آداب و رسوم مردم البرز در نوروز
تاریخ و آثار باقی مانده از گذشته های دور، گواهی بر سکونت و زندگی اجتماعی در دامنه البرز است و پس از ظهور و رواج اسلام نیز وجود امامزاده ها و اماکن متبرکه متعدد در این منطقه خود نشانه دیگری از اهمیت و آبادانی این منطقه به شمار می رود.
از نوروزخوانی و پختن سمنو و دیگر خوراکی ها گرفته تا خانه تکانی و شال اندازی و کاشت سبزه و زیارت اهل قبور، همه و همه از رسوم خوشایند برای پیشواز از بهار بوده است که کم و بیش هنوز هم در جای جای این استان همچون ایران پهناور رواج دارد.
اکنون اما از نوروزخوانی و یا رسم شال اندازی در این دیار دیگر خبری نیست هرچند که گفته می شود این آیین در برخی نقاط از جمله روستاهای طالقان و ساوجبلاغ استان البرز کماکان رواج دارد.
یکی دیگر از آداب جالب و جذاب رفتن به گورستان در شب قبل از سال نو بوده است و نقل می کنند هر خانواده ای مقداری "توتک” خوراکی مخصوص نوروز و دیگر خوراکی ها نظیر توت خشک، مغز گردو ، نخودچی، انجیر خشک و کشمش را در سینی های مسی می چیدند و آن را به عنوان نذری به عموم مردم تعارف می کردند و تا قبل از تاریکی هوا به خانه برمی گشتند.
آن زمان ها برق نبود، جوانان چوبهای که سر آنها را با پارچه کهنه بسته و پس از آغشته به نفت آنها را روشن می کردند و روی بامها قرار می دادند تا مسیر روشن شود، نکته جالب این بود که اگر در همسایگی، خانواده ای عزادار بود، این مشعل و یا شمعک را روی بام آنها و بامهای مجاور روشن نمی کردند و به منظور همدردی شادی هم انجام نمی دادند.
به هر حال در گذشته از اوایل و بخصوص نیمه دوم اسفندماه کم کم بوی بهار و عید در کوچه و بازار و خانه ها می پیچید و جنب و جوش خاصی در میان مردم شکل می گرفت، اما می توان ادعا کرد که آن حال و هوا در سالهای اخیر احساس نمی شود و فارغ از خرید لباس نو و هفت سین و دادن عیدی، مهمترین نماد نوروز در خانه تکانی خلاصه شده است.
این خانه تکانی هم مثل قدیم ها نیست که همسایه ها به صورت اشتراکی کارهایشان را انجام می دادند و فرشهایشان را به یاری هم می شستند و حتی این نماد در کرج هم که دیگر به کلانشهری با جمعیت میلیونی بدل شده چندان ملموس نیست، مگر در قسمت های فقیرنشین.
توصیه و تاکید استاندار البرز به رفت و روب شهرها ، برگزاری تورهای گردشگری رایگان در استان، آمادگی مساجد و مدارس استان برای استقبال و اسکان مسافران نوروزی، برگزاری جشنواره زیباترین هفت سین، برپایی ایستگاههای پلیس برای برقراری نظم و امنیت در ایام نوروز، طرح ویژه نظارتی بر قیمتها و اقدامهای شهرداریهای استان از جمله کلانشهر کرج، از آن جمله است.
به هرحال نوروز باستانی میراث بجای مانده از نیاکان ماست که بی تردید دید و بازدید و صله رحم و با خبر شدن از اوضاع و احوال یکدیگر مهمترین شاخصه آن به شمار می رود و به نظر می رسد که در گذشته های نه چندان دور، آمدن بهار و نوروز خود بهانه و انگیزه ای برای همدلی، همدردی و همکاری و توجه بیشتر در کمک به نیازمندان بوده است.
حال که به اقتضای شرایط اجتماعی دستکم شکل برگزاری برخی آیین ها و سنت ها رو به کم رنگ شدن است، امید که ماهیت و نقش نوعدوستانه و انسانگرایانه آداب و آیین های زیبایی همچون نوروز به فراموشی سپرده نشود.
بسیاری براین باورند که اهمیت و ارزش عید و بهار وقتی است که این جشن و شادی جنبه عمومی و همگانی داشته باشد و مردم و بخصوص افراد متمول با دستگیری از محرومان و مستمندان جامعه، آنان را نیز در این شادمانی شریک کنند.