همگام با افزایش زنان شاغل در کشور، افراد و مراکز مسئول نگهداری از نوزادان و کودکان مانند مهدکودک ها و پرستاران کودک در کشور ایجاد شده اند. آنها در ساعاتی که مادران سرکار خود هستند و یا برای کاری نمی توانند در کنار فرزندانشان باشند، از بچه ها مراقبت می کنند. برخی از مادران ترجیح می دهند به جای گذاشتن فرزند خود در مهدکودک، پرستاری را استخدام کنند که در خانه از او مراقبت کند. حتی در برخی موارد پرستار کودک به صورت شبانه روزی به نگهداری از کودک می پردازد.
پرستار کودک معمولا در خانه های شخصی افراد از کودکان آنها مراقبت می کند. میزان و نوع مسئولیت پرستار بر اساس سن کودک و تعداد آنها متفاوت است. مثلا برای نوزاد، پرستار باید به موقع به او غذا داده، پوشکش را تعویض و به میزان لازم او را بخواباند. ولی وقتی از کودک 5 ساله مراقبت می کند، درکنار غذا دادن، تعویض لباس و خواباندن، باید با او بازی کرده، به گردش رفته و آموزش هایی را نیز به او بدهد.
پرستار کودک قبل از هر چیز باید عاشق بچه ها باشد و از نگهداری و بودن با آنها لذت ببرد. همچنین باید مهربان، صبور، باحوصله و تا حدی شوخ طبع باشد. او باید خلاق بوده و بتواند فعالیت های جالب و جذابی را برای بچه ها تدارک ببیند.
پرستار کودک الزاما نیاز به مدرک خاصی ندارد. البته برخی از کارفرمایان و آژانس های کاریابی ترجیح می دهند افراد دارای مدرک و گواهینامه مرتبط را در این شغل بکار بگیرند.
پرستار کودک در خانه های شخصی افراد کار می کند و ساعت کاری او می تواند از چند ساعت در روز تا تمام وقت باشد. همچنین ممکن است گاهی پرستار با افراد خانواده کودک زندگی کند.
در ادامه اطلاعات کاملی در مورد وظایف، دانش و مهارت مورد نیاز، تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل، بازار کار و فرصت های شغلی و میزان درآمد پرستار کودک ارائه می شود.
وظایف پرستار کودک
پرستار کودک باید مراقب نوزادان و کودکان بوده و کارهای زیر را برای آنها انجام دهد :
لباس پوشاندن
غذا دادن
حمام کردن
تعویض پوشک
زمانی که از کودکان بزرگتر نگهداری می کند، باید به آنها مهارت های اجتماعی، خواندن و نوشتن را نیز بیاموزد. همچنین باید آنها را برای گردش و تفریح بیرون ببرد. پرستار کودک گاهی به مادرانی که تازه زایمان کرده اند، در نگهداری نوزادشان تا مدتی کوتاه کمک می کند.
مهارت و دانش مورد نیاز
علاقه به پیشرفت فردی و اجتماعی کودکان
توانایی ایجاد ارتباط نزدیک همراه با اعتماد با والدین و کودکان
رویکرد خلاقانه همراه با قدرت تخیل خوب
توانایی برنامه ریزی و سازماندهی فعالیت های مهیج و سرگرم کننده برای کودکان
مسئولیت پذیر بودن در کار
توانایی تطبیق با شرایط غیر قابل انتظار
آگاهی از سلامت، ایمنی و بهداشت مواد غذایی
صبر و تحمل و شوخ طبعی
توانایی حفظ آرامش در شرایط کاری پر فشار
انرژی و استقامت
تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل
برای ورود به این شغل، علاقه مندان بهتر است در رشته هایی مانند کودکیاری، پرستاری و روانشناسی تحصیل کنند. داشتن دانش مرتبط برای بسیاری از والدین و مراکز خدماتی و کاریابی مهم است. البته در برخی موارد برای استخدام شرایط تحصیلی مطرح نبوده و علاقه و تجربه فرد مدنظر قرار می گیرد.
فرصت شغلی و بازارکار پرستار کودک
پرستار کودک می تواند در مراکز دولتی و خصوصی از جمله مهد کودک ها، پیش دبستانی ها، پرورشگاه ها و سایر مراکز مرتبط با کودکان استخدام شود. همچنین می تواند از کودکان در منزل خصوصی افراد نگهداری کند.
یکی از مشکلات معمول پرستاران بچه، عدم توجه کافی به نقش مهم آنها و برخورد با آنها همچون یک کارگر خانه می باشد. به این دلیل گاهی وظایف دیگری در خانه غیر از نگهداری کودک به آنها محول می شود که در واقع در حوزه کاری آنها نمی باشد.
در خصوص وضعیت بازارکار و میزان استخدام پرستار کودک در ایران اطلاعات دقیقی در دسترس نمی باشد. با توجه به اشتغال مادران در سالهای اخیر در خارج از منزل و روند رو به افزایشی این امر، پیش بینی می شود بازارکار مناسبی در کشور پیش روی علاقه مندان به این شغل باشد.
وضعیت استخدام این شغل در برخی کشورهای جهان به شرح زیر است :
آمریکا - پیش بینی ها نشان می دهد میزان استخدام پرستاران کودک بین سال های2010 تا 2020 ، رشد20 درصدی خواهد داشت. در حالی که متوسط این رشد برای همه مشاغل14 درصد می باشد.
استرالیا - در بازه زمانی5 سال گذشته میزان استخدام در این شغل رشد18.8 درصدی داشته و رشد بسیار زیاد در آینده برای آن پیش بینی می شود.
میزان درآمد پرستار کودک
آمار درستی از میزان حقوق پرستار کودک در ایران در دسترس نمی باشد. میزان درآمد پرستار کودک با توجه به میزان تحصیلات، تجربه، ساعات کاری و نوع نگهداری و مسئولیت او متفاوت است. به عنوان مثال حقوق پرستاری که فقط وظیفه نگهداری از کودک را برعهده دارد با پرستاری که علاوه بر آن باید آموزش هایی از جمله زبان انگلیسی، کار دستی و... را به کودک آموزش دهد، متفاوت است.
میزان حقوق و درآمد پرستار کودک در برخی از کشورهای جهان عبارتند از :
آمریکا - متوسط درآمد سالانه پرستاران کودک ساعتی9.28 دلار و برای همه مشاغل16.27 دلار در سال2010 بوده است. مطابق با جدیدترین آمارهای سال 2013، متوسط درآمد سالانه این شغل 45.000 دلار می باشد.
استرالیا - متوسط درآمد سالانه پرستاران کودک34.000 دلار (قبل از کسر مالیات) می باشد.
انگلستان - متوسط درآمد سالانه پرستاران تازه کار و تمام وقت بین 18.000 تا28.000 دلار و پرستار با تجربه بسته به محل مشتری و میزان توانمندی های خود تا43.000 دلار می باشد.
شخصیت های مناسب این شغل
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و ... برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین این عوامل ویژگی های شخصیتی می باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی های منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.
به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ های شخصیتی ای که برای این شغل معرفی می شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.
شخصیت های مناسب این شغل بر اساس شخصیت شناسی MBTI :
ESFJ این تیپ شخصیتی دوست دارد با کودکان خردسال کار کند و مهارت های اولیه را به آنها بیاموزد.
ESFP این تیپ شخصیتی کار آموزش و معلمی را دوست دارد به خصوص به کودکان و دانش آموزان ابتدایی. او علاقه مند است مهارت های اولیه را به آنها یاد داده و به بچه ها کمک کند به سازگاری بیشتری در زندگی برسند.