چهل حدیث همت و کار|حدیث در مورد تلاش و کوشش|حدیث در مورد هدف داشتن

حدیث (1) پيامبر صلى‏ الله ‏عليه‏ و‏ آله :

طَلَبُ الْحَلَالِ فَرِيضَةٌ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَة
 

کار کردن برای کسب روزی حلال بر هر زن و مرد مسلمان واجب است

جامع الاخبار (شعیری) ص 139

حدیث (2) حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم  :

امْنُنْ عَلَيْنَا بِالنَّشَاطِ وَ أَعِذْنَا مِنَ الْفَشَلِ وَ الْكَسَلِ وَ الْعَجْزِ وَ الْعِلَلِ وَ الضَّرَرِ وَ الضَّجَرِ وَ الْمَلَل

خدایا نعمت سرزندگی و کوشایی را به ما ارزانی دار و از سستی ، تنبلی ، ناتوانی ، بهانه آوری ، زیان ، دل مردگی و ملال ، محفوظمان دار

بحار الانوار (ط - بیروت )‏ ج 91 ، ص 125

حدیث (3) پيامبر صلى‏ الله ‏عليه‏ و‏ آله :

إِنَّ مِنَ الذُّنُوبِ ذُنُوباً لَا يُكَفِّرُهَا صَلَاةٌ وَ لَا صَدَقَةٌ قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ فَمَا يُكَفِّرُهَا قَالَ الْهُمُومُ فِي طَلَبِ الْمَعِيشَة

بعضی از گناهان به وسیله نماز و صدقه هم آمرزیده نمی شوند. سوال شد یا رسول الله!پس چه چیز موجب آمرزش آن است؟ فرمود : جدیت و تلاش در طلب معیشت

مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل ج‏13، ص 13

حدیث (4) حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم :

الْعِبَادَةُ عَشَرَةُ أَجْزَاءٍ تِسْعَةُ أَجْزَاءٍ فِي طَلَبِ الْحَلَال

عبادت ده جز است که نه جز آن در کار و تلاش برای به دست آوردن روزی حلال است

مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل ج‏13، ص 12

حدیث (5) امام علی علیه السلام  :

الْعَمَلَ الْعَمَلَ ثُمَّ النِّهَايَةَ النِّهَايَةَ وَ الِاسْتِقَامَةَ الِاسْتِقَامَةَ ثُمَّ الصَّبْرَ الصَّبْرَ وَ الْوَرَعَ الْوَرَعَ إِنَّ لَكُمْ نِهَايَةً فَانْتَهُوا إِلَى نِهَايَتِكُم

کار کنید و آن را به پایانش رسانید و در آن پایداری کنید ؛ آن گاه شکیبایی ورزید و پارسا باشید.

نهج البلاغة (للصبحي صالح) ص 252

حدیث (6) امام علی علیه السلام :

قَلِيلٌ تَدُومُ عَلَيْهِ أَرْجَى مِنْ كَثِيرٍ مَمْلُولٍ مِنْه

کار (خیر) اندک ، که بر آن مداومت ورزی ، از کار بسیار که از آن خسته شوی ، امیدوار کننده تر است

نهج البلاغة (للصبحي صالح) ص 525 ، ح 278

حدیث (7) حضرت علی علیه السلام :

عَلَيْكُمْ بِالْجِدِّ وَ الِاجْتِهَادِ وَ التَّأَهُّبِ وَ الِاسْتِعْدَاد

بر شما باد به تلاش و سخت کوشی و مهیا شدن و آماده شدن

وسایل الشیعه ج 1 ، ص 92 ، ح 217

حدیث (8) امام علی علیه السلام :

إِذَا هِبْتَ أَمْراً فَقَعْ فِيهِ فَإِنَّ شِدَّةَ تَوَقِّيهِ أَعْظَمُ مِمَّا تَخَافُ مِنْه

هر گاه از کاری ترسیدی ، خود را به کام آن بینداز ، زیرا ترس شدید از آن کار ، دشوارتر و زیان بار تر از اقدان به آن کار است.

