جاذبه های گردشگری چاراویماق

جاذبه های گردشگری چاراویماق

مناطق دیدنی و گردشگری چاراویماق

از مراکز دیدنی می‌توان به چشمه پیر روستای "پیرسقا" و آبشار آن، چشمه زیبای روستای "آبداللار"، آبگرمهای "منیشگه" و "ایستی سو" اشاره کرد.

باید گفت که روستاهای مناطق کوهستانی (به قول مردم منطقه داغ) دارای مراتعی بس غنی می‌باشند که برای نمونه باید بگوییم مراتع عظیم "شایوردون" بین این منطقه و آذربایجان غربی قرار دارد که سالیانه ده‌ها هزار راس حیوانات ایلات در آن پرورش می‌یابد.

همچنین مراتع "ساراغلی" "آلی به‌یله‌ر" در این منطقه می‌باشد و دارای طبیعت خیلی زیبا و بکری می‌باشند. و در یک نگاه می‌توان معادن زغال سنگ را در این مناطق شناسایی کرد. و مناطق آران (مردم کوهستان مناطق هموار و دشت شهرستان را"آران" می‌گویند.) از لحاظ کشاورزی موقعیت خیلی خوبی دارند.

مردم شهرستان به زبان شیرین ترکی آذربایجانی حرف می‌زنند. دین مردم اسلام و مذهب تشیع می‌باشد. از مکانهای تاریخی این منطقه می توان از تپه باستانی شره دیل و صخره های باستانی اوچ قیزلار در روستای چیرچیرا، و قلعه نادری در روبروی روستای حاجی آباد است.

 

1-    چشمه اسرار آمیز پیرسقا

چشمه آب سرد پیرسقا در دامنه کوهی موسوم به پیرسقا واقع در 40 کیلومتری شهر قره آغاج و در امتداد یکی از شاخه های فرعی آیدوغمش بنام دره دربند قرار دارد. موقعیت جغرافیائی چشمه شگفت انگیز و اسرار آمیز پیرسقا با طول جغرافیایی 34 ، 56  ، 46 شرقی و عرض جغرافیایی 51 ، 51 ، 36 شمالی می باشد . ارتفاع محل قرارگیری چشمه از سطح تراز دریا 2313 متر است .  درهر شبانه روز به طور متوسط چهارمرتبه آب با قدرت 5/0 الی 3 لیتر در ثانیه جاری و پس از یک ساعت  جریان آب بکلی قطع می شود و از این چشمه هنگام جاری شدن آب صدایی شبیه به صدای هواپیما به گوش می رسد.

تاکنون نظریه قابل قبول و قاطعی درباره این چشمه اسرارآمیز ابراز نگردیده است . از ویژگیهای عمده این چشمه خروجی پریودی و یا نبضی حجم زیاد آب از آن می باشد . این پدیده احتمالاً در اثر افزودن گاز در داخل مخزن و افزایش تدریجی فشار در مخزن و رها شدن فشار و عملکرد این پدیده به صورت پیستون یا تلمبه تخلیه می شود ،که این عقیده بر مبنای علمی محکمی استوار نیست و نمی تواند حس کنجکاوی بینندگان را ارضاء کند . آب این چشمه گوارا و قابل شرب است و مناظر اطراف چشمه بسیار دیدنی است .

اهالی روستا و روستاهای همجوار این چشمه را مقدس شمرده و اذعان دارند که آب این چشمه به روی مردم ناپاک و ستمگر باز نمی شود و داستانهایی را در جهت توجیه عقیده خویش بیان می کنند ، ریش سفیدان و افراد مسن روستا اظهار می دارند که اواخر دوره قاجاریه یکی از اربابان صولت السلطنه به مدت یک هفته در مقابل این چشمه چادر زد آب به رویش باز نشد . مردم برای رفع مشکلات و برآوردن حوائج شرعیخود به این چشمه چنگ می زنند و نذر و قربانی می کنند . صرف نظر از علت این پدیده شگفت انگیز طبیعی ، این چشمه و مناظر زیبای اطراف آن می تواند به عنوان قطبط گردشگری در شهرستان و استان مطرح باشد که تاکنون ناشناخته مانده است

