در این نوع طلاق همه چیز به توافق زن و شوهر بستگی دارد و معمولا زن و شوهر پس از توافق در مسائل مربوط به زندگی مشترک از جمله مهریه، نفقه، جهیزیه و در صورت داشتن فرزند مشترک حضانت فرزند، برای طلاق توافقی اقدام میکنند. در صورتیکه زن و مرد متقاضی طلاق توافقی باشند میتوانند مبادرت به اخذ وکیل نمایند.
نمونه سوالات پیش آمده در طلاق توافقی و پاسخگویی آن در پایگاه ایتنترنتی امور
نحوه ملاقات فرزند چگونه است؟
آیا جهیزیه زن قابل استرداد است؟
حضانت فرزندان با پدر یا مادر است؟
نفقه فرزند را چه کسی باید پرداخت کند؟
تکلیف مهریه در طلاق توافقی چه می شود؟
وضعیت حمل و باکره بودن چگونه مشخص میشود؟
اگر طلاق توافقی توسط وکیل انجام شود چه مزایایی دارد؟
اجرت المثل در صورتیکه طلاق توافقی باشد به زن تعلق میگیرد؟
مقدار نفقه‌ای که در طلاق توافقی باید پرداخت شود چقدر است؟
آمار نشان می‌دهد چیزی بیش از 30 تا 40 درصد طلاق‌ها، طلاق توافقی است. دلیل این امر را می‌توان از سویی در تمایل زوجین بر دوری از دعوا، جنجال، برخوردها، عكسالعملهای نامعقول و اتلاف وقت بیشتر در دادگاه‌ها دانست.
اگر طلاق توافقی توسط وکیل انجام شود چه مزایایی دارد؟
ظرف مدت هفت تا ده روز کاری انجام خواهد شد.
نیازی به حضور زن و مرد در دادگاه نمیباشد.
نیازی به حضور زن و مرد در جلسات مشاوره نمیباشد و وکیل به جای آنها در جلسات مشاوره شرکت خواهد کرد.
توافقات زن و مرد توسط وکیل صورت جلسه و مطابق آن حکم صادر میشود.
اجرای صیغه طلاق هم بدون حضور زن و مرد و توسط وکیل میباشد.
تکلیف مهریه در طلاق توافقی چه می شود؟
مهریه به مالی گفته می شود که مرد در هنگام وقوع عقد نکاح به زوجه خود می پردازد یا مکلف به پرداخت می شود.
می‌توان مهریه را بعنوان یک پشتوانه اجتماعی برای زن محسوب کرد زیرا در صورت جدایی زن و مرد، زن متحمل خسارت بیشتری میشود زیرا مرد طبق استعداد خاص بدنی معمولاً در اجتماع نفوذ و تسلط بیشتری دارد و همچنین مردان برای انتخاب همسر مجدد امکانات بیشتری دارند ولی زنان بیوه با از دست رفتن سرمایه جوانی و زیبایی امکاناتشان برای انتخاب همسر جدید کمتر است مهریه چیزی به عنوان جبران خسارت برای زن و وسیلهای برای تأمین زندگی آینده اوست.
زن و مرد میتوانند در ضمن طلاق توافقی شرط نمایند که طلاق توافقی در قبال بذل کل مهریه باشد و یا طلاق توافقی در قبال نیمی از مهریه باشد و یا حتی مرد میتواند با اختیار خود تمامی مهریه را به زن پرداخت نماید. در هر حال در این سه حالت زن و مرد میتوانند با هم توافق نمایند.
مقدار نفقه‌ای که در طلاق توافقی باید پرداخت شود چقدر است؟
نفقه عبارتست از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسكن. البسه. غذا. اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و هر آنچه را به صورت عادت یا احتیاج لازمه زندگی وی باشد که میزان نفقه بر اساس شئونات اجتماعی و خانوادگی زوجه توسط دادگاه تعیین خواهد شد و مرد تحت هر شرایطی مکلف به پرداخت آن به زن میباشد.