نهج البلاغه (صبحی صالح ) ص 501 ، ح175

حدیث (9) حضرت علی علیه السلام :

طاعة اللّه سبحانه لا يجوزها الا من بذل الجد و استفرغ الجهد

به طاعت خدای سبحان دست نیابد مگر کسی که تلاش کند و نهایت کوشش خود را به کار گیرد

شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غررالحکم ج 7 ، ص 219

حدیث (10) امام علی علیه السلام :

الشَّرَفُ بِالْهِمَمِ الْعَالِيَةِ لَا بِالرِّمَمِ الْبَالِيَة

شرافت به همت های بلند است نه به استخوان های پوسیده

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 448 ، ح 10273

حدیث (11) امیرالمومنان علیه السلام :

اقْصِرْ هِمَّتَكَ عَلَى مَا يَلْزَمُكَ وَ لَا تَخُضْ فِيمَا لَا يَعْنِيك

همت خود را صرف چیزهایی کن که به آن نیاز داری و آنچه به کارت نمی آید پی گیری مکن

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 477 ، ح 10936

حدیث (12) امام علی علیه السلام :

الْمَرْءُ بِهِمَّتِهِ لَا بِقُنْيَتِه

ارزش انسان به همت اوست ، نه به ثروت او

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 447 ، ح 10264

حدیث (13) حضرت علی علیه السلام :

قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَى قَدْرِ هِمَّتِه
 

اندازه هر کس به اندازه همت اوست

نهج البلاغه (صبحی صالح ) ص 477 ، ح 47 – تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 93 ، ح 1627

حدیث (14) امام علی علیه السلام :

الْكَرَمُ نَتِيجَةُ عُلُوِّ الْهِمَّة

کرامت زاییده بلند همتی است

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 382 ، ح 8678

حدیث (15) امیرالمومنین علی علیه السلام  :

كَفَى بِالْمَرْءِ غَفْلَةً أَنْ يَصْرِفَ هِمَّتَهُ فِيمَا لَا يَعْنِيه‏ 

از غفلت برای آدمی همین بس که همتش را در آنچه به کارش نمی آید ، صرف کند

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 477 ، ح 10942

حدیث (16) امام علی علیه السلام :

كُنْ بَعِيدَ الْهِمَمِ إِذَا طَلَبْتَ كَرِيمَ الظَّفَرِ إِذَا غَلَبْت

هر گاه در پی چیزی هستی ، بلند همت باش و آن گاه که چیره شدی ، در پیروزی کریم باش

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 448 ، ح 10276

حدیث (17) امیر المومنین علی علیه السلام :

آفَةُ النُّجْحِ الْكَسَل

آفت موفقیت تنبلی است

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 463 ، ح 10617

حدیث (18) امام علی علیه السلام :

مَنْ دَامَ كَسَلُهُ خَابَ أَمَلُه

کسی که پیوسته تنبلی کند ، در رسیدن به آرزویش ناکام ماند

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 463 ، ح 10627

حدیث (19) امیرالمومنین علی علیه السلام :

مِنْ سَبَبِ الْحِرْمَانِ التَّوَانِي
 

یکی از عوامل محرومیت سستی (در کار ) است

تحف العقول ص 80

حدیث (20) امام علی علیه السلام :

ضَادُّوا التَّوَانِيَ بِالْعَزْم

با عزم و اراده به جنگ سستی بروید

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 476 ، ح 10908

حدیث (21) امام حسن مجتبی علیه السلام :

لَا مُرُوَّةَ لِمَنْ لَا هِمَّةَ لَه
 

کسی که همت ندارد مروت ندارد

کشف الغمه (ط-القدیمه) ج 1 ، ص 571 – بحار الانوار (ط-بیروت) ج 75 ، ص 111

حدیث (22) امام حسن مجتبی علیه السلام :

اتَّقُوا اللَّهَ عِبَادَ اللَّهِ وَ جِدُّوا فِي الطَّلَبِ وَ تُجَاهَ الْهَرَبِ وَ بَادِرُوا الْعَمَلَ قَبْلَ مُقَطَّعَاتِ النَّقِمَاتِ وَ هَاذِمِ اللَّذَّات

ای بندگان خدا ! تقوا پیشه کرده و برای رسیدن به خواسته ها تلاش کنید و از کارهای ناروا بگریزید و قبل از آنکه ناگواری ها به شما روی آورند و نابود کننده لذات (مرگ) فرا رسد ، به کار (های نیک) مبادرت ورزید