همچنین در قسمت بالا دست این چشمه رودخانه ای فصلی  از شاخه های آیدوغمش در جریان است که در یک کیلومتری مسیر خود آبشاری بدیع و دیدنی به ارتفاع 10 متر به وجود آورده ، که این آبشار سنگی یکی از بلندترین آبشار طبیعی منطقه است . که البته خود آبشار در فصول کم آبی دارای چشمة طبیعی و زیبا بوده و به خود آبشار جلوه ای خاص و زیبا می دهد

 

 رفتار چشمه: این چشمه در طول شبانه روز قطع می شود و فقط ۴ بار آنهم به طور منظم و در فواصل مساوی جاری شده و دوباره خشک می شود و همین خصوصیت چشمه باعث پیرشدن آن شده است. قدیمی ها می گویند که حتی کسانی از آن میوه های گوناگون نیز مخصوصا” آلبالو گرفته اند. آب جاری شده خیلی خنک می باشد.

عقیده مردم بر این است که این چشمه به روی افراد خوب و صالح باز می شود و اگر فرد بد و غیرصالحی با نیت باز شدن این چشمه به آنجا رود آب جاری نمی شود و گویند “پیر اوزونه آچیلمادی: پیر به رویش باز نشد” و منقول است که در اواخر دوران قاجار صوله السلطنه حکمران مطلق العنان منطقه به این نیت یک هفته ای در آنجا اردو زد اما آب جاری نشد ولی بعد از یک هفته به محض فاصله گرفتن حکمران از چشمه آب جاری می شود و هر چه خادمین و مباشران تقاضا می کنند حضرت حکمران برگردد و با آن آب دست و رویی بشوید که این آب به یمن حضور حضرتش جاری شده – کاری همیشگی متملقین- برنمی گردد و اعلام می کند که این آب به روی ما باز نشد و راه خود را گرفته به مقر خود در روستای سریک برمی گردد.

مردمان روستا از وجود آیینه سنگی در وسطهای این صخره ها و قبرهای معکوس در اطراف این چشمه می گویند که چندین سال پیش بوسیله عده ای چپاول گشته و قبرها خالی شده اند و آیینه شکسته شده از بین رفته است و حتی از زخمی و یا کشته شدن دو نفر سودجو برای رسیدن به این آیینه می گویند. به عقیده آنها این قبرهای سروته پر از عتیقه و چیزهای ارزشمند بوده و حتی سنگهای روی قبرها خیلی ارزشمند بوده است که مردم منطقه به خاطر احترام هیچ وقت به آن دست نمی زدند اما حدود چندین سال پیش درست در زمانی که این مکان هیچ صاحب و نگهبانی نداشته تمام آن اشیاء و شنگهای قیمتی به تاراج سودجویان از خدا بی خبر رفته است.

چنین پیرهایی را در روستاهای مختلف می شود دنبال کرد مثلا” در روستای قوشقووان بالا نیز گویند درخت پیری بوده است و …

 اما وجوه گفته شده برای چشمه پیر روستای پیرسقا باعث شده که این مکان تا حالا نیز زائران خود را داشته باشد و مسؤلین محلی در چندین سال گذشته با اهتمام استانداری شروع به ایجاد امکانات رفاهی و گردشگری در اطراف این چشمه کرده اند و با تبلیغات سعی در جذب گردشگر دارند و همچنین خروجی چشمه را با سیمان و … ساخته اند که گرچه مردم محلی از این کار ناراضی اند اما بالاخره کاری انجام شده است.

حالا تلاش مسؤلین بر این است که این ناحیه به قطب گردشگری در شهرستان و استان تبدیل شود ولی به نظر می رسد آسفالت نبودن همه جاده دسترسی به آن از طرفی و وجود سربالایی بیش از حد “شککو shakko” در مسیر برگشت آن هر کسی را برای رفتن به چنین جایی بی میل می کند هرچند از نظر طبیعت و آب و هوا جایی خیلی زیبا و جالب می باشد و امید است که هر چه زودتر امکانات رفاهی بیشتر و بهتری در اطراف آن البته با حفظ ساختار اصلی و طبیعی منطقه ایجاد شود بلکه چراغی در تاریکی این ناحیه منزوی و رو به اضمحلال باشد. در پایان عکسهایی از این پیر زیبا می بینیم.

