شهرستان های بوشهر| معرفی شهرستان جم

 شهرستان های بوشهر| معرفی شهرستان جم

شهر جم مرکز شهرستان جم در استان بوشهر در جنوب ايران است. اين شهر يکي از شهرهاي آباد استان بوشهر است که در فاصله 265 کيلومتري با مرکز استان قرار دارد. اين شهر در مقايسه با بيشتر شهرهاي استان بوشهر ، آب و هوايي معتدل تر دارد ،ارتفاع اين شهر از سطح دريا حدود 700 الي 800 متر است.همچنين فاصله اين شهر تا خليج فارس 25 کيلومتر مي‌باشد.

کلياتي درباره شهر جم

شهر جم در منطقه‌اي کوهستاني با درجه حرارت متوسط 23 درجه سانتيگراد (8 درجه کمتر از عسلويه) واقع گرديده‌است.

رطوبت نسبي 34 الي 51 درصد (40 درصد پائين تر از عسلويه)

ميزان بارندگي 308 ميليمتر در سال و وزش بادهاي منطقه‌اي مناسب.

خنکترين شهر در استان بوشهر

تنها شهري در استان بوشهر که انواع مرکبات پرورش مي‌يابد.تقريبا کشت همه درختان در اين شهرستان با موفقيت انجام شده است.

دسترسي به منابع گاز و آب در بطن کوههاي همجوار.

قرار گرفتن اين منطقه در 60 کيلومتري منطقه عسلويه بدون آلاينده‌هاي محيطي و صوتي.

دسترسي به راههاي زميني، هوائي (فرودگاه) و همجواري با راه ترانزيتي به شيراز(مسافت تا شيراز 270 کيلومتر)

پتانسيل گسترش مراکز اقتصادي در بخش‌هاي کشاورزي، صنعتي و خدماتي.

اشتغال 42000 نفر بصورت مستقيم و 71500 نفر بصورت غير مستقيم و بالا رفتن سطح معيشتي و درآمدي مردم منطقه و شهرهاي همجوار.

توسعه مراکز فرهنگي، آموزشي، ورزشي و رفاهي در منطقه و بالا رفتن سطح سواد مردم.
قرار گرفتن پالايشگاه گاز فجر جم در اين شهرستان که بزرگترين پالايشگاه گاز خاورميانه و دومين پالايشگاه بزرگ گاز در جهان مي‌باشد.

شهرستان جم یکی از 10 شهرستان استان بوشهر میباشد که مرکز آن شهر جم میباشد. بر اساس سرشماری سال 1390 ، جمعیت این شهرستان ، در حدود 52 هزار نفر بوده است. بدلیل استقرار کارکنان واحدهای صنعتی مثل عسلویه ، نژادهای متفاوتی در این شهرستان مستقر هستند ولی اکثر آن ها فارس و بختیاری هستند. بدلیل سکونت کارکنان صنایع مستقر در عسلویه در این شهرستان ، جمعیت این شهرستان رو به افزایش است و با ازدیاد واحدهای صنعتی در مناطق مختلف استان ، جمعیت این شهرستان و شهرستان های همجوار افزایش می یابد.

شهرستان جم بدلیل وجود فرصت های شغلی فراوان ، شاهد ورود مهاجران فراوان با فرهنگ های گوناگون از سراسر استان بوشهر و سایر استان ها بوده است. در طی سالیان اخیر ، رشد اقتصادی این شهرستان چشمگیر بوده است.

مردم شهرستان جم ، عمدتا مسلمان شیعه هستند. در ممکن است برخی بخش های شهرستان ، از اهل تسنن هم وجود داشته باشد.

موقعیت جغرافیایی جم:

موقعیت جغرافیایی شهرستان جم از نظر 4 جهت اصلی ، با منطق ذیل همجوار میباشد:

    شرق و شمال شرق : استان فارس

    جنوب و جنوب غربی : شهرستان کنگان

    شمال : شهرستان دشتی

    شمال غربی : شهرستان دیر

بخش های شهرستان:

شهرستان جم بر اساس تقسیمات کشوری ، از 2 بخش ذیل تشکیل شده اند:

    بخش جم

    بخش ریز

شهرها:

شهرستان جم ، از شهرهای ذیل تشکیل شده اند:

    شهر جم

    شهر ریز

    شهر انارستان

بخش ریز از بخش جم بزرگتر است ولی بخش جم دارای تراکم جمعیت بیشتری است.

دهستان ها:

شهرستان جم از دهستان های متعددی از جمله موارد ذیل تشکیل شده است:

    دهستان جم

    دهستان کوری

    دهستان حیاتی

    دهستان انارستان

    دهستان تشان

    دهستان ریز

    دهستان بابامبارکی

بخش ریز از بخش جم بزرگتر است ولی بخش جم دارای تراکم جمعیت بیشتری است.