گر چه در قانون مدنی و كیفری ایران نسبت به پرداخت نفقه تاكید بسیاری شده است تا به این وسیله مردان ملزم به پرداخت حق و حقوق شرعی و قانونی همسر خود باشند اما در مواردی نیز به آنها اجازه داده شده است كه از پرداخت آن خودداری كنند و مهمترین چراغ سبز قانون مدنی برای ندادن نفقه به زن ماده 1108 ق. م است كه میگوید هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناء كند مستحق نفقه نخواهد بود. زن و مرد میتوانند با یکدیگر توافق نمایند که مبلغی به عنوان نفقه تا پایان زمان عده زن (سه ماه و ده روز) به زن پرداخت شود.
لازم به ذکر است در صورتیکه زن باکره باشد عده نخواهد داشت.
جهیزیه زن قابل استرداد است
جهیزیه ای که زن به خانه شوهر میاورد به معنای انصراف زن از مالکیت یا شریک ساختن مرد در آن نیست بلکه مرد میتواند از منافع آن با اجازه زن استفاده کند که براساس قانون جهیزیه نوعی «اباحه تصرف» است و هیچ حقی را برای شوهر ایجاد نمی‌کند چرا که زن میتواند جهیزیه را به دیگری هم انتقال دهد.
دعوی استرداد جهیزیه همانند هر دعوی حقوقی دیگر نیاز به اثبات بردن و تحویل جهیزیه به منزل داماد و بقای آن از طرف مدعی دارد و باید به یکی از طرق ادله اثبات دعوا، وجود حق ثابت شود.
معمولاً مشکل از آنجایی آغاز می شود که لیست جهیزیه موسوم به "سیاهه" وجود نداشته باشد زیرا در نزد بیشتر خانواده ها گرفتن رسید از زوج هنگام بردن جهیزیه بی اعتمادی به وی در اوایل ازدواج تلقی می شود.
در صورتیکه طلاق توافقی باشد زن میتواند جهیزیه خود را مسترد کند و اگر هم وسایلی را خریداری کرده باشد میتواند با توافق زوج مقداری از آنها را در منزل زوج باقی بگذارد و یا نیمی از آن را مسترد کند.
اجرت المثل در صورتیکه طلاق توافقی باشد به زن تعلق میگیرد؟
اجرت‌المثل در طول شرط مالی ضمن عقد در مورد کارهای زوجه در امر خانه‌داری و نیز در طول اجرت‌المسمی است.
یعنی اگر زوجه در امور خانه‌داری، شرط ضمن عقد داشته باشد، نوبت به اجرت‌المثل نمی‌رسد. زوجه نباید قصد تبرع داشته باشد؛ چرا که اگر در انجام کارهای خانه‌داری از ابتدا قصد و نیت تبرع و به اصطلاح رایگان داشته باشد، نمی‌تواند اجرت‌المثل ایام زوجیت را بگیرد.
درخواست طلاق نباید از سوی زوجه باشد و لازم است که شوهر قصد طلاق داشته باشد. البته اگر تقاضای طلاق که از سوی زوج شده است، ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار زوجه باشد، در این صورت نیز اجرت‌المثل به او تعلق نمی‌گیرد.
چنانچه زوجه کارهایی را که شرعا بر عهده وی نبوده، به دستور زوج و با نداشتن قصد تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه اجرت‌المثل کارهای انجام گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم میکند.
در نحله دادگاه با توجه به وضع مالی زوج و زحمات زوجه مبلغی را به عنوان نحله تعیین می کند که به زوجه بپردازد و در نحله نیازی به تعیین کارشناس نیست و قاضی باید راجع به وضعیت مالی زوج تحقیق و با توجه به زحمات زن مبلغ متناسبی بابت نحله معین کند. زن و مرد میتوانند توافق نمایند که مرد مبلغی به عنوان اجرت المثل ایام زندگی به زن پرداخت نماید که البته به طور معمول در طلاق توافقی زوجه نسبت به اجرت المثل توقعی ندارد.