* مردم این روستا و اطراف اسم این روستا را “پیرسققه”و گاهی”پیرزققه” تلفظ می کنند. البته تبدیل “س” به “ز” در ترکی قاعده ای طبیعی است.

2-چشمه آب معدنی روستای ایستی سو

این چشمه در 25 کیلومتری جنوب شهرستان و در طول جغرافیایی 00 ، 05 ، 47 شرقی و عرض جغرافیایی 06 ، 59  ، 36 شمالی واقع شده است و ارتفاع دهنه آن از سطح آبهای آزاد 1828 متر است . چشمه مزبور در دامنه آب پخشان شمال روستای آبگرم با جریان دایمی و با دبی 20 لیتر در ثانیه از دهانه چشمه جاری است . چشمه های مورد نظر در امتداد یک گسل با جابجائی افقی و در کف دشت قرار گرفته است .

مشخصات فیزیکو شیمیایی چشمه:

دمای آب آن 42 درجه سانتیگراد ( توربید تید ، شفاف ) ، مزه ( ملحی و گس ) ، رنگ ( بی رنگ ) ، بو ( بی بو ) ، تیپ آب چشمه بیکربنات سولفات کلسیک گرم می باشد.

 چشمه آب معدنی ایستی سو ( آبگرم ) :

ازمیان چشمه های مزبور چشمه آب معدنی ایستی سوی روستای آبگرم به علتدبی زیاد ومناظر زیبای اطراف آن ازاهمیّت خاصی برخوردار است .  این چشمه درآذربایجان شهرستان چاراویماق ودر 15 کیلومتری شهر قره آغاج ، بوسیله جاده اسفالته ازگذشتن روستای ظلم آباد  و ارسگنای  در یک کیلومتری شمال غربی روستای آبگرم ونیم کیلو متری جنوب شرقی معدن کائولن قرار گرفته است ، می رسند .

ازنظر مختصات جغرافیایی این چشمه درطول شرقی نصف النهار گرینویچ قرارگرفته وارتفاع دهانه آن ازسطح آب های آزاد   1950 متر است .  چشمه مزبور در دامنه آب پخشان شمال روستای آبگرم با جریان دائمی و دبی  20  لیتر درثانیه از دهانه چشمه جاری است  .  دمای آب آن 42 درجه سانتیگراد ( توربیدتید ، شفاف ) و مزه ملحی و گس وبی رنگ وبی بو می باشد .

این چشمه که قبلاً به وسیله کانال سرپوشیده خاکی به حوضچه طبیعی محصور هدایت می شد وکاملاض غیر بهداشتی بود ومرد روستاهای اطراف در آن استحمام می کردند . امّا درحال حاضر بوسیله فرمانداری  لوله کشی شده و به دو استخر جداگانه زنانه ومردانه رو باز و دوش ها مجهز شده ودر اطراف آن سایه بانهای جهت آرامش مسافران ساخته شده  و ارطرف بهداشت تحت نظارت می باشد  .

خاصیت درمانی :  بنا به اظهار اهالی محل آب چشمه جهت درمان دردهای مفاصل و امراض پوستی بسیار مفید است ومورد استفاده قرار می گیرد وهمچنین به دلیل خاصیت درمانی ودبی زیاد وحرارت بالای آن ، مسافران زیادی درفصلها وبخصوص درماه های گرم سال از استانهای وشهرستانهای مختلف به آنجا سفر می کنند .

زمین شناسی چشمه واطراف آن :  منطقه پیشینه زتوی والویون و دراطراف چشمه تراورتن می باشد ودر زیر تراورتن مارون های آهکی ودربعضی نقاط آثار تشکیلات آتشفشانی به چشم می خورد و درضمن مارون هادارای ژیپس بوده و برشهای آهکی نیردیده می شود . چشمه از نوع گسلی واز شکاف های درون آندزیت ها به قسمت های مارنی راه یافته وبعدازگذشتن ازطبقات مارنی آهکی به سطح زمین می رسد وخودتراورتن است ازنظر تکنیکی منطقه دارای چین خوردگی شدید بوده ولی آتشفشانی بدون تغییر قابل توجه به چشم می خورند .

