اين شهرستان در شمال شرقي استان اردبيل در همسايگي كشور جمهوري آذربايجان واقع شده است وسعت آن 6/1100 كيلومتر مربع كه حدود 1/6 درصد مساحت استان اردبيل رادر برگرفته و در فاصله 22 کیلومتری مرکز استان در کنارجاده ترانزیتی اردبیل به گیلان و تهران واقع شده است.
داراي سه شهر بنام هاي نمين، آبي بيگلو و عنبران، سه بخش مركزي داراي 3449 خانوار و25170 نفر جمعيت، ويلكيج داراي 3841 خانوار و 24144 نفر جمعيت وعنبران داراي 1083 خانوار و10293 نفر جمعيت، 7 دهستان و 95 آبادي مي باشد جمعيت شهرستان حدودا 59307 هزار نفر مي باشد از ويژگيهاي اين شهرستان وجود جنگل فندقلو ومرات سرسبز شغاله درق به وسعت 5 هزار هكتار در ناحيه شرق و شمال شرقي ومسير دهانه تونل جاده ارتباطي استان اردبيل به گيلان بوده كه جزءمناطق گردشگري وسرسبز منحصر به فرد براي گردشگري داخلي وخارجي در فصول مختلف سال مي باشد.
موقعیت طبیعی
نمین منطقه ای است کوهستانی واقع در حاشیه غربی دریای خزر و ارتفاع آن از سطح دریا 1450 متر مختصات جغرافیایی طول 48 درجه 29 دقیقه و 30 ثانیه و عرض 38 درجه 25 دقیقه و 25 ثانیه می باشد آب و هوای نمین معتدل، زمستانهای سرد و تابستان هوای ملایم دارد.
در طول فصل بهار هوای نمین بسیار لطیف و معطر است تمام کوهپایه ها و ارتفاعات پوشیده از گیاهان علفی و دارویی انواع گلهای وحشی و زیباست.جنگل طبیعی فندقلو در شرق و جنوب نمین در ایران منحصر بفرد بوده و دارای گردشگاهی طبیعی و بسیار زیبا برای عموم است.
مشخصات جغرافيايي
شهر نمين در 48 درجه و 29 دقيقه طول جغرافيايي و 38 درجه و 25 دقيقه عرض جغرافيايي و در ارتفاع 1700 متري از سطح دريا واقع است. این شهر در 25 كيلومتري شمال شرقي اردبيل قرار دارد و مسيرهاي دسترسي به اين منطقه عبارت اند از:
- راه نمين- اردبيل به سوي جنوب باختري به طول 27 كيلومتر
- راه نمين- آستارا به سوي خاور به طول 50 كيلومتر
- راه فرعي نمين- عنبران
پیشینه تاریخی نمین
باستناد شواهد موجود تاریخی چندین هزار سال قبل از میلاد مردمانی در منطقه فعلی به مرکزیت نمین ساکن بوده اند و تمدنی درخشان داشته اند.دمورگان با توجه به نتایج مطالعات خود بر روی منطقه چای قوشان حد فاصل نمین و روستای میناباد تاریخ پیدایش تمدن در این منطقه را نه هزارسال قبل از میلادگزارش نموده که اشیایی از این منطقه مربوط به قرن 16-12 (ق.م)پیدا کرده است وی می گوید ساکنین اولیه این منطقه از راه شکار و جمع آوری غذا زندگی می کرده انددلاپورت و استربون را جزو سرزمین کادوسیان که از شمال به رود کورا (شمال غربی دریای خزر)و از جنوب غربی با بالها رود محدود می شده و برای خود حکومت مستقلی داشته،شناخته است.
دیاکوئوف سابقه پیدایش تمدن در این منطقه را 3 هزار سال پیش از میلاد تخمین زده است.بهرحال در سال 1813 میلادی پس از انعقاد عهدنامه گلستان و بدنبال آن در سال 1828 با انعقاد عهدنامه ترکمن چای به ایالتهای کوچکی تجزیه شده و ویلکیج به مرکزیت نمین(باستناد مدارک موجود مرکز طالش سابق)از طالش منتزع گردید.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
درباره تاريخ اين منطقه اطلاعات مستندي در دست نيست ولي ان چه مسلم است اين كه تاريخ اين منطقه با شهرستان اردبيل يكي محسوب مي شود.
الف: دانشمند عالیقدر مرحوم دهخدا می نویسد چون آب و هوای این شهر در گذشته بعلت جنگلی بودن ارتفاعات اطراف آن و نیز بعلت نزدیکی به دریای خزر بسیار مرطوب بوده است بدین سبب این شهر را نمین یعنی مرطوب نامیده اند.
ب: می گویند در گذشته های دور شهر نمین بسیار بزرگ و آباد بوده با نه هزار جمعیت بدین سبب این شهر را نه مین(نه هزار) نامیده اند که بعدها به نمین معروف شده است.