روستا و محله ها:

شهر جم از چندین روستا و یا محله بزرگ تشکیل شده است که عبارتند از:

    روستای ولایت

    روستای خواجه احمدی

    روستای قلعه کهنه

    روستای مالچه

روستای دولنگه (بهارستان) و روستای بهرباغ ، بزرگترین محله و روستاهای استان بوشهر میباشند.

راه ها و مسیرهای ارتباطی:

    مسیر اول : راه شهرستان جم - شهرستان مهر (شهرستان مهر از توابع استان فارس)

    مسیر دوم : آزادراه (4 خطه) شهرستان جم - عسلویه

    مسیر سوم : از طرف شمال و منتهی الیه انارستان - شهرستان دیر و شهرستان دشتی




حدود جغرافيايي

اين شهرستان از شمال و شرق به بخش اسير شهرستان مُهر دراستان فارس از جنوب به شهرستان کنگان و از غرب به شهرستانهاي دشتي و دير محدود مي‌شود.

جم از نظر فرهنگي و ارتباطي

اين شهرستان از يک طرف به شهرستان فيروز آباد از توابع استان فارس متصل از طرف ديگر از طريق اتوبان 4 خطه جم – عسلويه به منطقه عسلويه قطب اقصادي انرژي ايران متصل گرديده است . وجود منابع کاري فراوان در اين منطقه جم را به يک شهرستان مهاجر پذير تبديل کرده است که نتيجه آن ورود فرهنگ هاي گوناگون به اين منطقه است. با پيشرفتي که شهرستان جم در سالهاي اخير داشته است انتظار مي‌رود بزودي جم به يکي از شهرستانهاي بزرگ در استان بوشهر مبدل گردد.

توابع

اين شهرستان داراي دو بخش – دو شهرو پنج دهستان مي‌باشد که (جم و ريز) نام دو شهر و دو بخش اين شهرستان مي‌باشند و دهستان‌هاي آن نيز از اين قرارند: (جم- کوري حياتي – انارستان – تشان – ريز).

همچنين مرکز اين شهرستان يعني شهر جم نيز از چندين روستاي بزرگ شکل گرفته‌است که عبارت‌اند از :ولايت – خواجه احمدي – قلعه کهنه و مالچه . از نظر وسعت بخش ريز از بخش جم بزرگ‌تر است اما از لحاظ جمعيت و تراکم جمعيتي بخش جم جمعيت بيشتري را در خود جاي داده‌است.

همچنين روستاهاي دولنگه (بهارستان)، انارستان و بهرباغ که هر سه از بزرگ‌ترين روستاهاي استان بوشهر هستند نيز در اين شهرستان قرار دارند.

هم اکنون با توجه به سکونت خانواده‌هاي کارکنان بخش‌هاي مختلف صنعتي شاغل در عسلويه، جمعيت اين شهر به شکل چشم گيري در حال افزايش است.

دين

با وجود اينکه جم در ناحيه‌اي ميان شهرستان‌هاي سني نشين جنوب استان فارس و بوشهر واقع شده‌است ولي مردم بومي اين شهرستان، عمدتا شيعه هستند، با اين همه در ميان شهرک نشينان جمعيت چندي از اقليت‌هاي زرتشتي ، مسيحي و يهودي و نيز اهل سنت زندگي مي‌کنند.

نژاد و زبان

تقريبا همه نژاد‌هاي ايراني از فارس و و لر و بختياري و… در شهرستان جم وجود دارد ولي مردم بومي اين شهرستان اکثرا فارس ،و فارس-بختياري هستند. مردم اين شهرستان به زبان فارسي سليس و روان صحبت مي‌کنند.لهجه مردم جم فارسي با گويش وي‍‍ژه است.

يکي از لهجه‌هاي روان واصيل زبان فارسي در اين منطقه رواج دارد که داراي ويژه گي هايي تقريبا منحصر به فرد است به عنوان نمونه مي‌توان از تلفظ صداي (آ)در کلمات((خانه، شانه، لانه، باران و…)) ياد کرد نمونه ديگر مربوط به کار برد شناسه‌هاي ((مان، تان، شان))به صورت کامل است يعني در صحبت هاي روزمره مردم ترکيبات صحيح وکاملي همچون ((خانه مان ، پولتان ،خودشان و…)) بدون تبديل الف به (و) ـ که در بيشتر لهجه‌هاي کشورمان رايج است به وفور به کار مي‌رود .

