلاح کمری ستارخان، فرش مشروطه، وسایل شخصی سران مشروطه و دیگر مدارک مرتبط با انقلاب مشروطه اشاره کرد.
بزرگان مشروطه پس از به توپ بسته شدن مجلس شورای ملی توسط محمدعلی شاه، در خانه مشروطه جمع شده و به همفکری می پرداختند.
همچنین این مکان محل تشکیل جلسه های انجمن تبریز و مرکز فرماندهی مجاهدان در طی محاصره ۱۱ ماهه تبریز و نیز مرکز تصمیم گیری برای پایین آوردن پرچم‌های تسلیم در برابر شاه قاجار بوده است.
از افراد مهمی که در این مکان به فعالیت و همفکری پرداخته اند می‌توان ستارخان،باقرخان، ثقةالاسلام تبریزی، حاجی میرزا آقا فرشی و بنیان‌گذار این مجموعه حاج مهدی کوزه‌کنانی را نام برد. این بنا در حدود تاریخ ۱۲۴۷ هجری خورشیدی (۱۸۶۸ میلادی) توسط حاج ولی معمار تبریزی ساخته شده است.
در خانه مشروطه تبریز موزه تندیس هایی از شخصیت ها و مجاهدین صدر مشروطیت همچون ستارخان، باقرخان، میرزا مهدی کوزه کنانی، حسن خان باغبان، علی مسیو، شهید ثقةالاسلام، جهانگیرخان صور اسرافیل، میرزا ابراهیم آقا صبا، میرزا اسماعیل نوبری و … به نمایش گذاشته شده است
عکس‌هایی از مظفرالدین شاه، محمدعلی شاه و دسته های مخالف مشروطه، دستگاه چاپ ژلاتینی (پلی کپی دستی) جهت تکثیر شب نامه‌های دوره مشروطه، تصویر اسناد تاریخی مربوط به انقلاب مشروطیت و فرمان مشروطیت را نیز می‌توان در همین خانه دید.
حیاط زیبا و شجر و حوضخانه سرسرا مجموعه ای زیبا را فراهم آورده است. نورگیر سرسرا بر روی چهار ستون بلند با سر ستون های گچبری استوار شده، داخل آن با آئینه و شیشه‌های رنگی به طرز جالب توجهی زینت یافته است.
در طبقه اول 6 اتاق و سرسرا و در طبقه دوم یک سالن بزرگ (طنبی) به ابعاد 6×9 متر و 6 اتاق در سرسرا وجود دارد.
جالبترین و زیباترین قسمت بنا، سرسرا و اتاق مشرف به حیاط در طبقه دوم می باشد که در آن در و پنجرههای مشبک با شیشه الوان به کار رفته است.
اتاق های جانبی (گوشوار) دارای سقفی چوبی با تزئینات برجسته هشت ضلعی است و درهای چوبی با طرح های برجسته اسلیمی و گل و برگ زینت داده شده است.ساختمان از سنگ و آجر و خشت تشکیل شده است.
این بنا به لحظ اهمیت تاریخی در سال 1354 شمسی به شماره ثبت 1171 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و در سال 1367 توسط سازمان میراث فرهنگی کشور خریداری شده است. اقدامات مرمتی آن نیز پس از تملک به مرحله اجرا در آمده و سعی شده است به الگوهای معماری، تاریخی توجه کافی شود.
علاقه‌مندان و گردشگران تبریز همه روزه می تواند موزه مشروطه تبریز بازدید کنند.
این خانه در ضلع غربی بازار تبریز و در محلی به نام راسته کوچه روبروی مسجد جامع این شهر قرار دارد. خانه مشروطه به سبک معماری دورهٔ قاجار و توسط حاج ولی معمار معمار تبریزی، در سال ۱۲۴۷ ساخته شده است.
این بنا با ۱۳۰۰ متر مربع مساحت، در 2 طبقه ساخته شده‌است. از ویژگی‌های منحصر به فرد خانهٔ مشروطه می‌توان به پنجرههای ارسی، درب‌های منب‌کاری‌شده، غلام‌گردش، کلاه‌فرهنگی و نورگیر اشاره کرد.
تمام پنجرههای بیرونی خانه ارسی‌های تمام قدی هستند که با رنگهای سرخ و سبز و سفیدشان پرچم 3 رنگ این خاک و دیار را به اذهان متبادر می‌کنند. بازی نور و رنگ از درون خانه دیدنی‌تر است.
خانه مشروطه در اصل متعلق به حاج مهدی کوزه کنانی از فعالان مشروطه در تبریز بوده که در اختیار مشروطه چیان قرار می‌گرفت.
بزرگان مشروطه پس از به توپ بسته شدن مجلس شورای ملی توسط محمدعلی شاه، در خانهٔ مشروطه جمع شده و به همفکری می‌پرداختند. همچنین این مکان مرکز فرماندهی مجاهدان در طی محاصرهٔ ۱۱ ماههٔ تبریز و نیز مرکز تصمیم‌گیری برای پایین‌آوردن پرچم‌های تسلیم در برابر شاه قاجار بوده‌است.