ج: امرای محلی سالی چند ماه در دامنه های شیندان قلعه سی اطراق می کرده اند با توجه به اینکه تمام شهرها و روستاهای اطراف به غیر از نمین از بالای این قطعه دیده می شده بدین سبب این شهر را نه بین یعنی جاییکه دیده نمی شود نامیده اند بعدها حرف ب تبدیل به میم شده و بجای نه کلمه نمین تلفظ گردیده است.
فرهنگ و آداب و رسوم و قومیت ها
مهمترین ویژگی فرهنگ مردم شهرستان نمین علاقمندی و توجه خاص آنان به کسب علم و دانش و تحصیلات عالیه از قدیم الایام بوده و به همین دلیل نمین بعنوان «شهر فرهنگی» از دیرباز در بین عام و خاص معروفیت داشته است.بطوریکه مدارس دخترانه و پسرانه به سبک نوین آموزشی «به استناد کتاب تاریخ و فرهنگ آذربایجان آقای حسین امید»در شهر نمین بسال 1299 هجری شمسی دایر بوده است.
از جمله امکانات موجود فرهنگی در شهرستان نمین می توان به وجود کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، کتابخانه، فرهنگسرا و ....اشاره کرد که نیازمند توجه خاص بمنظور جبران نیازمندیهای ضروری فرهنگی شهرستان عنایتاً به آسیب پذیری این منطقه ناشی از همسایگی با کشورهای جمهوری آذربایجان و پیامدهای منفی و معضل اجتماعی و فرهنگی در اثر قاچاق کالا و ترددهای غیرمجاز و .... می باشد.
آداب و رسوم اهالی این شهرستان نیز همانند آداب و رسوم سایر اهالی استان می باشد و موردی که از حیث موضوع مذکور این شهرستان را متمایز از سایر شهرستانهای استان نماید وجود ندارد اگر چه در برخی موارد تفاوت نه چندان قابل توجه وجود دارد ولی در کل رعایت حقوق مدنی، احترام به یکدیگر، احترام به باورهای دینی، مهمان نوازی، اعتقادات مرسوم در جامعه، اجرای مراسم مذهبی در ایام ماه محرم، عید قربان، نوروز، هفته خوانی در منازل، تکایا و....از جمله آداب و رسوم اهالی این منطقه را تشکیل می دهد.
از نظر قومیت 78 درصد بافت جمعیت شهرستان شیعی مذهب و 22 درصد آن از اهل تسنن می باشد. مردمان اهل تسنن در مرکز شهرستان و نیز 11 روستای تابعه بخشهای عنبران و ویلکیج سکونت داشته که بخش عنبران از اکثریت از اکثریت مطلق سنی نشین برخوردار است.
زبان مردم شهرستان ترکی آذری و طالشی می باشد، طالش زبانها بیشتر در بخش عنبران و مناطق مرزی و تعدادی نیز در بخش ویلکیج سکونت دارند. مناطق معروف به پیله رود هم لهجه خاصی متمایز از لهجه شهرستان دارند.
جمعیت شهرستان
بر اساس آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1375 و آخرین تقسیمات کشوری، نمین دارای جمعیتی معادل 69349 نفر می باشد که از این تعداد 50326 نفر در روستاها و 19023 نفر در شهرها سکونت دارند از کل جمعیت تعداد 34902 نفر مرد می باشد.
نرخ رشد جمعیت شهری این شهرستان 4/4 درصد در سال 1375 نسبت به سال 1370 بوده و نرخ رشد جمعیت روستایی در سال 1375 نسبت به سال 1370 با لحاظ کردن آخرین تقسیمات کشوری در استان در سالهای 1379 و 1381 و انتزاع 8 روستا از شهرستان 22/1 درصد بوده است.
صنايع دستي نمین
مهم ترين صنايع دستي منطقه؛ قالي بافي، گليم بافي و جاجيم بافي بوده كه قالي و گليم ساخته دست مردم نمين جزو محصولات صادراتي شهرستان محسوب مي شوند. صادرات شهرستان نمين عده اي را در كار بازرگاني و داد و ستد وارد نموده است. عمده ترين صادرات اين شهرستان گندم، جو، زرد آلو، فرآورده هاي دامي و عسل و نيز صنايع دستي چون قالي و گليم است.
کشاورزي و دام داري
نمين شهري كشاورزي است و به علت آب و هواي مناسب و خاک حاصلخيز، توانايي بالايي در كشاورزي دارد. گندم، جو، گياهان علوفه اي، بنشن، تره بار، سيب، گلابي، گيلاس، آلبالو، زردآلو و آلوچه از مهم ترين محصولات كشاورزي منطقه هستند. نمين به مانند ديگر شهرستان هاي استان اردبيل به دليل دسترسي به مراتع نسبتا غني در زمينه دام داري و دام پروري از رونق خوبي برخوردار است و انواع فرآورده هاي دامي از اين منطقه صادر مي شود.