3-چشمه آبگرم منشگه

این چشمه در یک کیلومتری جنوب غربی روستای منشگه قرار داشته و دارای مختصات جغرافیایی "29، َ04 ، 47 طول شرقی و "55 ، َ58 ، 36 عرض شمالی است و ارتفاع چشمه از سطح دریا 2250 مترمی باشد .

خواص فیزیکو شیمیایی آب چشمه  :

چشمه مـذکـوردرتقسیم چشمه هـای آبگـرم جـزء چشمه هـای خیـلـی گـرم Hypethermal  محسوب می شود . از نظر ظاهری دارای آبی کاملاً شفاف بوده و خروج سیالات زمین گرمایی همراه با قلیان گاز است و بوی H2S   در کل منطقه به مشام می رسد . همچنین در حاشیه چشمه های موجود و در امتداد مجاری جریان آب ، گوگرد به صورت خالص  و به رنگ زرد و یا به صورت  رشته ای رسوبگذاری شده است.

 

4-چشمه های آبگرم حمام

این چشمه در محل روستای حمام واقع در جنوب شرقی روستایی ایستی سو قرار گرفته است و دارای مختصات طول 27 ، 02 ، 47 شرقی و عرض 18 ، 54 ، 36 شمالی است . ارتفاع چشمه ها از سطح دریا حدود 2105 متر است . یکی از این دو چشمه آبگرم در این روستا بنام چشمه آبگرم حمام ( 1 ) سرپوشیده بوده و دارای حوضچه ای طبیعی است و رسوبات گوگردی رشته ای به وضوح دیده می شود.

چشمه آبگرم حمام ( 2 ) دارای حوضچه ای روباز در مظهر این چشمه است و آب آن مزه ای  ترش متمایل به شیرین دارد.

خواص فیریکو شیمیایی آب چشمه :

چشمه آبگرم حمام ( 1 ) با دمای 40 درجه سانتیگراد و حمام ( 2 ) با دمای 37 درجه سانتیگراد در شرایطی که دمای محیط 26 درجه سانتیگرادبوده اندازه گیری شده است جزءآبهای گرم Homothermal  محسوب می شوند . چشمه آبگرم حمام ( 1 ) در مجاورت یکی از شاخه های فرعی رودخانه آیدوغمش و در ارتفاعی حدود 10 متر از بستر رودخانه قرار گرفته و به صورت حمام سرپوشیده از آن استفاده می شود .

بوی شدیدH2S   در فضای حمام به مشام می رسد و خروج آب همراه با قلیان گاز است . رسوب گذاری تراورتن در کف حوض ودیواره های مشاهده می گردد . ساختمان حمام برروی سکویی قرار دارد که دراثر رسوبگذاری تراورتن تشکیل شده است .

چشمه آبگرم حمام ( 2 ) در قسمت میانی روستا قرار گرفته است ، آب دارای ظاهری کاملاً  شفاف بوده و بدلیل توقف در داخل مخزن سیمانی اثری از خروج گاز دیده نمی شود ، همچنین در اطراف چشمه مذکور رسوبات تراورتنی مشاهده نمی شود و بوی H2S  این آب به مراتب کمتر از چشمه آبگرم حمام ( 1 ) می باشد. با وجود این که فاصله این دو چشمه از یکدیگر کمتر از دویست متر می باشد و لی تفاوتهای فاحش از نطر دمائی و ویژگیهای نظیر مزه ، رنگ و رسوبات موجود دارد.

 

5-غار طبیعی و صخره ای دلیک بولاغ :(حاجی آباد: این اسم را جدیدا به این روستا چسبانده اند در حالی که اسم اصلی و ترکی آن از وجود همین غار طبیعی گرفته شده است.)