تحف العقول ص 236 – بحارالانوار( ط - بیروت) ج 75 ، ص 109

حدیث (23) امام حسن مجتبی علیه السلام :

و اعمل لدنياك كأنّك تعيش أبدا و اعمل لآخرتك كأنّك تموت غدا
 

برای دنیایت چنان کار کن که گویا برای همیشه (در این دنیا) خواهی بود. و برای آخرتت (نیز چنان) سعی و تلاش کن که گویا فردا از این دنیا خواهی رفت

مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج 12 ، ص 52 ، ح 13489 – بحارالانوار(ط - بیروت) ج 44 ، ص 139

حدیث (24) امام صادق علیه السلام :

اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْهَمِّ وَ الْحَزَنِ وَ الْعَجْزِ وَ الْكَسَل

بار خدایا ، من از غم و اندوه و ناتوانی و تنبلی به تو پناه می برم

من لا یحضره الفقیه ج 1 ، ص 335 ، ح 981

حدیث (25) امام محمد باقر علیه السلام :

إِيَّاكَ وَ الْكَسَلَ وَ الضَّجَرَ فَإِنَّهُمَا مِفْتَاحُ كُلِّ شَر
 

از تنبلی و بی حوصلگی بپرهیز ، زیرا که این دو کلید هر بدی می باشند

تحف العقول ص 295

حدیث (26) امام محمد باقر علیه السلام :

إِنِّي لَأُبْغِضُ الرَّجُلَ أَوْ أُبْغِضُ لِلرَّجُلِ أَنْ يَكُونَ كَسْلَاناً [كَسْلَانَ‏] عَنْ أَمْرِ دُنْيَاهُ وَ مَنْ كَسِلَ عَنْ أَمْرِ دُنْيَاهُ فَهُوَ عَنْ أَمْرِ آخِرَتِهِ أَكْسَلُ

من مردی را که در کار دنیایش تنبل باشد مبغوض میدارم و کسی که در کار دنیا تنبل باشد ، در کار آخرتش تنبل تر است

کافی (ط-الاسلامیه) ج 5 ، ص 85 ، ح 4

حدیث (27) امام محمد باقر علیه السلام :

إِیاكَ وَ الْكَسَلَ وَ الضَّجَرَ فَإِنَّهُمَا یمْنَعَانِكَ مِنْ حَظِّكَ مِنَ الدُّنْیا وَ الْآخِرَة
 

از تنبلی و بی حوصلگی بپرهیز زیرا که این دو خصلت تو را از بهره دنیا و آخرت باز می دارند

کافی (ط-الاسلامیه) ج 5 ، ص 85 ، ح 2

حدیث (28)امام جعفر صادق علیه السلام :

ترك التجاره ينقص العقل

رها کردن کسب و کار ، عقل را کم می کند

کافی (ط-الاسلامیه) ج 5 ، ص 148 ، ح 1

حدیث (29) امام جعفر صادق علیه السلام :

كُلُّ ذِي صِنَاعَةٍ مُضْطَرٌّ إِلَى ثَلَاثِ خِصَالٍ يَجْتَلِبُ بِهَا الْمَكْسَبَ وَ هُوَ أَنْ يَكُونَ حَاذِقاً بِعَمَلِهِ مُؤَدِّياً لِلْأَمَانَةِ فِيهِ مُسْتَمِيلًا لِمَنِ اسْتَعْمَلَهُ 

هر اهل فنی برای موفقیت در کسب و کار خود به سه مطلب نیازمند است : تخصص و باهوشی در فن و حرفه مورد نظر؛ امین باشد و در کار و مال مردم ، امانت و درستی را حفظ کند. با کارفرما و صاحب کار ، خوش برخورد و خوش قلب باشد

تحف العقول ص 322

حدیث (30) امام جعفر صادق علیه السلام :

مَنْ طَلَبَ التِّجَارَةَ اسْتَغْنَى عَنِ النَّاس

هر کس دنبال تجارت رود از مردم بی نیاز می شود

کافی (ط-الاسلامیه) ج 5 ، ص 148 ، ح 3

حدیث (31) امام جعفر صادق علیه السلام :