در این خانه عکس‌ها، مجسمه‌ها و اشیایی که مورد استفاده قرار می‌گرفت به نمایش گذاشته شده است. از مهم‌ترین آثار تاریخی این موزه می‌توان به سلاح کمری ستارخان، فرش مشروطه، وسایل شخصی سران مشروطه و دیگر مدارک مرتبط با انقلاب مشروطه و همچنین مجسمه و عکس‌های آن دوران اشاره کرد.
مجسمه‌هایی از حسین خان باغبان، حاج علی دواچی، ثقة الاسلام تبریزی، حاج علی ختایی، هوارد، کربلایی علی موسیو، شیخ علی اصغر لیلاوایی، آخوند خراسانی، علی اکبر دهخدا و زینب پاشا (تنها زن در صفوف مشروطه خواهان) به همراه مهرهای مختلف گروه‌های انقلابی.
عکس‌هایی از مظفرالدین شاه، محمدعلی شاه و دسته‌های مخالف مشروطه، دستگاه چاپ ژلاتینی (پلی کپی دستی) جهت تکثیر شب نامه‌های دوره مشروطه، تصویر اسناد تاریخی مربوط به انقلاب مشروطیت و فرمان مشروطیت را نیز می‌توان در همین خانه دید.
از گران‌بهاترین اشیای این خانه یکی هم اسلحه کمری ستارخان است که یک قبضه تپانچه ماوزر 10 تیر روسی است، به همراه غلاف چرمی آن که توسط یدالله خان سردارملی پسر ستارخان به گنجینه مشروطیت اهدا شده است.
خانه مشروطه به خاطر اهمیت تاریخی در سال 1354 با شماره 1171 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
تاریخچه بنا
نخستین مالک این خانهی تاریخی که در سال ۱۲۴۷ به دست حاج ولی معمار ساخته شد، حاج مهدی کوزه‌کنانی معروف به ابوالمله یکی از بازرگان خوشنام و طرفداران آزادی بود. پس از آنکه محمدعلی شاه مجلس را به توپ بست
در سال ۱۲۸۷ حاج مهدی کوزه‌کنانی برای پشتیبانی از مشروطه‌خواهان این خانه را در اختیار آنها قرار داد و این خانه محل تجمع برجسته‌ترین چهره‌های مشروطه در آذربایجان شد که از جمله آنها می‌توان به ستارخان، باقرخان، ثقه‌الاسلام تبریزی، حاجی میرزا آقافرشی و البته خود حاج مهدی کوزه‌کنانی اشاره کرد.
موزه مشروطه نیز در سال ۱۳۷۵ و در پی تغییرات در تالار و اتاق‌ها و به نمایش درآمدن اسنادی از انقلاب مشروطه تاسیس شد. پس از جنگ جهانی دوم و اشغال آذربایجان توسط شوروی(در سال‌های ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵ ) نیز به محلی برای اجلاس سران فرقه دموکرات آذربایجان تبدیل شد.
معماری خانه مشروطه
این بنای زیبا در حدود ۱۳۰۰ مترمربع مساحت دارد و در دو طبقه از سنگ و آجر و خشت ساخته شده است.
معمار این بنا که حاج ولی معمار است، پس از سال‌ها زندگی در روسیه در سال ۱۲۴۷ به ایران آمد و این بنای زیبا را به سبک معماری زمان قاجاریه بنا نهاد. در طبقه‌ی اول آن ۶ اتاق وجود دارد و در طبقه‌ی دوم یک سالن بزرگ با ابعاد ۶×۹ متر و ۶ اتاق در سرسرا (محوطه‌ای در داخل عمارت که چند اتاق یاراهرو به آن راه دارند)
یکی از قشنگ‌ترین قسمت‌های خانه، سرسرا و اتاقی رو به حیاط است که در طبقه‌ی دوم قرار دارد و در و پنجرههای مشبک آن با شیشه‌های رنگی مزین شده‌اند. نورگیر سرسرا هم روی ۴ ستون با سرستون‌هایی با گچبری قرار دارد و درون آن با آیینه و شیشه‌های رنگی تزیین شده است.
از ویژگی‌های معماری قاجاریه که در این بنا هم دیده می‌شود:
تزیینات بی‌نظیر، نورگیرها و چشم‌اندازهایی موسوم به کلاه‌فرنگی (ساختمان‌های تزیینی شاهانه که معماری آنها نیمی ایرانی و نیمی اروپایی است)،
ستون‌ها و سرستون‌های دارای گچبری، درهای منبت‌کاری شده و پنجرههای ارسی است که هرکدام به نوبه‌ی خود ذوق و هنر ایرانی را به نمایش می‌گذارند.
تمامی پنجرههای این خانه، ارسی‌‌هایی ( پنجرههای مشبکی که به جای گشتن روی پاشنه گرد به بالا می‌‌روند و در محفظه‌‌ای که روی آن قرار گرفته جای میگیرند) هستند که با رنگهای قرمز، سبز و سفیدشان زیبایی خانه را دوچندان کرده‌‌اند.
منبع : ویکی پدیا
جاذبه های گردشگری تبریز