محصولات کشاورزي و دامي : گندم و جو ، حبوبات، سيب زميني، عدس ، ميوه جات و صيفي جات
صنعت گردشگری و توریسم
در این شهرستان همه ساله تعدادی از گردشگران خارجی و داخلی از مناطق مختلف شهرستان نمین بخصوص از جنگل طبیعی فندقلو با امکانات نسبی اقامت در آلاچیق های سیاحتی بازدیدمی نمایند.
الف: جنگل فندقلو و منطقه کوهستانی شاغلادرق در حاشیه شمالی شهرستان و درامتداد جاده ارتباطی-آستارا فضای سرسبز و زیبایی را بوجود آورده است که همه ساله در فصل بهار و تابستان حضور هزاران نفر از مشتاقان طبیعت را پذیرا است.
ب:جنگل آلادیزگه واقع در بخش مرکزی بخش ویلکیج
ج:آبگرم گرمه چشمه واقع در بخش ویلکیج
وضعيت فرهنگي
اين شهرستان سابقه فرهنگي است كه زبانزد عام وخاص بوده ودر هر جا از فرهنگ نمين نام مي برند اين منطقه داراي دو مذهب شيعه می باشد که اهل تسنن و شافعي مذهب هستند با هم بدون داشتن اختلاف در كنار هم زندگي مي كنند .
مراكز فرهنگي شهرستان نمين:
دانشكده پرديس از دانشگاه محقق اردبيلي
دانشگاه پيام نور
فرهنگسراي شهرداري
بقعه شيخ بدر الدين
كتابخانه عمومي
حوزه علميه دگرماندرق
مراکز مذهبی
تعداد حوزه علمیه اهل تشیع: دارای یک حوزه علمیه در روستای دگرماندرق به صورت نیمه فعال
مساجد، حسینیه، امام زاده: نمين داراي 111 مسجد و تكيه كه 7 باب آن در خود شهر و مابقي در بخشها وروستاها مي باشد داراي 24 هيئت مذهبي و59 هيئات امناء مذهبي مسجد و 5 مورد انجمن اسلامي مي باشد.
تعداد مساجد اهل سنن: 11مورد
آثار تاریخی
از مهمترین آثار باستانی این شهرستان که بصورت اماکن و بناهای تاریخی به یادگار مانده می توان به موارد زیر اشاره کرد :
الف:بقعه شیخ بدرالدین نمینی در شهر نمین
ب:بقعه پیرلنگ در شمال غربی روستای ننه کران
ج:بقعه شیخ علی عنبران پیر طریقت
د:بقعه محمد سعید فرزند شیخ علی و پیر پیران بابا خرم الدین در عنبران علیا (بصورت بقعه های گنبدی و نقشبندی)
ه.زیارتگاه آقا قنبری در روستای نیارق اشاره کرده همچنین تپه ها و سنگ نوشته های باستانی با ارزشی تاریخی،در نوع خود نیز قابل اشاره می باشد.
و. ساختمان سام سلطنه در ميدان شهر نمين
ز. سد سوها، تخته سنگ قورد داشي، آتشكده شاق دره، دوباب حمام قديمي، گور قلعه سي مربوط به هزاره اول قبل از ميلاد
معرفی برخی آثار تاريخي، سياحتي شهرستان نمين
تپه کناره
تپه کناره که قدمت آن به هزاره اول قبل از ميلاد مي رسد در قريه كنازق از توابع نمين و در 16 كيلومتري شمال شرقي اردبيل در مسير شوسه اردبيل - آستارا قرار دارد.
تپه سلوط
از تپه هاي باستاني شهرستان نمين است که در قريه سلوط در 20 كيلومتري شوسه اردبيل - آستارا قرار دارد. اين تپه تاريخي مربوط به دوره اشكاني يا اوايل اسلا م مي باشد.
سربند تپه
سربند تپه که يکي ديگر از تپه هاي تاريخي نمين است که در 12 کيلومتري راه شوسه اردبيل قرار دارد. اين تپه مربوط به دوره اشكاني و اوايل دوره اسلامي مي باشد.
آريا تپه
تپه باستاني آريا تپه که قدمت آن به هزاره اول ق. م مي رسد در روستاي آريا تپه در شهرستان نمين واقع شده است.
قره تپه
قره تپه که از ديگر تپه هاي تاريخي نمين است در 10 کيلومتري راه شوسه اردبيل - آستارا واقع شده است.
بیشتر بخوانید :
آشنایی با استان اردبیل
جاذبه های گردشگری نمین|دیدنی های نمین