شهرستان های بوشهر
معرفی بندر گناوه
شهر ساحلی گناوه از مهم ترین بنادر شهر بوشهر است که بین بندر دیلم و بندر بوشهر قرار گرفته است. گناوه جلگه‌ای خشک و بیابانی با آب و هوایی گرم و مرطوب است. این شهر را در قدیم گنابا، گنفه، جنابه و جنابا می‌گفتند. گناوه متشکل از اقوام مختلف دیلم، لر، عرب و دشتی است. گویش مردمان این سرزمین فارسی با لهجه بندری یا جنوبی است که با گویش‌های لری و سیوندی ترکیب شده است و هم چنین تعدادی کلمات انگلیسی، پرتغالی و غربی دارد.
پایه اقتصاد شهر تجارت با کشورهای حاشیه خلیج فارس به ویژه امارات، کشاورزی و ماهیگیری است. گناوه را شهر پرورش میگو به صورت پیشرفته در سطح کشور می دانند. صنایع دستی گناوه ریشه در موقعیت ساحلی آن دارد که شامل گبه بافی، لنج سازی، قایق سازی، عبا بافی، قالی بافی و حصیر بافی میشود.این شهر با قدمت طولانی 1500 ساله آثار تاریخی زیادی را در خود جای داده است. از جاذبه‌های تاریخی گناوه چندین تپه باستانی است که برخی متعلق به بعد از اسلام و برخی مربوط به دوره ساسانیان میشود. از جمله آن‌ها تپه تل تل، تپه مهد حیدر، تل پرافتو و تل گوری است. پناهگاه مال قائد از جاذبه‌های ثبت شده در فهرست آثار ملی کشور است که در روستای مال قائد گناوه واقع شده است و از مهم ترین جاذبه های شهر به شمار می آید.
امامزاده سلیمان بن علی، مقبره بی‌بی مریم، قدمگاه حضرت عباس از اماکن متبرکه گناوه میباشد. از دیگر جاذبه‌های آن بازارهای تجاری است که کالاهای ارزان قیمت متنوعی را به معرض فروش گذاشته است. گناوه از زیباترین و کم نظیرترین بنادر جنوبی کشور است که با سواحل ماسه‌ای، صدف‌های دریای و نیز صدای مرغان دریایی شوق رفتن را از گردشگران میگیرد و آن‌ها را ساعت‌ها به تماشای غروب‌های سحرانگیز در ساحل خلیج نیلگون فارس و امواج آرام وا می‌دارد.
بر اساس سرشماری سال 1389 ، جمعیت این شهرستان بالغ بر 9500 نفر میباشد. مساحت آن در حدود 1840 کیلومتر مربع میباشد. این شهرستان از چهار جهت اصلی با مناطق ذیل همجوار میباشد:
شمال شرقی : استان فارس
شمال غربی : شهرستان دیلم
شرق : شهرستان دشتستان
غرب : دریای خلیج فارس
جنوب : شهرستان بوشهر
تقسیمات کشوری:
شهرستان گناوه از 2 بخش ، 2 دهستان ، 2 شهر و 51 روستا تشکیل شده است.
بخش های شهرستان گناوه:
بخش مرکزی
بخش ریگ
دهستان و شهرهای بخش مرکزی:
دهستان حیات داوود
شهر بندر گناوه
دهستان و شهرهای بخش ریگ:
دهستان رود حله
شهر بندر ریگ
طبیعت و رودخانه ها:
این شهرستان از هوای خشک و بیابانی برخوردار است. رودخانه حله با ادغام با 2 رودخانه ی دالکی و رودخانه ی شاپور ، با عبور از دهستان حله (واقع در شهرستان گناوه) ، به دریای خلیج فارس میریزد. همچنین رودخانه شور از ارتفاعات گچ ترش زاگرس و کلاه فرنگی نشات گرفته و از بین دهستان حیات داوود (واقع در شهرستان گناوه) و شبانکاره میگذرد و واقع در محلی بنام "خور مزین" ، به دریای خلیج فارس میریزد. 2 رودخانه مذکور ، دارای آبی شور مزه هستند.
تجارت و کسب و کار گناوه
مبنای اقتصاد و درآمد ساکنان گناوه ، از طریق تجارت با کشورهای عربی و حوزه خلیج فارس به ویژه امارات متحده ی عربی میباشد. ابتدای سه راهی بندر ریگ ، شهرک صنعتی بندر ریگ واقع شده است که کارخانجات تولیدی متعددی از جمله کارخانه های ذیل اشاره کرد:
کارخانه تولید سیم و کابل
کارخانه تولید شیره خرما
کارخانه تولید بستنی و ژل خوراکی
کارخانه تولید ظروف یکبار مصرف
کارخانه تولید دیوار (جداره) کاذب
که یکی از موارد مصرف ظروف یکبار مصرف جهت نگهداری نشا و کاشت و تولید نهال و توسعه امر کشاورزی کاربرد دارد. همچنین محصولات کارخانه تولید دیوار کاذب در صنعت ساختمان سازی مورد استفاده قرار میگیرد.