حضانت فرزندان با پدر یا مادر است؟
برای حضانت و نگهداری طفل كه پدر و مادر او از یكدیگر جدا شده‌اند، مادر تا 7 سالگی (پسر یا دختر فرقی ندارد) اولویت دارد و پس از آن حضانت با پدر است (دختر تا پایان سن 9 سالگی و پسر تا پایان سن 15 سالگی) حضانت و نگهداری از فرزند امری است كه بر اساس مصالح عمومی و نیاز طبیعی فرزندان تنظیم شده است؛ یعنی پس از جدایی در زمانى که فرزند نیاز بیشترى به مادر دارد، اولویت نگهدارى فرزند به او داده شده و در عین حال در همین مدت، تأمین هزینه زندگى کودک برعهده پدر است.
اما پس از طی این دوران (بعد از 7 سالگی ) حضانت فرزند به پدر داده خواهد شد مگر اینکه عدم صلاحیت پدر اثبات شود.
در صورت فوت یکی از ابوین، حضانت کودک (صغیر یا محجور) با والدی که زنده است خواهد بود. هرچند متوفی پدر طفل بوده و برای او قیم معین کرده باشد. مثلاً با فوت پدر، حضانت طفل با مادر است؛ نه پدربزرگ طفل. حضانت فرزندانی که پدرشان فوت شده با مادر آنها است؛ مگر آنکه دادگاه به تقاضای ولی قهری یا دادسـتان، اعطای حضانت به مادر را خلاف مصلحت فرزند تشخیص دهد.
در زمان طلاق توافقی زن و مرد میتوانند شرط کنند که مثلا حضانت دختر 8 ساله با مادر باشد که پدر باید وکالتی در این مورد به زن بدهد و یا مرد شرط کند که قصد نگهداری فرزند پسر 10 ساله را ندارد و به شرط دادن حضانت پسر به مادر طلاق توافقی بگیرند.
نفقه فرزند را چه کسی باید پرداخت کند؟
پرداخت نفقه فرزندان بر عهده پدر خواهد بود و در صورتیکه پدر از پرداخت نفقه فرزندان امتناع نماید مجازات حبس در انتظار او میباشد.
بنابراین در زمان طلاق توافقی پدر میتواند شرط کند که در قبال طلاق توافقی و دادن حضانت فرزند به مادر دیگر وظیفه ای در خصوص پرداخت نفقه به فرزند نداشته باشد و هزینه نگهداری از فرزند بر عهده مادر باشد.
نحوه ملاقات فرزند چگونه است؟
در زمانیکه حضانت فرزند با مادر باشد پدر حق ملاقات با فرزند را خواهد داشت و بلعکس در زمانیکه حضانت فرزند با پدر است مادر حق ملاقات خواهد داشت.
لذا در زمان طلاق توافقی زن و مرد میتوانند در خصوص ساعت ملاقات با فرزند و تعداد روزهای ملاقات در هفته با یکدیگر توافق نمایند مثلا زن عنوان کند که مرد در روزهای یکشنبه و سه شنبه در ساعت 9 تا 11 میتواند فرزند خود را ملاقات نماید.
وضعیت حمل و باکره بودن چگونه مشخص میشود؟
در صورتیکه زن باکره باشد در توافقات اقرار به باکره بودن خواهد کرد و در زمانیکه قصد اجرای صیغه طلاق را دارند باید به پزشکی قانونی مراجعه کرده و گواهی سلامت بکارت بگیرد.
در صورتیکه زن باکره نباشد و باردار نیز نباشد در توافقات زن اقرار به عدم باردار بودن خواهد کرد و برای اجرای صیغه طلاق ارائه گواهی عدم بارداری الزامی خواهد بود. در صورتیکه زن باکره باشد میتوانند بعد از ثبت طلاق برای حذف نام همسر سابق از شناسنامه خود اقدام نمایند.
پرسش و پاسخ‌های حقوقی متداول در طلاق توافقی (گلچین پرسش‌های مردمی در طی ۸ سال)
حق الوکاله وکیل در طلاق توافقی را باید چه کسی پرداخت کند؟
پرداخت حق الوکاله به صورت توافقی میباشد ولی معمولا در قبال بذل مهریه مرد پرداخت میکند.
طلاق توافقی توسط وکیل و توسط زوجین ظرف چند روز انجام خواهد شد؟
حدودا یک هفته زمان خواهد برد تا پروسه طلاق توافقی توسط وکیل انجام شود و حدودا بین 30 تا 40 روز زمان خواهد برد تا طلاق توافقی توسط زن و مرد انجام گیرد.