نقاط ديدني

کوه پرديس (پدري) – باغ‌هاي ليمو و زيتون – پير بي‌بي‌ بانو – پير بيراهه آبگرمک(امام زاده جعفر)(باغها و آبشارهاي زيبا) – جنگل گلوبردکان ريز (يک جنگل انبوه با رودي نسبتاً دائمي که از ميان آن مي‌گذرد. که در شمالي ترين قسمت ريز قرار دارد) – مناظر زيباي گود لح (چشم‌اندازهايي زيبا در پشت کوه‌هاي بهرباغ و علي‌آباد) – حمام قاجاريه – آسياب علي‌آباد (طاحونه حاجي مظفر) – رشته قنات قره چناق – تنگ حنا – بنو تنگمان – باغ پدري – سي‌سواران – باغ‌هاي بيدخوار، نرگسي، بيدبلند،كوري،منظر،حاجي آباد،صيدي ، پهگو، فرامرزي، انارستان و ديگر روستاهاي زيباي جم و ريز – مناطق باستاني دايو و گلوقلات (گير کلات) – پير گلدسته – سد و گورستان تاريخي و باغهاي روستاي غربه – بناهاي تاريخي روستاي حرميک-رشته قنات قديمي روستاهاي تشان ودرهبان

آب و هوای شهر جم

این منطقه در 65 کیلومتری منطقه عسلویه همراه با آلاینده‌های محیطی است. شهر جم در منطقه‌ای کوهستانی با درجه حرارت متوسط ۲۳ درجه سانتیگراد (۸ درجه کمتر از عسلویه) از خنکترین شهرهای استان بوشهر است. رطوبت نسبی آن ۳۴ الی ۵۱ درصد (۴۰ درصد پائین تر از عسلویه) و میزان بارندگی آن ۳۰۸ میلیمتر در سال است. دارای وزش بادهای منطقه‌ای مناسبی است.

اقتصاد

وجود منابع کاری فراوان و پیشرفتهای اقتصادی در این منطقه جم را به یک شهرستان مهاجر پذیر تبدیل کرده است که نتیجه آن ورود فرهنگ‌های گوناگون به این منطقه است. از ویژگی های اقتصادی جم:

    توسعه مراکز فرهنگی، آموزشی، ورزشی و رفاهی در منطقه و بالا رفتن سطح سواد مردم.

    پتانسیل گسترش مراکز اقتصادی در بخش‌های کشاورزی، صنعتی و خدماتی.

    اشتغال ۴۲۰۰۰ نفر بصورت مستقیم و غیر مستقیم و بالا رفتن سطح معیشتی و درآمدی مردم منطقه و شهرهای همجوار.

    جم در استان بوشهر از جهت کشت انواع مرکبات و گونه های دیگر گیاهی و درختی کم‌نظیر است.
    دارای منابع گاز و آب در بطن کوههای همجوار.

راههای ارتباطی

این شهر از یک طرف به شهر فیروزآباد از توابع استان فارس و سپس به شیراز (مسافت تا شیراز 300 کیلومتر) متصل است.

تاریخ جم

رضا طاهری از پژوهشگران تاریخ و جغرافیای خلیج فارسدر کتاب از مروارید تا نفت پیشنیه جم را در سه دوره بررسی می‌کند.

دوره ایلامی و هخامنشی تا ساسانیان، دوره اسلامی قرن‌های اولیه هجری قمری، دروه قاجار. و معتقد است جم علاوه بر دوران درخشان تاریخی قبل از اسلام از پیشینه بسیار صنعتی و کشاورزی در دوران اسلامی و به خصوص سال‌های شکوفایی تمدن بازرگانی و دریانوردی سیراف برخوردار است. در این دوره که آثار زیادی از آن باقی‌مانده است کشاورزی، صنعت قنات و کاریزکنی و حجاری و کوزه‌گری از رونق بالایی دارد. جم مهمترین پشتیبان صنعتی و کشاورزی مردمان ثروتمند و بازرگان سیرافی بود و علاوه بر تامین مایحتاج آب و خوراک سیرافیان، محل زندگی تابستانه خانواده‌های سیرافی بود.

هنر اصلی مردم این ناحیه کوزه گری بوده است که در هنگام کاوشگری در هر یک از این نواحی می توان نمونه هایی از آن را دید. وجودنقش های گوناگون و با رنگها و طرح های پیچیده بر روی آثار باقی‌مانده از این مردمان، نشان دهنده‌ی پیشرفت چشمگیر هنر کوزه گری در اعصار گذشته‌ی تاریخ جم است.

عالمان برجسته

    آیت‌الله فاضل جمی: ازآثار وی که به یادگار مانده کتاب منشات فاضل می‌باشد. آرامگاه وی در مسجد حاج شیخ شهر جم است.

دانشگاه های شهر

    دانشکده فنی و مهندسی جم

    دانشگاه پیام نور جم

    دانشگاه آزاد اسلامی جم

 لینک های مرتبط :

معرفی استان بوشهر