این غار در 46 کیلومتری جنوب شهرستان در دامنه آفتابگیر ارتفاعات "اؤکوزاؤله ن" ازکوه های تخت سلیمان واقع شده است . دهانه این غار در موقعیت جغرافیائی 46 درجه و 52 دقیقه طول شرقی و 36 درجه و 49 دقیقه عرض شمالی در ارتفاع 2500 متری از سطح دریاهای آزاد قرار گرفته است . از دهانه غار آبی با دبی 60 لیتر در ثانیه جریان می یابد .

این غار دارای آبشار و قندیلهای بسیار زیبا و دارای اتاقک طبیعی بوده و آبشار و قندیلهای آن بسیار دیدنی و بدیع می باشد و در نوع خود بی نظیر هستند . در روبروی غار تپه ای نمایان است ، اهالی این تپه را قلعه نادری می نامند . قلعه نادری دارای پله های حجاری شده است و می توان از بالای آن شهرهای آذربایجانغربی و ارتفاعات بلند آذربایجان زیبا را نظاره گر بود .

برای ورود به این غار ابتدا سه متر از دهانه غار به طرف جنوب حرکت نموده و بعد به طرف شمال در مسیر جریان رودخانه غار در تاریکی مطلق بوسیله روشنایی همراه ،350 متر طی کرده به محل آبشار زیبایی می رسیم . آب رودخانه غار از 10 متری سرازیر شده و صدای آبشار در اینجا به قدری زیاد و هراس انگیز است که بیننده خیال می کند هواپیمای جنگی دیوار صوتی را می شکند . محل آین آبشار چنان دیدنی و بدیع است که شاید نمونه اش کمتر در کره خاکی باشد.

دیواره های غار از کنگلومرا و ماسه سنگ و رسوبات دریایی تشکیل یافته و فسیلهای مختلف در لایه های آن وجود دارد.

عبور از آبشار سخت ولی بسیار جالب است ، به علت سرد بودن داخل غار شبنم های نشسته در روی ماسه سنگها جلب توجه می نماید. بعد از عبور از آبشار دیگر خبری از آن نیست و به قسمت خشکی و اتاقک طبیعی غار می رسیم بعد از آبشار می توان 300 متر غارنوردی نموده و انتهای غار به چندین دهانه غار فرعی صخره ای تنگ منتهی می گردد و باز در این قسمتها وجود چندین قندیل آهکی از سقف غار زیبایی خاصی به فضای غار بخشیده است . اگر راه ارتباطی مناسب و مطلوب برای روستاهای حاجی آباد و پیرسقا احداث گردد ، استعدادهای گردشگری ، سیاحتی منطقه شکوفا خواهد شد و عاشقان طبیعت بهره مند خواهند گردید.

 

6-تپه  باستانی شهردل (شره دل)

آثار مشهور در آن عبارتند از 1- آجرهای 22×22 ، 2- پاره های ظروف سفالین مربوط به دوره های بعد از اسلام تنها جاده ای که به  نزدیکی این تپه باستانی کشیده اند در پائیز سال 1374 بوسیله غارت گران اموال فرهنگی اقدام شده و به طور ناباورانه آن را غارت نموده اند.

 

7-صخره های باستانی اوچ قیزلار

همچنین در روستای چرچرا ، محل معروف به اوچ قیزلار و موزاداشی و محوطه های اطراف آثار و علائم زیست انسان مشاهده می گردد در منطقه اوچ قیزلار در میان سه کوه سنگی قلعه ای با ارتفاعی حدود 30 الی 40 متر محوطه ای است باستانی که از روی پراکندگی سفال در سطح آن به هزاره اول ق.م تا دوره اسلامی تخمین زده و همچنین در قسمت جنوب شرقی به فاصله 700 متری اوچ قیزلار ( سه دختران ) قبرستان اسلامی قدیمی متروکه و همچنین بنا به اظهارات اهالی وجود برج یادبود که در حال حاضر پی و آثار شکسته های آجر در اطراف دیده می شود قرار دارد .

8-قلعه نادری

درست در روبروی روستای حاجی آباد تپه بلند نمایان است که اهالی این تپه را قلعه نادری  می نامند . قلعه نادری دارای پله های حجاری شده است.