آیا بعد از طلاق توافقی زن و مرد میتوانند به یکدیگر رجوع نمایند؟
اگر زن به مهریه ای که در قبال طلاق نباشد رجوع کند مرد میتواند مانند طلاق رجعی به زن رجوع کند و رجوع به ازدواج به شیوه دیگری امکان پذیر نمیباشد.
آیا بعد از طلاق توافقی زن میتواند به مهریه رجوع نماید؟
در صورتیکه مهریه در قبال طلاق توافقی بذل نشده باشد میتواند رجوع کند اما اگر مهریه در قبال طلاق توافقی باشد دیگر امکان رجوع نخواهد داشت.
آیا در طلاق توافقی زن و مرد باید در جلسات مشاوره شرکت کنند؟
در صورتیکه زن و مرد وکیل نگیرند باید در جلسات مشاوره شرکت نمایند ولی در صورت گرفتن وکیل نیازی به حضور زن و مرد در جلسات مشاوره نخواهد بود.
ثبت توافقات در طلاق توافقی چگونه باید انجام گیرد؟
توافقات زوجین در طلاق توافقی میتواند در محضر دادگاه و یا محضر وکیل و یا دفاتر اسناد رسمی ثبت گردد.
مدت زمان عده در طلاق توافقی در صورتیکه خانم باکره باشد و یا باکره نباشد چقدر است؟
در صورتیکه زن باکره نباشد مدت زمان عده سه ماه و ده روز است ولی در صورتیکه خانم باکره باشد دیگر زمان عده وجود نخواهد داشت.
در طلاق توافقی در مورد چه چیزهایی باید توافق شود؟
تمامی حقوق زن شامل مهریه. نفقه. اجرت المثل. حضانت فرزند. نحوه ملاقات با فرزند و نفقه فرزندان باید به صورت دقیق توافق شود.
آیا قبل از گرفتن حقوق زن در طلاق توافقی صیغه طلاق جاری میشود؟
بله زن میتواند یک چک معتبر بانکی از مرد دریافت کند و در این صورت صیغه طلاق توافقی جاری خواهد شد.
در صورتیکه گواهی عدم امکان سازش صادر شود زن و مرد برای اجرای طلاق توافقی چقدر زمان خواهند داشت؟
بعد از صادر شدن گواهی عدم امکان سازش زوجین برای اجرا و ثبت صیغه طلاق توافقی سه ماه فرصت خواهند داشت و در صورتیکه حتی یک روز از مهلت سه ماهه بگذرد دیگر گواهی دارای اعتبار نخواهد بود.
مراحل طلاق توافقی
ابتدا بین خودتان مذاکره کنید و به این یقین برسید که قصد طلاق توافقی دارید. (امیدواریم که از این قصد صرف نظر کنید)
خوب اکنون شما نیاز به وقت حضوری دارید تا مدارک خود را تحویل وکیل متخصص امور خانواده و طلاق دهید. (برای دریافت وقت با دفتر تماس حاصل فرمایید)
پس از تعیین وقت با وکیل زن و مرد باید در این موسسه و نزد وکیل حاضر شوند و توافقات خود را در خصوص مهریه. نفقه. حضانت فرزند و ... مکتوب نمایند.
وقتی توافقات توسط زن و مرد انجام شد هر یک صورتجلسه تنظیم شده توسط وکیل را امضاء می کنند.
سپس اقدامات بعدی توسط وکلا انجام خواهد شد و حضور در جلسات مشاوره بدون نیاز زوجین انجام میشود.
در مرحله بعد زوجه باید پس از حضور در آزمایشگاه گواه عدم بارداری دریافت کند و تحویل وکیل بدهد.
در مرحله بعدی با حضور وکلا صیغه طلاق در دفترخانه جاری و در شناسنامه ثبت خواهد شد و سند طلاق تحویل زن و مرد میشود.
مدارک لازم جهت طلاق توافقی
اصل سند ازدواج
اصل شناسنامه زن و مرد
کپی کارت ملی زن و مرد
در صورت نبود اصل سند ازدواج باید رونوشت آن را از دفترخانه محل انعقاد عقد نکاح دریافت کنید.