يَا هِشَامُ إِنْ رَأَيْتَ الصَّفَّيْنِ قَدِ الْتَقَيَا فَلَا تَدَعْ طَلَبَ الرِّزْقِ فِي ذَلِكَ الْيَوْم

اگر در خط مقدم جبهه ، درگیری شروع شد ، باز هم کار کردن و طلب روزی را در آن روز ترک نکن

کافی (ط-الاسلامیه) ج 5 ، ص 78 ، ح 7

حدیث (32) امام جعفر صادق علیه السلام :

الْكَادُّ عَلَى عِيَالِهِ كَالْمُجَاهِدِ فِي سَبِيلِ اللَّه

کسی که خود را برای روزی خانواده اش به زحمت می اندازد و کار می کند مانند رزمنده ایست که در راه خدا می جنگد

کافی (ط-الاسلامیه) ج 5 ، ص 88 ، ح 1

حدیث (33) امام جعفر صادق علیه السلام :

أُوصِيكَ بِتَقْوَى اللَّهِ وَ الْوَرَعِ وَ الِاجْتِهَادِ وَ اعْلَمْ أَنَّهُ لَا يَنْفَعُ اجْتِهَادٌ لَا وَرَعَ فِيه

تو را به تقوای الهی و پارسایی و کوشش سفارش می کنم و بدان که کوششی که در آن پارسایی نباشد ، سودی نمی دهد

کافی (ط – الاسلامیه) ج 2 ، ص 76 ، ح 1

حدیث (34)امام جعفر صادق علیه السلام :

لَا تَكْسَلُوا فِي طَلَبِ مَعَايِشِكُمْ فَإِنَّ آبَاءَنَا كَانُوا يَرْكُضُونَ فِيهَا وَ يَطْلُبُونَهَا

در طلب روزی و نیازهای زندگی تنبلی نکنید ، چرا که پدران و نیاکان ما به دنبال آن می دویدند و آن را طلب می کردند

من لا یحضره الفقیه ج 3 ، ص 157 ، ح 3576

حدیث (35) امام جعفر صادق علیه السلام :

لَا تَكْسَلْ عَنْ مَعِيشَتِكَ فَتَكُونَ كَلًّا عَلَى غَيْرِك
 

در معاش دنیوی خود تنبلی مکن که سربار دیگران باشی

کافی (ط – الاسلامیه) ج 5 ، ص 86 ، ح 9

حدیث (36) امام موسی کاظم علیه السلام :

إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى لَيُبْغِضُ الْعَبْدَ النَّوَّامَ إِنَّ اللَّهَ لَيُبْغِضُ الْعَبْدَ الْفَارِغ

خداوند دشمن بنده ای است که زیاد می خوابد و بیکار است

وسایل الشیعه ج 17 ، ص 58 ، ح 21972

حدیث (37) امام رضا علیه السلام :

إِنَّ الَّذِي يَطْلُبُ مِنْ فَضْلٍ يَكُفُّ بِهِ عِيَالَهُ أَعْظَمُ أَجْراً مِنَ الْمُجَاهِدِ فِي سَبِيلِ اللَّه
 

کسی که دنبال روزی می رود تا آبروی خود و خانواده اش را حفظ کند اجر و پاداشش از رزمنده ای که در راه خدا جنگ می کند بیشتر است

تحف العقول ص 445

حدیث (38) امیر المومنین علی علیه السلام :

أَحْسَنُ الشِّيَمِ شَرَفُ الْهِمَم

نیکوترین خصلت ها ارجمندی همت هاست

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 448 ، ح 10274

حدیث (39) حضرت علی علیه السلام :

مَنْ رَقَى دَرَجَاتِ الْهِمَمِ عَظَّمَتْهُ الْأُمَم

هر که بر نردبان همت ها بالا رود ، ملت ها او را بزرگ دارند

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 448 ، ح 10270

حدیث (40) امام محمد باقر علیه السلام :

لَا شَرَفَ كَبُعْدِ الْهِمَّة

هیچ شرافتی چون بلند همتی نیست

تحف العقول ص 286 – بحار الانوار (ط –بیروت) ج 75 ، ص 165

ورود به صفحه اصلی بانک احادیث