شهرستان گناوه دارای کارخانه هایی با نام "طوفان" و "خلیخ فارس" میباشد که در زمینه تولید شیر و فرآورده لبنی فعالیت دارند کارخانه طوفان در 2 کیلومتری گناوه - گچساران تاسیس شده است و کارخانه تولید شیر خلیج فارس ، تولیدکننده ماست ، دوغ و فرآورده های لبنی میباشد. همچنین این شهرستان در زمینه پرورش میگو بسیار مدرن و توانمند است و در زمینه پرورش میگو با روش های نوین ، در سطح بسیار بالایی قرار دارد.
کارخانه دیگر ، کارخانه تولید آسفالت میباشد که واقع در 20 کیلومتری بندرگناوه (شهر گناوه) و کمی بالاتر از روستای پوزگاه تاسیس شده است. این شهرستان دارای 11 مرغداری ، 4 گاوداری سنتی میباشد که پایین بودن فعالیت در این زمینه بدلیل گرمای این منطقه میباشد. همچنین با استفاده از ابزارهای سنتی همچون تور و گرگور به صید میپردازند.
راه ها و جاده ها:
بزرگراه 88 کیلومتری که تا برازجان امتداد دارد.
راه فرعی 213 کیلومتری که بندر گناوه را به شهرستان ممسنی متصل میکند.
راه اصلی 65 کیلومتری که بندر دیلم ادامه دارد.
گناوه از دید تاریخ:
نام های قدیمی گناوه:
آنگونه که در کتب قدیمی آمده است ، نام شهر گناوه در گذشته با نام های ذیل مرسوم بوده است:
گنابا
گنفه
جنابه
جنابا
گناوه
آثار تاریخی گناوه:
شهر گناوه کنونی واقع در جنوب شهر گناوه قدیم شده است که در حال حاضر برخی آثار از گناوه قدیم کشف شده که شامل پی های مدفون شده ، طاق نماهای سنگی و ... برخی از آثار تاریخی و یا اشیای تاریخی شهر گناوه عبارتند از:
تیرسول (یا شن فشرده)
تل گنبد
تل گوری
تل مناره
تل امام زاده
کوپال
سکه ها
اشیای سنگی و سفالی
محله های شهر گناوه:
از جمله محله های شهر گناوه میتوان به محله های ذیل اشاره کرد:
محله عبد امام
محله بابا علیشاه
محله سادات
محله امامزاده
محله نوروزآباد
محله بازار
کوی مطهری
کوی سرخور
تجارت و کسب و کار:
مردم گناوه در زمینه کشاورزی و تجارت فعالیت دارند که میتوان به موارد ذیل اشاره کرد و آز آن ها بعنوان چرخ اقتصاد این منطقه یاد کرد:
تجارت با کشورهای حوزه خلیج فارس مثل امارات
ماهی گیری و صیادی
کشت و صادرات خرما
گردشگری
این مشاغل جزو مشاغل اصلی این منطقه بود ولی شغل کشاورزی در بعد گسترده تر مثل کشت گندم و جو بعد از خرما در این منطقه رواج دارد که یکی از مشکلات کشاورزان این منطقه ، کمبود آب مناسب برای کشاورزی است. بخشی از خرمای گناوه همچون خرمای سایر شهرستان های بوشهر ، صادر میشود و شغل دامداری در سطح محدود ، شامل حیواناتی همچون گاو و بز در جریان میباشد. در شغل تجارت با کشورها ، مشاغلی در خصوص عملیات و مشاغل بندر و بندرگاهی و ترخیص کالا در این منطقه وجود دارد.
صنعت گردشگری در گناوه:
ساحل شهر بندر گناوه جزو زیباترین سواحل ایران محسوب میشود و در پی پروژه زیباسازی سواحل ، یک پارک ساحلی در آن افتتاح شده است.
جزیره خارگ بعنوان یکی از زیباترین و قدیمی ترین جزایر خلیج فارس ، در نزدیکی شهرستان گناوه واقع شده است و به همراه سواحل و غروب های زیبا ، به یکی از جاذبه های گردشگری تبدیل شده است. همچنین وجود آثار تاریخی در این جزیره ، جذابیت این منطقه را دوچندان کرده است. در گذشته ، جزیره خارگ ، جزئی از توابع دهستان حیات داوود از توابع شهرستان گناوه بوده که پس از انقلاب ، پس از تقسیم بندی کشوری ، این جزیره جزو شهرستان های بوشهر منظور شد.
