رواج جشن طلاق در ایران
به تازگي در برخي کشورها شاهد برگزاري مراسم ويژه اي در روز صدور حکم طلاق هستيم که به نظر مي رسد به تدريج و در آينده اي نه چندان دور به بخشي از رسوم حاکم بر آن جوامع تبديل خواهد شد
جشن طلاق به جشنی گفته می شود که در آن پایان یک ازدواج را جشن می گیرند و انواع مختلفی دارد که یا ممکن است با حضور زوج برگزار شود و یا اینکه به صورت جداگانه توسط زن یا مرد برگزار شود. جشن طلاق با برگزاری مراسم مختلفی مانند کیک طلاق و شکستن حلقه های ازدواج همراه است. لاس وگاس به عنوان پایتخت جشن طلاق در ایالات متحده مورد توجه است. لورا داوا اولین رمان را درباره جشنهای طلاق نوشت و سپس کریستین گالاگر مفهوم جشن طلاق را در کتابش تحت عنوان «چطور یک جشن طلاق برگزار کنیم» گسترش داد. گالاگر صاحب شرکتی در لس آنجلس است که مسئول برگزاری این مراسم است
اگر نگاهي به کشورهاي مختلف بيندازيم و آنها را از نظر پاي بندي به سنت ها و رسم و رسوم مورد مقايسه قرار دهيم بدون ترديد متوجه خواهيم شد که در ميان کشورهاي مختلف دنيا، کشورهاي آسيايي بيش از ديگر کشورها پاي بند آداب و رسوم هستند. براي مثال در بيشتر کشورهاي آسيايي مانند چين، کره و ژاپن در روز طلاق خود مانند روز ازدواجشان جشن ميگيرند و زن و مرد با دعوت از دوستان و اقوام خود كه در روز آغاز زندگي مشترك آنها در مراسم ازدواجشان حضور داشته اند، از آن ها می خواهند که در اين مراسم نيز حضور يابند.
برپایی مراسم طلاق در ژاپن ایده هیوركی ترائی است. این مرد محل روباز كوچكی را در توكیو پیدا كرد و نام آن را عمارت جدایی نامید. مراسم طلاق ابداعی هم آداب و رسوم ویژه خود را دارد. زن و شوهری كه قرار است این رابطه را برای همیشه پایان بدهند هر كدام جداگانه سوار بر كالسكههای ریكشا به «عمارت جدایی» میروند
همراهان و دوستان در آرامش و سكوت پشت كالسكه ها حركت میكنند و بدون تردید خاطره ای از روز عروسی برایشان زنده می شود. جدا از پذیرایی با چای كه نوشیدنش در ژاپن آداب دشوار و منحصر به فردی دارد، مراسم طلاق تقریبا سوت و كور برگزار می شود. بسیاری از زوج ها بی صبرانه منتظر اعلام پایان زندگی مشترك هستند تا بتوانند حلقههای ازدواج شان را با چكش خرد كنند. سر آهنی چكش شبیه سر قورباغه است و البته بدون دلیل انتخاب نشده است. قورباغه در فرهنگ ژاپن نماد تغییر و تحول است و حلقههای خرد شده با سر قورباغه در واقع نشان می دهد دوره ای از یك زندگی تمام شده و قرار است فصل جدیدی نوشته شود
در ژاپن زن با پوشیدن لباس ویژه جشن طلاق به همراه همسرش با شکستن حلقه ازدواج خود، به پیوند زناشویی خاتمه میدهد. در پایان مراسم نیز از میهمانان پذیرایی می شود
در ميان كشورهاي اروپايي هم كشور انگليس از جمله كشورهايي است كه پايه گذار برگزاري جشن طلاق بوده است و جالب اينكه اين جشن، اين روزها در كشور انگليس بسيار مورد توجه قرار گرفته است. براي اين مراسم باشكوه كيك بزرگي سفارش داده مي شود كه مجسمه هايي از زن و شوهري كه از هم طلاق گرفته اند روي سطح اين كيك قرار ميگيرد
البته ناگفته نماند که قطعاً این نوع از جشن در بین قشری از جامعه که برای برپایی جشن ازدواج هم دست به دامان وام و قسط های طولانی مدت می شوند جایگاهی ندارد
اما جالب تر از همه کیک های این مراسم است.
کیک را برای شادی می دهند نه برای غم
«جات هم اصلا خالی نیست»؛
این عنوان کارتی شکیل است با عکسی زیبا از یک زن و مرد که از هم فاصله گرفتهاند و لبخند میزنند
داخل این کارت زیبا که شبیه کارت دعوت مراسم میهمانی است، نوشته شده است: «دیگه پشت دستمو داغ میکنم / که تا زندهم عاشق هیشکی نشم / عاشق هر کی بشم خیالی نیست / لااقل اسیر تو یکی نشم / عروسکی بودم برات / که تو بهم نفس دادی / دلم رو یک روز خریدی / فرداش آوردی پس دادی - بدینوسیله از شما دعوت میشود که به جشن آزادی مریم و محمد قدم بگذارید!»
این شیوه جدید اعلام طلاق و از همپاشیدگی خانوادههای ایرانی است که هر چند ابتدا فقط در تهران رواج داشت اما این روزها در همه کلانشهرهای کشور باب شده است
به این ترتیب است که به نظر میرسد از هم گسیختن ارزشها به ماجرای زشت طلاق که روزی روزگاری برای مردم جامعه نکوهیده و ناپسند بود نیز باز شده است
البته جامعهشناسان عصر حاضر اعتقاد دارند که بر خلاف نگاه سنتی حاکم در جامعه، همیشه طلاق بد نیست و همیشه هم ازدواج خوب نیست. حتی گاهی طلاق را از ادامه زندگی مشترک بهتر میدانند چرا که ازدواج خوب باعث سلامت جسمی و روانی افراد میشود و در مقابل، ازدواج بد میتواند اثر مخربی بر سلامت جسمی و روانی افراد بگذارد
با این حال، ریخته شدن اینگونه قبح طلاق و جشن گرفتن آن، زنگ هشداری برای جامعه ایرانی است؛ زنگ هشداری که هر چند مدتهاست به صدا در آمده اما هنوز راه حلی اساسی برای آن اندیشیده نشده است و جوانان پرمدعا همچنان بعد از مدت کوتاهی زندگی که با تجمل و عروسیهای آنچنانی آغاز میشود، به جشن طلاق آنچنانی میاندیشند و لبخند میزنند. لبخندهایی که تلخی آن بعد از چند ماه زندگی مجردی بیش از پیش خودنمایی خواهند کرد