آداب و رسوم مردم مازندران در نوروز

 آداب و رسوم مردم مازندران در نوروز

مردم مازندران در عید باستانی نوروز، آداب و رسوم و بازیهای محلی زیادی دارند، یکی از مراسم مردم استان در آستانه عید نوروز، نوروز خوانی است که از چند روز مانده به عید آغاز می شود.

نوروز خوانان پانزده روز قبل از فرا رسیدن عید نوروز به داخل منازل مردم می روند و با خواندن اشعار در مدح امامان و ترانه‌های محلی، طلیعه سال نو را به آنان مژده می‌دهند.

نوروز خوانان چند نفر هستند که یک نفر اشعار را می خواند، یک نفر ساز می زند، نفر دیگر که به آن کوله کش یا بارکش می گویند هدایای مردم را جمع آوری می کند. نمونه ای از اشعار نوروزخوانی:

باد بهارون بیمو / نوروز سلطون بیمو/ مژده دهید به دوستان /

گل به گلستون اومد / بهار آمد بهار آمد خوش آمد/ علی باذولفقار آمد، خوش آمد/

نوروزتان نوروز دیگر / شما را سال نو باشد مبارک/

صاحب خانه نیز با دادن پول، شیرینی، گردو، تخم مرغ و چیزهای دیگر از آنان پذیرایی می‌کند.

هنگام تحویل سال افراد خانواده دور سفره هفت‌سین که با ظرافت و سلیقه خانم خانه چیده شده می‌نشینند و در حالیکه پدر خانواده دعای تحویل می‌خواند منتظر سال نو می‌شوند،در گذشته که امکانات ارتباطی مانند رادیو و تلویزیون نبود با تیراندازی یا گفتن اذان سال جدید را به همه اعلام می‌داشتند.

بعد از این که سال نو شد کسی که به عنوان مادرمه انتخاب شده با مجمعی که در آن قرآن، آیینه، آب، سبزه و شاخه‌های سبز جوان قرار دارد وارد خانه می‌شود چهارگوشه اتاق‌ها را آب می‌پاشد قرآن را کنار سفره هفت‌سین می‌گذارد و شاخه‌های سبز (درخت آلوچه) را به این نیت که سال سرسبز و خوش و خرمی برای خانواده باشد، جلوی در اتاق آویزان یا روی طاقچه اتاق می‌گذارد.

در این روز مادر خانه، غذای عید، سبزی پلو با ماهی ،مرغ یا گوشت درست می کند. علاوه بر آن غذایی به عنوان خیرات برای اموات می‌پزند و بین مردم پخش می‌کنند.

عید دیدنی و دیدار بزرگان فامیل و محل ، از دیگر رسوم مردم در شروع سال نو است که تا 13 عید ادامه دارد.

در غروب شب اول سال نو به این اعتقاد که چراغ خانه آنها همیشه روشن و نورانی باشد، بر سر در خانه‌ها شمع یا شعله آتش آویزان می‌کنند.

در استان مازندران در ایام عید ، بازی های محلی جذابی هم برگزار می شود. چلیک مارکا : بازیکنان به دو گروه تقسیم می شوند، برای بازی دو تکه چوب یا چلیک و چوب بزرگ یا مارکا نیاز دارند. ابتدا گروه اول، چوب کوچک را روی گودالی قرار می دهند سپس با چوب بزرگ به زیر چوب کوچک کی زنند و آن را به طرف بالا پرت می کنند . چوب هر یک از بازیکنان که مسافت بیشتری را طی کند، آن گروه برنده می شود افراد بازنده باید به برندگان سواری بدهند.

رزین کا: رزین وسیله چوبی به شکل Y است که تکه نوار لاستیکی به دو سر انتهای چوب بسته می شود، بازیکن با گذاشتن سنگ لای لاستیک و کشیدن آن به طرف عقب سنگ را پرتاب می کند و گنجشک شکار می کند.

آغوزکا یا گردو بازی: بازیکنان گردو ها را دو به دو روی یکدیگر چیده و هر یک به نوبت با گردویی به نام کل یا تیره گردوی بزرگ تر به گردوها می زنند. اگر نفر اول به گردو ها زد و آنها را انداخت فعلا" برنده محسوب می شود و بقیه بازیکنان باید به تیره او بزنند هر کسی موفق شد صاحب همه گردوها می شود در غیر این صورت نفر اول همه گردوها را جمع می کند.

ریسمان بازی: از بازی های نمایشی سنتی مازندران به ویژه در غرب استان، ریسمان بازی است. این بازی غالبا در ایام عید و مراسم عروسی برگزار می شد. ریسمان بازان دو نفر هستند یک نفر به عنوان بند باز بالای طناب راه می رود و دیگری به نام شیطانک در پایین می ایستد. بند باز بالای طناب با گذاشتن مجمع روی سر یا سوار شدن روی دوچرخه روی طناب راه می رود و شیطانک نیز در پایین با درآوردن شکلک و حرکات خنده آور تماشاچیان را سرگرم می کند بعد از پایان نمایش شیطانک در بین تماشاچیان می چرخد و پول و شیرینی جمع می کند از صاحب خانه نیز پول و شیرینی می گیرند.