آداب و رسوم مردم سیستان و بلوچستان در نوروز

آداب و رسوم مردم سیستان و بلوچستان در نوروز

عید نوروز در سیستان و بلوچستان از مراسم بسیار پراهمیت است و مردم این خطه، چند روز قبل از عید علاوه بر خانه تکانی و تهیه لباس‌های نو، با تهیه سه گونه خوراک ویژه نوروز یعنی کلوچه زابلی، بورک و تجگی به استقبال نوروز می‌روند.

در سیستان توأم با مراسم گوناگون نوروز می‌توان ارتباط متقابل طبیعت و افراد را مشاهده کرد.

تهیه این شیرینی‌ها به‌صورت دسته جمعی و با تقسیم کار، علاوه بر ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی، همبستگی را ‌میان افراد ایجاد می‌کند.

خانه‌تکانی قبل از عید

در سیستان خانه‌تکانی به مفهوم واقعی انجام می‌شود، یعنی هر آنچه قابل شستشو باشد از وسایل خانه گرفته تا وسایل شخصی حتی قالی، قالیچه و سایر زیر اندازها باید شسته شود. البته قبل از شستشو نیز باید تعمیر منزل انجام شود.

کاسه شکستن

در سپیده دم تحویل سال نو بر اساس یک سنت قدیمی سیستانی تمامی ظروف سفالی که در عرض یکسال از آن‌ها بهره‌برداری شده است‌(کاسه و کوزه) شکسته می‌شد و تکه پاره‌های آن‌ها پشت بام جای می‌گرفت و یا بالای بام برده و می‌شکستند.

این کار تقدس داشت، زیرا معتقد بودند اگر این کار صورت نگیرد ارواح پلید که درون آن‌ها جای می‌گرفته‌اند، خانواده و اعضای آن‌ها را ناخوش و زرد موی می‌کنند.

عیادت از داغداران و خانواده‌های درگذشتگان

میان مردم این منطقه مرسوم است که اگر کسی تا یک ماه قبل از عید فوت کرده باشد، باید سال او را بزنند، یعنی یاد او در آخر سال گرامی داشته شود. اقوام و آشنایان نیز بعد از برگزاری سال برای برگزاری هر جشن آزاد هستند.

آن‌ها همچنین برای درگذشتگان، نان روغنی می‌پزند و ‌میان افراد مستحق تقسیم می‌کنند، علاوه بر آن به صورت نقدی نیز نذرهایی پرداخت می‌شود.

صله رحم

بعد از مراسم تحویل سال، خویشاوندان در مکانی جمع شده و به صورت دسته جمعی به خانه آشنایان و دوستان می‌روند. در این مراسم، مردم از بیماران نیز عیادت می‌کنند.

مراسم سیزده به در

آخرین جشن نوروز، مراسم سیزده به‌در است. در این روز مردم سیستان از خانه بیرون می‌روند و سبزه عید را نیز در آب روان می‌اندازند. زنان سیستان معتقدند که دختران جوان‌(دم بخت) حتماً باید سبزه را گره بزنند تا بخت آن‌ها در اصطلاح بلند شود و همراه با آن همچنین اورادی را زیر لب زمزمه می‌کنند.