مشخصات جغرافيایی
شهر بندري گناوه در طول جغرافيايی ۵۰ درجه و ۳۱ دقيقه شرقی و عرض جغرافيايی ۲۹ درجه و ۳۴ دقيقه شمالی قرار دارد. بندر گناوه مركز شهرستان گناوه در ۱۶۰ كيلومتري شمال غربي بوشهر و در كرانه خليج فارس واقع است.
آب و هواي گناوه گرم و مرطوب است و ميزان بارندگي سالانه به طور متوسط ۱۵۰ ميلي متر است. راهي به طول ۸۸ كيلومتر به سمت جنوب شرقي كه تا برازجان امتداد دارد.
راه فرعي به طول ۲۱۳ كيلومتر به سمت شمال شرقي كه بندر گناوه را به مركز شهرستان ممسني پيوند مي دهد. راه اصلي به طول ۶۷ كيلومتر به سمت شمال غربي كه تا بندر ديلم كشيده شده است.
وجه تسميه وپيشينه تاريخی گناوه
نام اين بندر در كتاب هاي قديمي به صورت گنابا، گنفه، گناوه، جنابه و جنابا آمده است. بندر گناوه در ساحل خليج فارس بين بندر بوشهر و بندر ديلم واقع شده است. شهر گناوه كنوني در جنوب گناوه قديم بنا شده است. از گناوه قديم نقاطي باقي مانده است كه امروزه به نام هاي تيرسول (شن فشرده)، تل گنبد، تل گوري، تل مناره، و بالاخره تل امام زاده خوانده مي‌شود.
در ويرانه‌هاي اطراف گناوه، گوپال ( گل پخته استوانه اي شكل به صورت سفال زرد يا سرخ رنگ كه آن را به عنوان گلوله با منجنيق بر سر دشمن مي ريختند) فراوان به چشم مي خورد. درحال حاضر از گناوه قديم جز آثار سنگ ها و پي هاي مدفون در زير خاك و بازمانده تاق نماهاي سنگي آثاري مشهود نيست. گاه و بي گاه در درون گودال ها و حفره‌ها و در زير پي هاي عمارت هاي ويرانه، سكه‌ها و دست افزارها و مصنوعات سنگي و سفالي يافت مي‌شود.
اقتصاد
چرخ اقتصاد گناوه بر مدار ماهي گيري، كشاورزي، دامداري و تجارت با کشور های حوزه ی خلیج فارس در گردش است. تجارت و ماهي گيري كه مهم ترين درآمد بيش تر اهالي اين شهر را تشكيل مي دهد، مهم ترين رشته اقتصادي بخش گناوه را به وجود آورده است. كشاورزي به علت كمبود آب كشاورزي، منحصر به هرس و نگه داري درختان خرما و كشت ديمي گندم و جو بوده است و به زحمت تكاپوي احتياجات محلي را مي نمايد.
اما خرما مانند بيش تر نواحي ساحلي خليج فارس بازده خوبي داشته و جزواقلام صادراتي اين بخش محسوب مي‌شود. دام داري نيز با بهره اندك در بعضي نقاط رايج بوده و شامل گاو و بز مي گردد. بر روي هم گناوه هم از جهت كشاورزي و هم از نظر تجاري و عمليات بندري و ترخيص كالا و نيز از نظر توسعه صنايع كوچك داراي استعداد بسيار است.
موقعيت گردشگری گناوه
سواحل زيباي خليح فارس و غروب هاي سحر انگيز آن مهم ترين مكان هاي ديدني استان بوشهر را تشكيل مي دهند. جزيره خارک در نزدیکی شهرستان گناوه واقع شده است و از مهم ترين جاذبه‌هاي طبيعي منطقه و يکي از جزاير زيباي خليج فارس به شمار مي آيد. اين جزيره از مناطق بسيار قديمي منطقه بوده و داراي آثار تاريخي متعددي است. ساحل بندر گناوه یکی از زیباترین سواحل جنوب ایران است. از اقدامات زیباسازی ساحل پروژه ساخت پارک ساحلی است که قسمت اول آن افتتاح شده و قسمت دوم نیز در حال ساخت می باشد.
مشاهیر
از مشاهیر دینی شهر گناوه میتوان از شیخ محمد بحرانی، شیخ عبدالمهدی بحرانی، شیخ علی بحرانی (مؤلف کتاب تهذیب نفس)، عبدالخالق دشتی و محمد بدری و حسن داوودی میتوان نام برد
لینک های مرتبط :
معرفی استان بوشهر